Կոնֆլիկտի քաղաքական լուծում չի ուրվագծվում

Բեռլինի «Գիտություն ու քաղաքականություն» հիմնադրամի Կովկասի հարցերով փորձագետ Ուվե Հալբախը Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև նոր պատերազմի հավանականությունը միանգամայն իրական է համարում: Die Tageszeitung-ի լրագրող Տիգրան Պետրոսյանը զրուցել է փորձագետի հետ:

Խոսելով հետխորհրդային տարածքի կոնֆլիկտների մասին, մասնավորապես՝ Հարավային Օսեթիայի ու Վրաստանի, Ուկրաինայի արևելքի կոնֆլիկտի մասին՝ Հալբախը նշել է. «Մինչև Ուկրաինայի արևելքում, Դոնբասում կոնֆլիկտի սկիզբը՝ բոլոր այդ կոնֆլիկտներն անվանում էին սառեցված: Բայց Լեռնային Ղարաբաղը ցույց տվեց, որ դրա վրա հույս դնել չի կարելի: Կոնֆլիկտը քանիցս նորից բռնկվել է, օրինակ, 2016-ի ապրիլին: Հիմա էլ նույնն է կատարվում: Այդ պատճառով Լեռնային Ղարաբաղի կոնֆլիկտը չի կարելի համարել սառեցված: Հետխորհրդային տարածքի մյուս կոնֆլիկտներից ևս մեկ տարբերություն է արտաքին ուժերի շահերի տարբերակվածությունը»: «Ռուսաստանը ռազմաբազա ունի Հայաստանում և զենք է մատակարարում երկու կողմերին էլ: Սակայն Մոսկվան, ի տարբերություն Աբխազիայի ու Հարավային Օսեթիայի իրավիճակի, ուղղակի ներկա չէ Լեռնային Ղարաբաղում: Կրեմլը այս կոնֆլիկտում ունի ավելի շուտ չեզոք դիրք: Դա է վկայում, որ վերջին էսկալացիայի ժամանակ Ռուսաստանը երկու կողմերին էլ զսպվածության կոչ էր անում»՝ նշել է Ուվե Հալբախը: «Կոնֆլիկտում ռուսական դիրքորոշումն այնքան էլ հեռու չէ ԱՄՆ-ի և արևմուտքի մյուս գործող անձանց դիրքորոշումից, օրինակ՝ Ֆրանսիայի: Դա նշանակում է, որ Լեռնային Ղարաբաղի կոնֆլիկտում մենք գործ ունենք Ռուսաստանի ու Արևմուտքի միջև ավելի քիչ աշխարհաքաղաքական մրցակցության հետ, քան Վրաստանի ու Ուկրաինայի դեպքում»՝ գտնում է Հալբախը: Նրա խոսքով՝ Թուրքիան միակ արտաքին ուժն է, որ կոնֆլիկտում անցել կողմերից մեկի պաշտպանության դիրքեր՝ հայտարարելով, որ պատերազմի դեպքում մտադիր է աջակցել Ադրբեջանին: «Իբրև սկիզբ՝ պետք է խուսափել վատագույնից: Դա նշանակում է՝ պետք է մշտապես կողմերին կոչ անել զսպվածություն դրսևորել և պատերազմի մեջ չմտնել: Սակայն այդ վտանգը միշտ կա: Քաղաքական լուծում նախկինի պես չի ուրվագծվում: Կողմերի միջև կան էական հակասություններ: Ադրբեջանը կոնֆլիկտի լուծման պայման է դնում Հայաստանի զորքերի դուրս բերումը նվազագույնը 7 շրջաններից Լեռնային Ղարաբաղի շուրջը: Հայկական կողմը պնդում է Լեռնային Ղարաբաղի անվտանգության երաշխիքների վրա, որ ներկա պահին ներկայացված չեն»:
Տիգրան Պետրոսյան, Tageszeitung

Հ.Գ. Աշխարհի ամենահեշտ գործը փորձագետինն է՝ ինչ ուզում ասում են, ոչնչի համար պատասխանատվություն չեն կրում, բոլոր դեպքերում կա՝ «Իրավիճակն անկանխատեսելի զարգացումներ ունեցավ»՝ վերապահում-արդարացումը: Մինչդեռ փորձագիտական տեսակետ արտահայտելու համար նվազագույնը պետք է տեղյակ լինել հարցի պատմությանը: Եվ այս մակերեսային պատկերացումները ձևավորում են հասարակական կարծիք, որտեղ Հայաստանը, Արցախն ու Ադրբեջանը դրվում են նույն հարթության վրա: Ժամանակակից տեխնոլոգիաները չօգտագործելը տեղեկատվական պատերազմում, մեղմ ասած, ընկալելի չէ: Բայց խնդիրն այն է, որ ոչ Հայաստանում, ոչ Արցախում չկա պետական որևէ կառույց, որ զբաղվի ոչ միայն կոնֆլիկտի ճիշտ ներկայացման, այլև արտաքին աշխարհին Հայաստանի ու Արցախի լիարժեք ներկայացման ու մեր ազգային շահերի քարոզչության համար: Իրականում դա ԱԳՆ-ի գործը չէ, կամ շատ քիչ է ԱԳՆ-ի գործը, որ քիչ էլ արվում է: Հընթացս կամ իրավիճակային, մինչդեռ պետք է լինի ամենօրյա ու բազմավեկտոր: Չենք անում ու ստանում ենք մակերեսային կամ կողմնակալ պատկերացումներ և բողոքում ենք, որ աշխարհը մեզ չի հասկանում ու չի պաշտպանում, իսկ մենք ի՞նչ ենք անում, որ աշխարհը մեզ ճանաչի ու գնահատի:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ