Քաղաքական կոնսոլիդացիայի իրական ու անիրական կողմերը

Եթե մենք անկասելի գնում ենք դեպի սահմանադրական բարեփոխումներ ու նախագահ Սերժ Սարգսյանն էլ ասում է, որ անհրաժեշտ հասարակական կոնսոլիդացիա կա, բայց հրապարակավ քաղաքական կուսակցություններից միայն ՀՅԴ-ն է պաշտպանում այդ բարեփոխումները, ովքե՞ր են «քաղաքական կոնսոլիդացիայի» կողմերը:
Մինչև այժմ դեմ էին ՀԱԿ-ը, «Ժառանգությունը», ԲՀԿ-ն: ՀԱԿ-ը ամենայն հավանականությամբ կշարունակի դեմ մնալ, առավել ևս ընդդիմադիր դաշտում իբրև միակն ու առաջինը հիմնավորվելու համար իշխանությանը քննադատելու շատ լավ հարթակ են սահմանադրական բարեփոխումները: «Ժառանգությունը» ևս կշարունակի դեմ մնալ՝ կողմ լինելով համակարգային փոփոխությունների:
Նրանք պահանջում են, որ իշխանությունները վերահսկողական լծակներ տան ընդդիմությանը, ընտրություններից հետո ընտրողների ցուցակները հրապարակեն:
Շատ հին ԲՀԿ-ն կողմ էր, հին ԲՀԿ-ն՝ դեմ, նոր ԲՀԿ-ն կարող է վերադառնալ իր շատ հին տեսակետին, բայց և պահպանել հին տեսակետը, որովհետև ի վերջո ինչ-որ հարցում պետք է դեմ լինի իշխանությանը՝ որպես ընդդիմադիր ներկայանալու համար: ՕԵԿ-ը մնում է ոսկե միջինի վրա՝ ինքնանպատակ փոփոխություններին դեմ է, բայց համակարգային փոփոխությունների անհրաժեշտությունն ընդունում է և դեռ չի հայտարարել կուսակցության վերջնական դիրքորոշումը:
Փետրվարի 12-ին ՀՀԿ ԳՄ խորհրդի նիստում ՀՀԿ նախագահը հայտարարեց, որ սահմանադրական փոփոխությունների գործընթացը հետաձգել է ԲՀԿ նախագահ Գագիկ Ծառուկյանի առաջարկությամբ, բայց փետրվարի 5-ին Գ. Ծառուկյանը խորհրդաժողովում հաստատեց, որ ինքը դեմ է փոփոխություններին: Հայտնի իրադարձություններից հետո ՀՀ նախագահը այլևս ոչ մի պատճառ չունի չսկսելու սահմանադրական փոփոխությունների գործընթացները: Եվ այս պարագայում նրա համար կոնսոլիդացիոն հիմք են դառնում մարդ-կուսակցությունները՝ Արտաշես Գեղամյանի «Ազգային միաբանությունը», Խոսրով Հարությունյանի քրիստոնեա-դեմոկրատական կուսակցությունը, Հայկ Բաբուխանյանի «Սահմանադրական իրավունք միություն» կուսակցությունը, Վազգեն Մանուկյանի «Ազգային ժողովրդավարական միություն» կուսակցությունը, գուցե նաև «Ազգային համաձայնությունը», թեպետ Արամ Հարությունյանը խոսքով իշխանություններին չի ընդունում, բայց կարող է հանկարծ հասկանալ պետության շահը: Պարզելու համար՝ թե էլ որ կուսակցությունները կկազմեն կոնսոլիդացիոն պլատֆորմը, հարկավոր է արդարադատության նախարարությունից ճշտել, թե քանի կուսակցություն կա Հայաստանում գրանցված: Ի վերջո՝ ինչ-որ կերպ պիտի հիշեցնեն, որ կան, թե ոչ: Առավել ևս, որ սահմանադրական բարեփոխումների հանրաքվեին հաջորդելու են խորհրդարանական ընտրությունները, ուրեմն և Սահմանադրություն փոխելու հարցում իշխանության հետ համագործակցությունը թեկուզ մեկ մարդով խորհրդարանում հայտնվելու փայլուն շանս է: Պատկերացնո՞ւմ եք՝ ինչպիսին կլինի ՀՀԿ-ի համամասնական ընտրացուցակը խորհրդարանական ընտրություններից առաջ և ինչպիսին կլինի բուն ՀՀԿ-ականների ու հոգով ՀՀԿ-ականների հավասարակշռությունը: Իսկ դա նորից նշանակելու է, որ խորհրդարանական ընտրություններում ՀՀԿ-ն գնալու է բացարձակ մեծամասնության տարբերակին և սակավ հավանական է մնում կոալիցիոն կառավարության և կոալիցիոն կառավարման տարբերակը: Առավել ևս՝ եթե սահմանադրական հանրաքվեի արդյունքներով Հայաստանը փոխի կառավարման մոդելը և անցնի խորհրդարանական կառավարման, ՀՀԿ-ն որևէ մեկին մոտ չի թողնի իշխանության ղեկին: Առավելագույն տարբերակը՝ խորհրդարանական կառավարման պարագայում չի վերացվի նախագահի ինստիտուտը և սահմանափակ, միայն արարողակարգային ֆունկցիաներով ՀՀ նոր նախագահը կարող է և ՀՀ-ական չլինել՝ ապացուցելու համար ժողովրդավարության քայլ առաջը Հայաստանում: Վենետիկի հանձնաժողովը, որ դրական եզրակացություն է տվել բարեփոխումների հայեցակարգին, հասարակական կոնսոլիդացիայի պայման է դրել: Եվրոպացիները պարզապես այսքան տարում չեն հասկացել, որ հետխորհրդային տարածքում կոնսոլիդացիան ևս նշանակովի գործընթաց է, ինչպես հանրաքվեն, ընտրությունները և մյուս ինստիտուտները, որոնց բովանդակային իմաստը բարեհաջող փոխարինված է ձևական իմաստով:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ
Հ.Գ. Ե՞րբ կտրվի սահմանադրական բարեփոխումների մեկնարկը: Մի շտապեք, ամեն ինչ պատրաստ է, ելույթները գրված են, ելույթ ունեցողները՝ համարակալված, հեռուստաեթերը, թերթերը, կայքերը՝ մեդիա դաշտն ապահովված է աշխատանքային ծրագրով: Սպասում ենք Մոսկվայի «այո»-ին, մենք չենք կարող կառավարման մոդել փոխել առանց ԵԱՏՄ-ի՝ իմա Մոսկվայի, համաձայնության:

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ