«Առնական պահվածքով ու արտաքինով տղամարդու իդեալը փոխարինվել է «փիսիկ տղամարդու» կերպարով»

«ՊՐՈՖԵՍԻՈՆԱԼ ԱՐՎԵՍՏԸ ԳՆԱՀԱՏՎՈՒՄ Է` ՈՐՏԵՂ ԷԼ ԼԻՆԵՍ, ԻՆՉ ԱԶԳՈՒԹՅՈՒՆ ԷԼ ՈՒՆԵՆԱՍ»
Մայիսի 27-ին թողարկվեց ՀԱՄԼԵՏ ԳԵՎՈՐԳՅԱՆԻ նոր` վեցերորդ ձայնասկավառակը` «Ծիրանը»: Ձայնասկավառակը ձայնագրվել է Իտալիայի Միլան քաղաքի «Մուլտիֆլեքս» հայտնի ստուդիայի հետ համատեղ և, ըստ երգչի, համապատասխանում է միջազգային չափանիշերին ու նպաստում միջազգային շուկայում այս ձայնասկավառակի հաջող վաճառքին:
-Համլետ, մեր երգարվեստի ներկայացուցիչները բավարարվում են ներքին շուկայում ճանաչելի լինելո՞վ, թե՞ միջազգային շուկա դուրս գալու համար խանգարող հանգամանքներն են շատ:
- Կարծում եմ` խանգարող հանգամանքներն են շատ, որոնցից առաջինը ֆինանսական խնդիրն է: Անհրաժեշտ է նաև ունենալ միջազգային չափանիշերին համապատասխան երգեցողության տվյալներ, նորացված տեխնիկայով հագեցած ձայնագրման ստուդիաներ: Այս դեպքում վստահ եմ, որ մենք էլ չէինք զիջի միջազգային ճանաչում ունեցող այլազգի աստղերին: Չեմ ուզում ասել, որ ես շատ լավն եմ, այդ պատճառով ինձ հետ համագործակցեցին Իտալիայում: Պարզապես այսօր աշխարհում մեծ տեղ է հատկացվում պրոֆեսիոնալ դասական ու ժողովրդական ժանրերին` անկախ ազգային պատկանելությունից: Երբ «Armenian music center»-ի կողմից ամերիկյան «Sonicbids» ընկերության անցկացրած ինտերնետային մրցույթում ես որպես Հայաստանը ներկայացնող երգիչ աշխարհի 920 հազար պրոֆեսիոնալ երգիչների միջից հռչակվեցի «Ֆոլկի արքա», ևս մեկ անգամ համոզվեցի, որ պրոֆեսիոնալ արվեստը գնահատվում է` որտեղ էլ լինես, և ինչ ազգություն էլ ունենաս:
-Հայ էստրադայում մի տեսակ խառնաշփոթ է տիրում, երգում է` ով ուզում է, ինչպես ուզում է: Ինչպիսի՞ն է ներկայիս ժողովրդականը:
-Յուրաքանչյուր ժանր իր սկզբունքներն ունի, բայց այժմյան հայ էստրադայում շատերը կարողանում են «մատների արանքով» նայել այդ ժանրին և առաջ անցնել` իրենց հռչակելով այդ ժանրի երգիչ: Այս խնդիրը կա նաև ժողովրդական ժանրում, բայց ավելի քիչ, քանի որ էստրադային ժանրում հիմնականում նոր երգեր են գրվում ու երգվում, և չկա մի սահմանագիծ, որը հստակ պահանջներ դնի այդ երգիչների առջև, իսկ ժողովրդականում կա հիմք, աղբյուր, անգամ գրականություն, ըստ որի կարողանում ենք պահպանել հինն ու դրա հիման վրա մատուցել նորը: Այդ պատճառով է, որ ժողովրդականը համեմատաբար քիչ աղավաղված է: Ես այնքան էլ գոհ չեմ այսօրվա մեր երգարվեստից, բայց չեմ էլ ուզում դժգոհել: Երբեմն պետք է ջուրը լիովին պղտորվի, որ վերջնականապես զուլալվի: Անշուշտ, որակյալ գործեր կան, բայց քիչ են: Երգիչն իր երգերով պետք է ճիշտ ու բարձր ճաշակ ձևավորի հանդիսատեսի մեջ, այսօր դա պակասում է: Դա խոսում է նաև տվյալ երգչի ճաշակի մասին: Շատերը կարծում են, որ մի երգ կերգեն, իրենց կճանաչեն, ինքնագիր կխնդրեն, ու այդպես կյանքը հետաքրքիր կանցնի, և, ինչպես ասացի, այդպիսով պղտորում են մաքուր ջրերը` չմտածելով հետևանքների մասին:
-Ժողովրդական ժանրում ի՞նչն է պետք պահպանել:
-Առաջինը` երգելաոճը: Պետք է չաղավաղել և զգույշ մոտենալ այն երգերին, որոնք նախկինում երգվել են: Սա է ժողովրդական երգչի առաքելությունը:
- Ժողովրդական ժանրն այսօր ունի՞ համապատասխան լսարան:
-Այո: Չորս տարի առաջ, երբ ես սկսեցի «Ջեյրանը» երգել, ասում էին` շատ լավ երգ է, բայց ժողգործիքները չեն ընդունվի հանդիսատեսի կողմից, բայց ես համոզված էի, որ կընդունվի, եթե ճիշտ մատուցես: Այդպես էլ եղավ: Այսօր ավելի շատ է պրոպագանդվում ժողովրդական երգը, և վստահ եմ, որ իր դրական արդյունքը կունենա: Տարիներ առաջ այս ժանրը կարծես անուշադրության մատնվեց, և շատերը, հաշվի առնելով այդ հանգամանքը, սկսեցին երգել էստրադային ժանրում: Ես երբեք չեմ դավաճանել այս ժանրին, որովհետև ուզում էի ապացուցել, որ ժողովրդական ժանրը չի կարող անուշադրության մատնվել:
-Եթե հայ երգարվեստը բաժանենք փուլերի, ո՞ր փուլը կհամարեք երգը ճիշտ ներկայացնող ու ամենապրոֆեսիոնալ փուլը:
- Կարծում եմ` 70-80-ական թվականները, որովհետև այդ ժամանակ կար գեղարվեստական խորհուրդ, որտեղ պրոֆեսիոնալ կոմպոզիտորներն ու երաժշտագետները լսում ու գնահատում էին յուրաքանչյուր երգչի նոր կատարում, և նրանց ձեռքում էր այդ երգը հանդիսատեսին ներկայացնելու թույլտվությունը: Այդ ժամանակ, ի տարբերություն այսօրվա, տասնհինգ տարեկան երգիչը չէր կարող սեր կամ բաժանում երգել, և դա ճիշտ էր: Դա ոչ թե մարդու իրավունքների ոտնահարում էր, այլ ամեն ինչ իր չափի մեջ պահելու սկզբունք: Գեղխորհուրդը չէր անտեսում նաև կոմպոզիտորներին և նույն խստությամբ գնահատում էր նրանց նոր ստեղծագործությունները: Այսպիսով` ամեն ինչ վերահսկվում էր, ինչի արդյունքում էլ անորակը զիջում էր որակյալին: Այսօր ես ցավում եմ հատկապես ժողովրդի համար: Նա լսում է այն, ինչ մատուցվում է, և սխալ եմ համարում այն կարծիքը, թե ժողովուրդն է պահանջում այդ անճաշակությունը: Տարիներ առաջ, երբ տարածված չէին հեռուստասերիալները, ժողովուրդը չէ՞ր հասկանում` ինչ է ֆիլմը: Իհարկե հասկանում էր: Իսկ այսօր առանց սերիալների մարդկանց համար կյանքն անհետաքրքիր է դարձել: Ինձ համար ամենաանընդունելին, սակայն, այն է, երբ արական սեռի երգիչները «փիսիկի» պես քնքուշ ձայնով են երգում` իրենց երգին համապատասխանեցնելով նաև արտաքին տեսքը, ինչի պատճառով կարծես փոխվել է նաև մեր երիտասարդ աղջիկների իդեալը, և առնական պահվածքով ու արտաքինով տղամարդու երբեմնի իդեալը փոխարինվել է «փիսիկ տղամարդու» կերպարով:

Զրուցեց Արմինե ԳԱՍՊԱՐՅԱՆԸ

Մեկնաբանություններ