Անկեղծ զրույց լռության, տգիտության, ատելության և ամեն ինչի մասին

ԹՈՒՐՔԱԿԱՆ ՖԻԼՄԵՐԻ ՓԱՌԱՏՈՆ ԵՐԵՎԱՆՈՒՄ
Խաղաղարար նախաձեռնությունների կովկասյան կենտրոնը Հայաստանում Մեծ Բրիտանիայի դեսպանատան աջակցությամբ Երևանում անցկացնում է թուրքական ֆիլմերի փառատոն։ «23,5» վերտառությունը կրող այս փառատոնի մեկնարկը նախատեսված էր 2008-ի հունվարին` որպես «Ադրբեջանի օրեր Հայաստանում» աղմկահարույց ծրագրի շարունակություն, սակայն կասեցվեց և հնարավոր եղավ իրականացնել միայն այս տարվա մարտի 13-ին։ Հարյուրից ավելի ֆիլմերի դիտումներից հետո ընտրվել է յոթ կարճամետրաժ ֆիլմ` վավերագրական, խաղարկային և անիմացիոն։ Ֆիլմաշարի ընդհանուր տևողությունը 89 րոպե է։ Փառատոնն ընթացքի մեջ է մինչև մարտի 31-ը։ Միակ` «Հանդիսատեսի համակրանք» անվանակարգի մրցանակակիրը որոշվելու է կինոդիտողի քվեարկությամբ։ Հաղթող ֆիլմի ռեժիսորը կհրավիրվի Հայաստան։ Փառատոնի կազմակերպիչների կարծիքով` միջոցառումը հնարավորություն է տալիս, որ ոչ թե հայերը խոսեն թուրքերի մասին, թուրքերը` հայերի, այլ նրանք խոսեն միմյանց հետ։ Ընտրված ֆիլմերի թեմատիկ բազմազանության շնորհիվ բացահայտվում են թուրք երիտասարդ կինոգործիչների մտահոգություններն ու խնդիրները։
«Ցախը», «Երբ ջարդված է սառույցը» ֆիլմերը պատկերում են գյուղական կյանքը, չքավոր մարդկանց կենցաղը։ Մի դեպքում կրթության իրավունքը նվաճելու անհավանական դժվարություններն են, մյուսում` հանապազօրյա հացը վաստակելու համար մաքառումից հոգնած մարդը։
«Դատարկ գլուխներ» անիմացիոն ֆիլմը համընդհանուր խնդիրներ է առաջ քաշում։ Ասես հատուկ ծրագրով մարդիկ շարունակում են ապրել և գործել, բայց արդեն առանց ուղեղի և անառողջ դատողության։ Համընդհանուր տգիտությունը ծիծաղ և տագնապ է հարուցում։
«Լռություն» ֆիլմն ընտանեկան դրամա է։ Փոքրիկ տղան նկարում է իրենց տան լարված, վիրավորող լռությունն ու կտրում հոր գլուխը։ Սա գլխատված մանկության գլխատված ընտանիքի ողբերգությունն է։
Ստամբուլի երիտասարդների անկեղծ զրույցն է ներկայացնում «Կապիտալ-իստ-ամբուլ» փաստաֆիլմը։ Մեծ քաղաքի անընդհատ, արագ ու քաոսային վազքի մեջ երջանկության համար տեղ չի մնում։ Քաղաքից գնալ և քաղաքում մնալ են ուզում միաժամանակ։ Հազարավոր մարդիկ կան այս նույն զգացումով, նույն դժվարություններով, նույն անհանգստությամբ և չգիտեն անգամ, թե ինչից են վախենում։
Ասելիքի ինքնատիպությամբ աչքի է ընկնում «Աջաբա» ֆիլմը` ծեր և միայնակ մարդու մասին, որը շրջում է Ստամբուլի փողոցներով և իր մենակությունը փարատում պատահական մարդկանց հետ շփումներով։ Առանց զույգի մեկ կոշիկ է վաճառում տարօրինակ ծերուկը։ Օրվա վերջում կոշիկը գտնում է իր գնորդին։ Նա մեկ ոտք չունեցող հաշմանդամ էր... Ալի Բեթիլը ներկայանում է «Հրանտ (ֆիրաթ)» փաստավավերագրական ֆիլմով։ Տեսանյութերը նկարել է երիտասարդ ռեժիսորը։ Մեզ ծանոթ իրականությունը տպավորիչ ու խոսուն է դարձնում հայկական երգը, որ հնչում է նաև թուրքերենով` «Վարդ ցանեցի, փուշ բուսավ»։
Առաջատար ֆիլմերն արդեն հայտնի են։ Հասկանալի պատճառներով դրանք չբարձրաձայնվեցին։
«23,5» փառատոնի շրջանակներում աշնանը նախատեսված է հայկական ֆիլմերի փառատոն Թուրքիայում։ Հուսանք, որ հայ և թուրք երիտասարդ կինոգործիչների այս ինքնատիպ զրույցը կլինի անկեղծ և շարունակական։
Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Մեկնաբանություններ