Կմասնատվի՞ Սիրիան, թե՞ Ասադը կդիմադրի

Քրդական «ժողովրդական ինքնապաշտպանության ջոկատների (YPG) դեմ, որոնց Անկարան համարում է ահաբեկիչներ, հարձակման ենթադրությունն ավելի է ամրապնդվում, իսկ Դամասկոսը ձգտում է նորանոր տարածքներ հետ վերցնել` Le Figaro-ում գրում է Ժորժ Մալբրյունոն: ԱՄՆ պաշտոնյաները հայտարարեցին, որ Սիրիայից իրենց զինվորականների հեռանալը «համընդգրկուն» է լինելու և «ենթադրում է նաև ԻՊ-ի դեմ օդային գրոհների դադաերցում»: «Այդ հայտարարությունը զարմացրեց ամբողջ աշխարհին»` խոստովանել է Le Figaro-ին ՄԱԿի մի դիվանագետ, որ զբաղվում է սիրիական հարցով: Սիրիայի խնդիրների փորձագետ Ֆաբրիս Բալանշի կարծիքով` թեպետ ԱՄՆ-ը մի քանի օր քննարկում էր իր դուրս գալը բրիտանացի դաշնակիցների հետ, զորքերի դուրսբերումը կատարվում է արագ: «Պարզ է, որ Էրդողանը պատրաստվում է հարձակվել քրդերի վրա: Նա մի քանի շաբաթ բոլորի գլուխը տարել է այդ հարցով: Թուրքիայի ճնշումը շատ ուժեղ է: Դոնալդ Թրամփն անցած շաբաթ զանգահարեց Էրդողանին, որ ասի` ամերիկացիները կհեռանան, երբ արևելքում երեք գյուղ վերցնեն` Իրանի սահմանից ոչ հեռու, որ դեռ ԻՊ-ի ձեռքում է»` նշում է Բալանշը: Երկուշաբթի օրը Սիրիայի հարցով ԱՄՆ պետքարտուղարի հատուկ ներկայացուցիչ Ջեյմս Ջեֆրին, հեռանալու լուրը տարածելուց առաջ, ասաց, որ «ամերիկացիների աջակցությունը քրդերին մարտավարական էր ու ժամանակավոր» և հավելեց, որ ամերիկացիների նպատակն էր «փոխել ոչ թե վարչակարգը», այլ միայն նրա «վարքագիծը»:

ՄԱԿ-ի դիվանագետի կարծիքով` այդ հայտարարությունը մասն էր Թրամփի ու Էրդողանի «առավել մեծ գործարքի», որ «ներառում է Patriot հրթիռների վաճառքն Անկարային` ամրացնելու համար Թուրքիայի կապը ՆԱՏՕ-ի հետ, քանի դեռ նրանց գուրգուրում է Ռուսաստանը, փոխարենն ամերիկացիները լքում են քրդերին»: Ամերիկացիների հեռանալը փոխում է ուժերի դասավորությունը Սիրիայի հյուսիս-արևելքում` միակ շրջանում, որտեղ պահպանվել է Արևմուտքի երկրների ներկայությունը` թեկուզ նվազագույն, Սիրիայում գերիշխում են Ռուսաստանը, Թուրքիան ու Իրանը` 8 տարի երկիրը բզկտող քաղաքացիական պատերազմի հաղթողները: ԻՊ-ի դեմ պայքարում Արևմուտքի դաշնակիցներ քրդերը գլխավոր պարտվողներն են: Մոսկվան դրդում է Դամասկոսին նրանց ինչ-որ ինքնավարություն տալ, բայց Ասադը դեմ է: Կարճաժամկետ հեռանկարում քրդերի գլխավոր հարցն է` թուրքերը կսկսե՞ն հակաքրդական գործողություն Եփրատի արևելքում` ինչպես սպառնում են: Եփրատից արևմուտք բոլորի հայացքները Մանբիջի վրա են սևեռված: ԱՄՆ-ի հեռանալը հաստատում է Սիրիայի բաժանումը ազդեցության երեք գոտիների` հյուսիսում թուրքական, ռուսական` քաղաքների ու ծովեզերքի շուրջ, իրանական` Լիբանանի սահմանից ու նրա դաշնակից Հեզբոլահից ոչ հեռու: Այս եռյակն ամրապնդում է ջանքերը սահմանադրական խորհրդի կազմակերպումով, որը լիազորված է ապագա Սիրիայի Հիմնական օրենքը ստեղծել: Այդ Սիրիան նման է լինելու ներկա Սիրիային` Բաշար Ասադի գլխավորությամբ:
Ժորժ Մալբրյունո, Le Figaro

Հ.Գ. Փաստորեն` Սիրիայում որոշվում է` միասնակա՞ն կմնա երկիրը, թե՞ կմասնատվի հարցը: Բնական է, որ Բաշար Ասադը դեմ է քրդական ինքնավարության ստեղծմանը` դա նախադեպ կդառնա Սիրիայում ապրող մյուս ազգերի համար, որ նույնպես ինքնավարության հարց կդնեն ժամանակի մեջ: Նրա խնդիրը ոչ միայն իշխանությունն ամրապնդելն է, այլև Սիրիայի տարածքային ամբողջականությունը, իսկ դա նրան ժամանակավոր դաշինքի կարող է մղել քրդերի հետ` թույլ չտալու, որ Թուրքիան հաստատվի Սիրիայի հյուսիսում: Թուրքերի դեմ պատերազմել Ասադին կխանգարի նաև Ռուսաստանը, որովհետև Անկարային Սիրիայից հեռացնելուց հետո ծագելու է Մոսկվայի ու Թեհրանի ներկայության անցանկալիության հարցը:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ