G20-ի սամիթում, որտեղ հավաքվելու են պետությունների ղեկավարները, ակտիվանում է նաև երկկողմ դիվանագիտությունը: Առավել մեծ ուշադրոթյուն է սևեռվելու ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի ու ՉԺՀ նախագահ Սի Ձինպինի հանդիպմանը: Դա նրանց հինգերորդ հանդիպումն է, վերջինը Արգենտինայում էր՝ 2018-ի դեկտեմբերին, դարձյալ G20-ի շրջանակներում: Ի տարբերություն նախորդ բանակցությունների՝ առաջիկա հանդիպումը անցնելու է լարվածության մթնոլորտում:
Բացի առևտրային դեֆիցիտի կրճատումից՝ ԱՄՆ-ը մղում է Չինաստանին փոխզիջման հեղինակային իրավունքի խախտման ու արտասահմանյան ընկերությունների տեխնոլոգիաների հարկադրական փոխանցման հարցերում: Խնդիրների լուծման բանալին առևտրային կոնֆլիկտն է, որ սպառնում է համաշխարհային տնտեսությանը: ԱՄՆ-ը արդեն լրացուցիչ մաքսատուրքեր է սահմանել չինական բոլոր ապրանքների նկատմամբ: Նպատակը ճնշումներ գործադրելով՝ բանակցություններում առավելություն ստանալն է: Այնուամենայնիվ, աճում է ամերիկացի ագարակատերերի դժգոհությունը, որոնց հարված է հասցրել Չինաստանը պատասխան մաքսատուրքերով: Իրականում 2020-ին վերընտրության ձգտող Թրամփը ցանկանում է հարցը բանակցություններով լուծել:
Չինաստանը նույնպես փոխզիջում էր ակնկալում, բայց մայիսին առևտրային բանակցությունները ձախողվեցին, և Պեկինը անցավ հակահարձակման: Չինաստանը հայտարարեց, որ ԱՄՆ-ը չափազանց մեծ պահանջներ է դնում՝ ամերիկյան ապրանքների արտահանման ընդլայնում, առևտրային անհավասարակշռության վերացում և այլն: Պաշտոնապես ընդգծվեց՝ ՙփոխզիջում անհնար է՚ (ՉԺՀ պետական խորհրդի փոխվարչապետ Լյու Խե): Չինաստանը կամուրջներն այրեց: Չինական տնտեսության լճացման համապատկերում ՉԺՀ ԶԼՄ-ները սկսեցին քարոզչություն՝ ժողովրդից պահանջելով երկարատև ճակատամարտի պատրաստվել: Հաշվարկը ժամանակ շահելն էր, երբ Թրամփը կարող է թուլացնել գրոհը՝ զգուշանալով նախագահական ընտրությունների վրա բացասական հետևանքներից:
Թրամփը եռանդով է նախապատրաստվում և ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ հանդիպմանը: 2016-ի նախագահական ընտրություններին Ռուսաստանի միջամտության շուրջ սկանդալի պատճառով ուշադրության կենտրոնում հայտնվեց Ռուսաստանի հետ Թրամփի «մեղրամիսը»: Արդյունքում երկու նախագահները մեկ տարի չկարողացան հանդիպել: Օգտվելով հետաքննության ավարտից՝ Թրամփը ծրագրում է բարելավել Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները:
Ուշադրության կենտրոնում կլինի և միջուկային կրճատումը: Հարցն այն է՝ կկարողանան կողմերը հանգամանալից քննարկել СНВ-III համաձայնագրի երկարաձգումը, որի ժամկետը լրանում է 2021-ին, նաև փոքր ու միջին հեռահարության հրթիռների ոչնչացման պայմանագրի փոխարինման հարցը, որը լուծարվեց ԱՄՆ-ի դուրս գալով: Սամիթն ընդունող Ճապոնիան շատ լուրջ է վերաբերվում ԱՄՆ-ի, Չինաստանի ու Ռուսաստանի բանակցություններին: Ճապոնիայի վարչապետ Սինձո Աբեի ու ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի բանակցությունները կլինեն երրորդը, որ անսովոր է՝ ապրիլին Վաշինգտոնում, մայիսին՝ Տոկիոյում, հունիսին՝ Օսակայում: Կանխատեսվում է, որ նրանց կքննարկեն Աբեի այցը Իրան, ԿԺԴՀ-ի խնդիրը, առևտրի և այլ հարցեր: Սի Ձինպինն առաջին անգամ է Ճապոնիա գալու իբրև նախագահ: Կարծում ենք՝ Ճապոնիայի ու Չինաստանի ղեկավարները կքննարկեն տնտեսական համագործակցության հարցեր՝ հարաբերությունների բարելավումից հետո: Հիմա բանակցվում է հունիսի 27-ին հանդիպելու և համատեղ ընթրիքի հարցը: Ենթադրվում է, որ Ճապոնիան Սիին նորից կհրավիրի՝ իբրև ազգային հյուրի:
Գլխավոր համաձայնագիրը Ռուսաստանի հետ, որին ձգտում էր Աբեն, հունիսին կնքել չի հաջողվի, կարելի է հուսալ միայն համատեղ տնտեսական գործունեության պայմանավորվածությունների մասին: Մեծ է հավանականությունը, որ Հարավային Կորեայի նախագահի հետ հանդիպումը կբեկանվի հակասությունների խորացման պատճառով՝ կապված աշխատանքի շահագործման հարցին՝ Կորեական թերակղզում Ճապոնիայի գաղութային կառավարման շրջանում:
Վատաու Սավամուրա, Asahi Shimbun, Ճապոնիա
Հ.Գ. G20-ը հունիսի 28-29-ին է, Օսկայում: ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը մտադիր է G20 -ի շրջանակում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ հանդիպմանը քննարկել Ուկրաինայում ստեղծված իրավիճակը՝ հայտնել է Սպիտակ տունը: Թրամփը ցանկանում է Պուտինի հետ խոսել Իրանին, Սիրիային և Մերձավոր Արևելքին վերաբերող հարցերի շուրջ՝ չշրջացելով երկկողմ հարաբերությունների կարգավորման, այդ թվում՝ սպառազինության նկատմամբ վերահսկման խնդիրները: Սպիտակ տնից չեն բացառել, որ երկու երկրների նախագահները հնարավոր է քննարկեն նաև Վենեսուելայում ստեղծված իրավիճակը: Փաստացի՝ Ուկրաինան դուրս է մնում օրակարգից: Բացի այդ՝ Ճապոնիայի ԱԳՆ-ն հերքել է G20 գագաթաժողովին մասնակցելու նպատակով Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկու այցի լուրերը: «Ուկրաինայի նախագահի անունը գագաթաժողովին հրավիրվածներից ցանկում չկա», - նշել են նախարարությունից:
Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ