Հրթիռնե՞ր, թե՞ կարագ

Коммерсант-ը գրում է, որ Ռուսաստանի դուրս գալը փոքր ու միջին հեռահարության հրթիռների վերացման պայմանագրից հայելային պատասխանն է ԱՄՆ-ի հայտարարության` ինչպես ասաց նախագահ Վլադիմիր Պուտինը ՊՆ և ԱԳ նախարարների հետ հանդիպմանը: Коммерсант-ը նշում է, որ Պուտինն արդեն հրամայել է Սերգեյ Շոյգուին սկսել նախկինում արգելված հրթիռների մշակումը: «Ռուսաստանի ու ԱՄՆ-ի ձեռնարկած քայլերը հուղարկավորեցին ոչ միայն պայմանագիրը, այլև սպառազինությունների վերահսկողության ամբողջ համակարգը, որ ձևավորվել էր սառը պատերազմի հետևանքով,- գրում է Коммерсант-ը: -Պայմանագիրը դադարեցնում է իր գոյությունը ինչպես հնանալու, այնպես էլ այն պատճառով, որ Վաշինգտոնն այլևս ոչ մի օգուտ չի տեսնում պայմանագրից»:

Այնուամենայնիվ, փորձագետների կարծիքով` սպառազինությունների նոր մրցավազքից Եվրոպայում թերևս կհաջողվի խուսափել` թույլ չեն տա եվրոպացիները, որ համաձայն չեն իրենց տարածքում միջուկային զենք տեղակայել և ԱՄՆ Կոնգրեսը, որ չի ցանկանում ֆինանսավորել: Ռուս փորձագետները Կրեմլի արձագանքը «բավականին չափավոր» համարեցին: «Գլխավորը` Եվրոպային խոստացվել է չտեղակայել փոքր ու միջին հեռահարության հրթիռներ, քանի դեռ չի տեղակայել ԱՄՆ-ը: Եվրոպացիները դա էլ ցանկանում էին»` ընդգծում է Ռազմավարությունների ու տեխնոլոգիաների կենտրոնի փորձագետ Կոնստանտին Մակիենկոն: «Կրեմլի հայտարարությունը նշանակում է, որ ռազմավարական կայունությունը իր համար ոչ միայն ակտուալ է, այլև սուպերակտուալ»` գտնում է քաղաքագետ Ֆյոդոր Լուկյանովը: «Հարաբերությունների գոյություն ունեցող մոդելն ավարտվեց: Պայմանագրի կասեցումը նշանակում է, որ Ռուսաստանը, ինչպես և ենթադրվում էր, չի պատրաստվում ԱՄՆ-ի ոչ մի պահանջ կատարել»: Ведомости-ն գրում է, որ Ռուսաստանը համարյա պատրաստ է պայմանագրից դուրս գալուն` բավական է ծովում տեղակայված հրթիռները տեղափոխել ցամաք: ԱՄՆ-ի, հետո նաև ՌԴ-ի հրաժարվելը պայմանագիրը վերակենդանացնելուց աշխարհը վերադարձնում է այն ժամանակներին, որտեղ մենք հազիվ թե ցանկանայինք հայտնվել` միջուկային պատերազմի վախի, միջուկային պատերազմի հնարավորության, սպառազինությունների մրցավազքի հեռանկարի պատճառով: Ведомости-ն ընդունում է, որ Մոսկվան լոկալ դիվանագիտական հաղթանակ է տարել` սպասելով, թե երբ Վաշինգտոնը կհայտարարի պայմանագրից դուրս գալու մասին: «Մեղքը Ռուսաստանի վրա գցել հիմա դժվար կլինի: Բայց դա լոկալ հաղթանակ է գլոբալ պարտության համապատկերում, որ կդառնա պայմանագիրը փրկելու փորձից հրաժարվելը այն պայմաններում, երբ ագրեսիայի աստիճանը աշխարհում միայն բարձրանում է ու նորմա է դառնում»` գրում է թերթը: Ведомости-ն գտնում է, որ սպառազինությունների մրցավազքի նոր ալիքը, որ անխուսափելի է միջուկային անվտանգության ոլորտում միջազգային պայմանագրերի դադարեցման դեպքում, կհանգեցնի առանցքային ֆինանսական ու նյութական ռեսուրսները պաշտպանության ոլորտում կենտրոնացնելուն ու ծայրաստիճան կդժվարացնի տեխնոլոգիական թռիչքը տնտեսության մյուս ճյուղերում: Միջազգային անվտանգության համակարգի կազմաքանդումը Կրեմլին թույլ կտա հերթական անգամ խաղարկել «պաշարված ամրոցի» խաղաքարտը, արտաքին վտանգի սպառնալիքի առաջ համախմբվելոը համար և վերջապես` հիմնավորելու մարդկային կապիտալի ծախսերի կրճատումը «հրթիռներ կարագի փոխարեն» թեզով:

1987-ին կնքված պայմանագրի կասեցումը հնարավոր է միայն հայտարարությունից հետո` 6 ամսում: Արդեն ամռանը պայմանագիրը կդադարի գործել: ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը ցանկանում է, որ նոր պայմանագիր կնքվի` միջուկային զենք ունեցող բոլոր երկրների ներգրավումով, թիրախում Չինաստանին ունենալով: Այս օրերին Պեկինից հրապարակային արձագանքներ չկան: Միանշանակ է, որ ԱՄՆ-ը ձգտելու է Չինաստանին բերել այդ դաշտ, պատրաստի պայմանագիր ունենալ ու շռնդալից ստորագրել 2020-ի նախագահական ընտրությունների նախօրեին` հայտարարելով, որ կատարել է իր նախընտրական բոլոր խոստումները` այդ թվում ազատվել է վատ պայմանագրերից: Իրականում Դոնալդ Թրամփի քայլը ոչ այնքան Ռուսաստանի դեմ է, որքան Չինաստանի ու ԵՄ-ի: Միջուկային մրցավազքը կանխելու միջազգային երաշխիքներ պայմանագրի տեսքով չունենալով` ՆԱՏՕ-ի Եվրոպայում գտնվող անդամները ստիպված են մտածել իրենց անվտանգության մասին` ստեղծելով սեփական համակարգը կամ վերստին ապավինել ՆԱՏՕ-ին` կատարելով ֆինանսական մասնաբաժինների մեծացման ԱՄՆ նախագահի պահանջը: Կա երրորդ ճանապարհն էլ` ձգել ժամանակը և սպասել 2020-ին` հույսով, որ Թրամփը չի վերընտրվի, իսկ ԱՄՆ հաջորդ նախագահը դեմոկրատ կլինի ու ճիշտ հակառակ քաղաքականությունը կվարի:
Բացի այդ` պայմանագրից դուրս գալը Թրամփին հնարավորություն է տալիս նոր պատվերներով հարստացնել ռազմարդյունաբերությանը` հընթացս նպաստելով աշխատատեղերի ստեղծմանը և տնտեսության զարգացմանը:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ
Հ.Գ. Որ Մոսկվայում լավ հասկանում են Թրամփի բազմաքայլ խաղը, վկայում է ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի հայտարարությունը. «Ես չեմ կարծում, որ մենք խոսում ենք սառը պատերազմի մասին։ Նոր դարաշրջան է սկսվել, երբ ԱՄՆ-ը որոշել է քանդել սպառազինության վերահսկողության, հարձակողական սպառազինության կրճատման համակարգը։ Սա տխուր է»: ՌԴ նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովին է վերապահվել հայտարարությունը, որ Մոսկվան մտադիր չէ հանդես գալ նոր նախաձեռնություններով սպառազինության վերահսկողության շուրջ նոր պայմանագրի հարցով: Եթե նախաձեռնությամբ հանդես գա Վաշինգտոնը, Մոսկվան պատրաստ է ուսումնասիրել: Այսինքն` խաղը շարունակվում է, կողմերը հիանալի հասկանում են միմյանց, միջուկային պատերազմ սկսելու մտադրություն ոչ ոք չունի, բոլորը պարզապես ցանկանում են պատերազմի սպառնալիքի հաշվին հարստանալ ու քաղաքական ազդեցությունը բազմապատկել:

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ