Ադրբեջանի իշխանությունն ազատվում է հին գվարդիայից

Ադրբեջանում շարունակվում են «հին գվարդիայի» զտումները: Դեռ 2019-ի աշնանը սկսված միջին մակարդակի պաշտոնյաների պաշտոնանկություններն ու ձերբակալությունները չեն դադարում և 2020-ի պանդեմիայի ու կոշտ կարանտինի պայմաններում: Աշխատանքից ազատված պաշտոնյաների ու պետական ծառայողների անուններն ու պաշտոնները վկայում են լայնամասշտաբ արշավ, որ չի սահմանափակվում շրջանային իշխանությամբ:

Պաշտոնանկվել է նույնիսկ գլխավոր դատախազը: Վերջին պաշտոնանկվածը Իմիշլիի շրջանի ղեկավարն է, Վիլյամ Հաջիևի հրամանը նախագահը ստորագրել է մայիսի 6-ին: Մյուս շրջանների համեմատ Իմիշլիում ամեն ինչ հանդարտ է: Նախօրեին գլխավոր դատախազությունը հաղորդել է մի քանի պաշտոնյաների ձերբակալության մասին 6 շրջաններում՝ Լենքորանի, Եվլախի, Սատլինի, Սալյանի, Դաշքեսանի, Հաջիքաբուլի: Նրանց մեղադրում են կարիքավոր ընտանիքներին հատկացված հումանիտար օգնությունը յուրացնելու և իրենց ազգականներին բաժանելու, կարանտինի շրջանում ազատ տեղաշարժի թույլտվությունների անօրինական բաժանման մեջ: Վերջին մեղադրանքը միջին մակարդակի պաշտոնյաներին է վերաբերում: Բայց կարանտինի սկզբից պաշտոնազրկվել են 5 շրջանների ղեկավարներ: Ձերբակալությունների մի մասը լայնորեն լուսաբանվել է ԶԼՄ-ներով, մի մասը չի հրապարակայնացվել: Ապրիլի կեսին գլխավոր դատախազությունը և Պետական անվտանգության ծառայությունը համատեղ հայտարարեցին Իսմայիլիի քաղաքապետի ձերբակալության մասին: Ապրիլի 29-ին հղում անելով տեղի բնակիչներին՝ գործակալությունները հաղորդեցին Բիլյասուվարի (Իրանի հետ սահմանին) շրջանի ղեկավար Մահիր Գուլիևի, նրա տեղակալի, կենտրոնական հիվանդանոցի գլխավոր բժշկի ու այլ պաշտոնյաների ձերբակալման մասին: Լրագրողները տեղեկացրին, որ ձերբակալության պատճառը կարանտինի պայմաններում պետության կողմից բնակչությանը հատկացված ֆինանսական օգնության յուրացումն է: Ձերբակալությունը Պետական անվտանգության ծառայության աշխատակիցներն էին իրականացնում, որ ոչ մի մեկնաբանություն չեն տվել: Առողջապահության նախարարությունում ոչինչ չգիտեին հիվանդանոցի գլխավոր բժշկի ձերբակալման մասին:

Ադրբեջանի իշխանությունը ավանդաբար ժլատ է մեկնաբանություններում, հատկապես որոշումների ընդունման մեխանիկայի վերաբերյալ: Բայց նախագահի կայքում հայտնվեց տեղեկություն շրջանի ղեկավարի պաշտոնանկության մասին, ձերբակալման մասին չէր հիշատակվում: Երբ ձերբակալություններ էին Բիլյասուվարի շրջանում, նախագահ Ալիևն առաջարկեց խորհրդարանին պաշտոնանկել գլխավոր դատախազ Զաքիր Գարալովին, որ 20 տարի աշխատում էր: Մի քանի օրից Գարալովի տեղակալ Քյամրան Ալիևը նշանակվեց գլխավոր դատախազ:

Պաշտոնյաների զտումները սկսվել են 2019-ի աշնանը: Այն ժամանակ հարվածի տակ հայտնվեց նախագահի աշխատակազմի «ծերակույտը», որ քաղաքական կարիերան սկսել էր սովետական տարիներին: Նրանցից մեկը Հեյդար Ալիևի զինակից Ռեմիզ Մեհտիևն էր՝ նախագահի աշխատակազմի ղեկավարը: Նրան շատերն անվանում էին գորշ կարդինալ: 82-ամյա Մեհտիևը հիմա ղեկավարում է Գիտությունների ակադեմիան: Տարեվերջին սկսեցին պաշտոնանկել ու ձերբակալել շրջանների ղեկավարներին, կադրային փոփոխությունները մամուլն անվանում է բարեփոխումներ: Քաղաքագետ Հիքմեթ Հաջիզադեի խոսքով՝ կատարվողը դժվար է բարեփոխում անվանելը, ավելի շուտ նման է իշխանության ուղղահայացի ամրապնդմանն ու օպտիմալացմանը: «Գուցե նոր նախարարները կլինեն հնազանդ պտուտակներ, բայց հներն էլ կատարում էին վերևների հրահանգները, փոփոխությունները կարող էին լինել և առանց նորերի, հրամանները գալիս են նախագահի աշխատակազմից,-գտնում է Հաջիզադեն: -Ի՞նչ իմաստ ուներ հանել Գարալովին, որ անում էր՝ ինչ ուզում էիք, նստացնում էր՝ ում ասում էիք»:
Ադրբեջանի տնտեսությունը կախված է նավթի արտահանումից: Տնտեսագետ Նաթիկ Ջաֆարլին գտնում է, որ պաշտոնյաների զտումները կապված են կորոնավարակի պատճառով մեծ կորուստների ու նավթի գնանկման հետ: Մարդկանց կենսամակարդակը անկում է ապրում, իրավիճակը խորացնում է կոշտ կարանտինը, որ սահմանվել է կորոնավարակի տարածումը կանխելու համար: «Լարումը խորանում է բնակչության դժգոհությամբ ու սոցիալական պրոբլեմներով, բարեկեցությունը ընկնում է կարանտինի ժամանակ, իսկ փոքր ու միջին բիզնեսը տուժում, մարդկանց պետք է ցույց տալ, որ կոռուպցիայի դեմ պայքար է մղվում»՝ գտնում է Ջաֆարլին: Նրա գնահատականով՝ տարբեր պաշտոնյաների փոփոխությունը հազիվ թե կառուցվածքային բարեփոխում է, որի կարիքն ունի հիմա Ադրբեջանը: Նախագահի մամլո քարտուղար Ազեր Գասիմովը BBC-ին ասել է, որ լիազորված չէ խոսել պաշտոնանկությունների ու բարեփոխումների մասին:
BBC

Հ.Գ. Ոչ մի բարեփոխում էլ Ադրբեջանում չի եղել ու չկա՝ կա կոռուպցիայի դեմ պայքարի անվան տակ՝ սոցիալական բունտի կանխում: Ինքնին հասկանալի է, որ պաշտոնանկվող ու կալանավորվող անձինք չեն մեղավոր ոչ նավթի գնանկման ու մանաթի արժեզրկման, ոչ կորոնավարակի տարածման մեջ և չի բացառվում, որ մի քանի ամսից բոլորը բարեհաջող վերադառնան տուն կամ սկսվեն աղմկոտ դատավարություններ՝ նայած ինչպես կզարգանան իրադարձությունները: Եթե Ալիևին հաջողվի սոցիալական բունտը կանխել, նախկին պաշտոնյաներն ազատ կարձակվեն, եթե վտանգը երկարի՝ կդատեն: Բայց տեսարանները հաց չեն դառնում, Ադրբեջանի նախագահը շատ ավելի գործուն քայլեր պետք է ձեռնարկի կառավարման համակարգի փոփոխության համար:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ