Եվ հանդիպեցին Պուտինն ու Քերին

Անգլիալեզու մամուլը ԱՄՆ պետքարտուղար Ջոն Քերիի Մոսկվա այցին անդրադարձել է մանրամասն ու համակողմանի: «Ջոն Քերիի երկար ժամանակ Մոսկվայում մնալը բացատրվում է ընդհանուր, փոխշահավետ իրողություններով Ուկրաինայում ու Սիրիայում»՝ Independent-ում գրում է Մերի Դեժևսկին: Փաստը, որ Քերին Մոսկվա է եկել երեք օրով (ԱՄՆ պետքարտուղարի այցի համար շատ երկար ժամանակ), արտացոլում է ոչ միայն այն նշանակությունը, որ Սպիտակ տունը տալիս է Կրեմլի հետ հարաբերություններին, այլև փուլի ամբողջ նրբանկատությունը Մոսկվայի ու Վաշինգտոնի համար: ԱՄՆ-ը հարյուրերորդ անգամ փորձում է պարզել, որքան հեռու կգնա Մոսկվան՝ հանուն Ասադին աջակցելու: Իսկ Պուտինը, անկասկած, նույնպես հարյուրերորդ անգամ հասկանալ տվեց, որ Ռուսաստանի համար Ասադի իշխանության պահպանությունը երկրորդական է՝ սիրիական պետության պահպանության համեմատությամբ: Երկու երկրներն էլ քաղաքական մեծ կապիտալ են ներդրել Ժնևի բանակցություններում, որոնց ձախողումը նրանց համար չափազանց ծանր կլինի:
Քերիի մոսկովյան բանակցությունների համար պակաս կարևոր չէ Ուկրաինայի թեման՝ առավել հաստատուն խաղաղության, քան այն պատային իրավիճակը, որին բախվում է Ուկրաինան շատ ու շատ առումներով: ԱՄՆ-ը, ԵՄ-ն, Մոսկվան գտնում են, որ կարգավորումն Ուկրաինայում, այնուամենայնիվ, հնարավոր է: Մոսկվան հրապարակավ հայտարարում է, որ կկատարի Մինսկի համաձայնագրի իր մասը, երբ Կիևը կատարի ապակենտրոնացման պայմանները: Արդյունքում ստացվում է փակուղի, որը կարող է արգելակել, եթե ոչ ձախողել համաձայնագիրը ընդհանուր առմամբ:
ԱՄՆ-ը և Ռուսաստանը ծրագրում են Սիրիայի խաղաղության ռազմավարությունը՝ գրում է The Wall Street Journal-ը: Հինգշաբթի օրը ԱՄՆ-ու Ռուսաստանը բարձր գնահատական տվեցին սիրիական զինադադարի առաջընթացին և խոստացան զարգացնել այդ հաջողությունը՝ աջակցելով Ժնևի միջսիրիական բանակցություններին՝ գրում է Ալան Կուլիսոնը: Մոսկվայի ու Վաշինգտոնի տարաձայնությունները Բաշար Ասադի ապագայի հարցում պահպանվում են, բայց երկու կողմերն էլ հայտարարել են, որ այս պահին հանուն Սիրիայում կարգուկանոնի վերականգնման, կփորձեն մոռանալ տարաձայնությունները: Հինգշաթբի օրը բանակցություններից առաջ Պուտինը, թերթի գնահատմամբ, «անսովոր ջերմ խոսեց Օբամայի մասին»՝ ռուս-ամերիկյան հարաբերությունները հիմա սառն են, Կրեմլը իր երկրում հակաամերիկյան տրամադրությունները հասցրել է համարյա եռման աստիճանի:
Ռուսաստանը և ԱՄՆ-ը երդվեցին վերականգնել ջանքերը հանուն Սիրիայում խաղաղության հաստատման՝ գրում է Financial Times-ը: Պարզ չէ՝ հասա՞վ Քերին Պուտինից Ասադի ճակատագրին վերաբերող ինչ-որ պարտավորությունների՝ նշում է Կետրին Հիլը: Ասադը հրաժարական կտա՞, եթե կտա, ե՞րբ ու ինչպե՞ս հարցից է կախված սիրիական ընդդիմության հետ քաղաքական համաձայնագիր կնքելու հնարավորությունը: Չնայած Լավրովի խուսափողական հրապարակային հայտարարություններին, Քերին տրամադրված է զուսպ լավատեսական: Մոսկվան Քերիի այցն ընդունել է իբրև ԱՄՆ-ի հետ հարաբերություններն աստիճանաբար բարելավելու շանս: «Գուցե Օբամայի վարչակարգի հետ կոմպրոմիսի գալու վերջին փորձն է»՝ գտնում է փորձագետ Սերգեյ Ռոգովը: Եթե հիմա չհաջողվի առաջ շարժվել, ռուս-ամերիկյան հարաբերությունների ճակատագիրը կտնօրինի հաջորդ նախագահը, որ Ռուսաստանի համար կարող է Օբամայից վատը լինել: Թերթը գտնում է, որ Մոսկվայում Քերին խոսում էր այլ տոնով, ու դա նշանավորում է Պուտինի հաջողությունը, նրա ռազմական միջամտությունը Սիրիայում մասամբ ղեկավարվում էր Ռուսաստանը Արևմուտքի համար անփոխարինելի գործընկեր դարձնելու ցանկությամբ և այդպիսով մեկուսացումից դուրս գալով: Հինգշաբթի օրը Պուտինը ընդունեց Քերիին՝ իմանալով, որ այդ նպատակին հասել է:
«Միջսիրիական խաղաղ բանակցություններ՝ Պուտինին հորդորում են ներգործել Բաշար Ասադի վրա» վերնագրում է The Guardian-ը: Ժնևում բանակցությունների առաջին ռաունդի ավարտին սիրիական ընդդիմությունը զգուշացնում էր, որ եթե Պուտինը չներգործի Ասադի վրա, բանակցությունների հաջողության հույս չկա՝ գրում են Պատրիկ Վինտուրը և Շոն Ուոկերը: Ընդդիմությունը հայտարարում է, որ սիրիական հաշտությունը կձախողվի, եթե բանակցությունների երկրորդ ռաունդում, որ սկսվելու է ապրիլի 9-ին, չի հաջողվի քաղաքական կարգավորման հասնել: Զգուշացումը բարձրաձայնել է Բասմա Կոդմանին՝ բանակցությունների բարձրագույն կոմիտեի պաշտոնական ներկայացուցիչը: ԱՄՆ պետքարտուղար Ջոն Քերին Մոսկվայում հանդիպեց Պուտինին՝ հողը շոշափելու ու հասկանալու համար՝ պատրա՞ստ է Պուտինը ճնշում գործադրել Ասադի վրա՝ դրդելով հրաժարականի և ի՞նչ գին կուզի Ռուսաստանը իբրև փոխհատուցում: Ամերիկացիները խոստովանում են, որ հիմա Պուտինն է առաջատար ազդեցիկ ուժը Սիրիայում: Կոդմանին ասել է. «Հիմա թանկարժեք, եզակի պահ է, մենք հույս ունենք, որ Ռուսաստանը կօգտագործի պահը և կգործադրի իր լծակները, որ երաշխավորի միջազգային կոնսենսուսի կայացումը: Առանց այդ լծակների մենք հույս չունենք, որ Ժնևի բանակցությունները էական արդյունքներ կտան»:
«Բրյուսելի ահաբեկչություններից հետո Քերին միասնության կոչ արեց՝ ելույթ ունենալով Մոսկվայում»՝ վերնագրել է The Washington Post-ի իր հրապարակումը Էնդրյու Ռոտը: Նա գտնում է, որ Ռուսաստանի ու ԱՄՆ-ի միավորման նպատակը Սիրիայում կոնֆլիկտի դադարեցմանը նպաստելն է: Քերին հայտարարել է, որ Բրյուսելյան ահաբեկչությունները ընդգծեցին ԻՊ-ի ջախջախման անհապաղ անհրաժեշտությունը: Մոսկվան ուզում է, որ ԱՄՆ-ի հետ բանակցությունները ավելի սերտ լինեն: Մոսկվան պնդում է, որ դա անհրաժեշտ է միջազգային ահաբեկչության դեմ պայքարի համար: Միաժամանակ այդ բանակցությունները կապացուցեն, որ Ռուսաստանը դուրս է եկել միջազգային մեկուսացումից, որ սկսվել էր ուկրաինական կոնֆլիկտից հետո: Անցած շաբաթ Մոսկվան սպառնաց, որ ուժով կողմերին հաշտություն կպարտադրի, եթե չկարողանա ԱՄՆ բանակի հետ պայմանավորվել զինադադարի պահպանման առավել հստակ կանոնների մասին: Ի պատասխան գնդապետ Ուորենը՝ ԱՄՆ-ի գլխավորած կոալիցիայի ներկայացուցիչը, հայտարարեց, որ ձգձգումներ չկան և այդ հարցերն արդեն քննարկվել ու շարունակվում են կառուցողական ոգով քննարկվել:

Հ.Գ. ԱՄՆ պետքարտուղար Ջոն Քերին արդեն Բրյուսելում է, ապրիլին կերևա, թե Մոսկվայում ինչ արդյունքներ են բանակցություններն ունեցել: Ժնևում բանակցությունների երկրորդ փուլում ընդդիմությունը կհասնի՞ նախագահ Բաշար Ասադի հրաժարականին, ուրեմն Պուտինը համաձայնել է, կգտնվի՞ այլ տարբերակ, թե՞ Ժնևի բանակցությունները կհետաձգվեն կամ պարզապես կձախողվեն: Դատելով Մոսկվայի ու Վաշինգտոնի հայտարարություններից, որ Սիրիան պետք է մնա միասնական պետություն, հենց դա է Ասադի հրաժարականի գինը: Մինչ Սիրիայի տարածքում քրդերի ինքնավարության հռչակումը Մոսկվան էլ, Վաշինգտոնն էլ Սիրիայի մասնատման բավականին տպավորիչ արտահոսքեր էին տալիս մամուլում, նույնիսկ քարտեզների տեսքով:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ