Նանա ԳՆԴՈՅԱՆ. Երբ քննադատությունը դառնում է «նորաձևություն»

Մաքսային միությանն անդամակցելու Հայաստանի որոշման վերաբերյալ համացանցն ու ԶԼՄ-ները հեղեղած հուզական «տեղեկատվական աղբը» քչփորելով` ԵՄ ասոցացման համաձայնագրի ջատագովների հնչեցրած գնահատականների մեջ գերակշռող հիմնավորումներից ամենահուզականը, թերևս, հետևյալն էր. «Չորս տարի աշխատել ենք ԵՄ ասոցացման համաձայնագրի վրա, ապա կտրուկ քայլ արել…»: Այո՛, աշխատել ենք, այո՛, վեկտոր է փոխվել, իսկ ո՞վ ասաց, որ չորս տարվա ընթացքում չի կարող աշխարհաքաղաքական իրավիճակ փոխվել. արտաքին քաղաքականությունը ճահճացած երևույթ չէ, այն դինամիկ է և կարող է փոփոխվել, ուստի հմուտ քաղաքական գործիչը, առավել ևս երկրի նախագահը, պարտավոր է իրավիճակին համահունչ քաղաքական ճկունություն դրսևորել: Բացի այդ, Հայաստանը հայտարարել է, որ ԵՄ ասոցացման համաձայնագիրը շարունակում է մնալ օրակարգում, ուստի, եթե ԵՄ-ն իրապես հետաքրքրված է Հայաստանի ինտեգրման գործընթացով, և դա բացառապես «ռուսական արջի թաթը» տրորելու հերթական փորձ չէ, ապա Բրյուսելի համար մեծ դժվարություն չի ներկայացնի քաղաքական ճկունություն ցուցաբերել և 4 տարվա ընթացքում կատարված աշխատանքների հիմքի վրա շարունակել Հայաստանի եվրաինտեգրման գործընթացը: Ամեն դեպքում, «նեղացած երեխայի» կեցվածքը հարիր չէ ԵՄ-ի նման լուրջ կառույցին, ի վերջո, իր որոշումներում պաշտոնական Երևանը ելնում է սեփական երկրի շահերից և անվտանգությունից: Չմոռանանք, որ Հայաստանը ՀԱՊԿ անդամ է, և տարածաշրջանում Հայաստանի անվտանգությունը ապահովում է դեռևս այս կառույցը: Հարկ է շեշտել նաև, որ ԵՄ-ն Հայաստանին չի առաջարկել շուտափույթ անդամակցել Եվրամիությանը, ինչպես նաև` դառնալ ՆԱՏՕ-ի անդամ: Ի դեպ, վերջինիս անդամ է Թուրքիան, իր ռազմավարական գործընկեր ԱՄՆ-ի հետ (սա որպես հիշեցում այն միամիտների համար, ովքեր կարող են մտածել, թե ՆԱՏՕ-ն է զսպելու ադրբեջանական ագրեսիան): Սեպտեմբերի 3-ին Մաքսային միությանն անդամակցելու վերաբերյալ հայտարարությունից հետո բավականին հետաքրքիր էր հայաստանյան ընդդիմության պահվածքը: Որպես ընդդիմություն՝ նրանք ուղղակի «պարտավոր» էին քննադատել ՀՀ նախագահի որոշումը, սակայն ինչպե՞ս քննադատել այն, ինչի հետ իրենք համամիտ են: Առաջին ելքը գտավ ՀԱԿ հիմնադիր նախագահ և ՀՀ առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը. իր հայտարարությամբ վերջինս, ըստ էության, հաստատեց, որ գործող նախագահ Սերժ Սարգսյանն ընդունել է միակ ճիշտ որոշումը, սակայն, ընդիմադիր կեցվածքը չկորցնելու համար, անհապաղ հավելեց, որ ինքն ավելի լավ ձևով կանդամակցեր Մաքսային միությանը: Ավելին, առաջին նախագահը, ըստ էության, քննադատեց գործող նախագահին ինքնուրույն և ճկուն քաղաքականություն վարելու համար, շեշտելով, որ գերտերությունների հետ պետք է առավելագույնս ազնիվ լինենք: Կասկածի տակ չեմ առնում ՀԱԿ հիմնադիր նախագահի քաղաքական մտածողությունը, սակայն դժվար եմ պատկերացնում ազնիվ խաղ քաղաքականության մեջ այն պարագայում, երբ հայտնվում ես աշխարհի ուժային բևեռների շահերի բախման կետերից գոնե մեկում: Ինչևէ, շատ ժամանակ չծախսելով հայկական ընդդիմության վաղուց արդեն որդեգրած պոպուլիզմի ժանրի վերլուծության վրա, պարզապես փաստենք, որ նախագահին քննադատելը «նորաձև» է և «արդիական», եթե չի հակասում երկրի անվտանգության շահերին:

Մեկնաբանություններ