Նա իր կյանքով ու վարքով վկայեց և ոչ միայն խոսքով

Մի օր կեղծավոր մեկը, որպես թե Քրիստոսին առավել նախանձախնդիր, վրդովված բողոքում էր, թե` ուր գնում եմ, ժողովուրդը Զորավար Անդրանիկի հավատի մասին բուկլետից է խնդրում, փոխանակ Քրիստոսի մասին կարդան: Նրան ասացի, թե Աստված իր գործերով է ճանաչվում, Քրիստոսն անպտուղ կլիներ, եթե չլինեին առաքյալներն ու սրբերը, սուրբ զորավարները, որոնց գործերին ծանոթանալով է սկսվում շատերիս աստվածճանաչողությունը, ինչպես Տերն ինքն է առակով այդ մասին ասել. «Եթե ցորենի հատիկը հողում չմեռնի, միայն ինքը կմնա, բայց երբ մեռնի` կհառնի բազում պտուղներով»: Բնականաբար, նաև Անդրանիկ Զորավարի հավատի վկայությունը Քրիստոսի հաղթանակներից, Քրիստոսի գործերից մեկն է, ինչպես առաքյալների և բազմաթիվ, մեծ թե փոքր սրբերի վկայություններն են: Եվ առաքյալներն ու սրբերը, սուրբ զորավարները Քրիստոսի հաղթությամբ հառնած այդ պտուղներից են, և ժողովուրդը, նրանց մասին կարդալով, նրանց վարքի միջնորդությամբ Տիրոջ զորությունն է սկսում ճանաչել: Այդպես, քայլ առ քայլ հավատն ամրացնելով, օրեցօր մոտենալով Բուն Արմատին` Աստծո Բանին: Երբ իրականության մեջ գործը չընդունելով՝ Գործողին այդչափ մերժած պիտի լինեինք: Եվ մենք հարկավոր ուշադրություն պիտի դարձնենք Ավետարանի` «Աստված մեր մեջ է» արտահայտությանը: Եթե սրբերը և սուրբ զորավարները, որ մարդ են և մեզ նման, երբ նրանց մեջ գտնվող Աստծուն չճանաչենք, չընդունենք, նրանց` որպես կենդանի վկաների չսիրենք, նրանց գործը չտեսնենք, ապա, որքա՞ն է հավաստի, թե Աստծուն տեսնում ու ճանաչում ենք ու սիրում, այն էլ՝ լավագույնս: Երբ Ավետարանն էլ նույնն է ասում. «Սիրենք Աստծուն, որովհետև առաջինը նա՛ սիրեց մեզ: Եթե մեկն ասի, թե սիրում է Աստծուն և ատի իր եղբորը, սուտ է խոսում. ով չի սիրում իր եղբորը, որին տեսնում է, ինչպե՞ս կարող է սիրել Աստծուն, որին չի տեսել» (Ա Հովհաննես-4): Իսկ սրբերը, կենդանի զորավոր վկաներն ավելին են, քան միայն որպես եղբայր եթե անվանեինք:
Այս նախաբանը գրեցի որպես Գևորգ սուրբ Զորավարի վարքի մասին խոսելու հենարան, որովհետև Գևորգը «Կենդանի Աստծու ներկայությունն իր մեջ ունենալու» մի վիթխարի վկայություն դարձավ ողջ մարդկության ուղղահավատ մասի համար: Ըստ այդմ, կապադովկացի այս Զորավարի անունով բազմաթիվ եկեղեցիներ կան նաև Հայոց աշխարհում:
Հավատի այն աստիճանակարգը, որ մեր Տեր Հիսուս Քրիստոսի պատվերով Զորավար Գևորգն է դնում, խախտում է սովորական մարդու բանականության ցածր կարողություններն ու նրան մղում վեհին, կենդանի հավիտենականին, որին հավատով նույն պահին կարող ես հարաբերվել ու ապաշխարել:
Գևորգի վկայությունները երկարաշունչ քարոզություններից չեն բաղկացած, որ այսօր սովորություն է, այլ, թվում է, մի քանի նախադասությունից միայն, որ հավատացողին միանգամից կապում են Բնաղբյուրին ու հարաբերում Հարության կյանքի ակնհայտ ճշմարտությանը: Որովհետև Գևորգն իր կյանքով ու ապրելակերպով, կենդանի վարքով վկայեց և ոչ միայն խոսքով:
Դիոկղետիանիոս կայսրը, բազմիցս տանջանքների ենթարկելով սպանեց Գևորգին, և Քրիստոսը, ինչպես նախապես խոստացել էր, երևալով, կենդանացրեց նրան ու բժշկեց նրա վերքերը: Եվ այս ամենը եղավ ժողովրդի, կայսրի ու նրա շքախմբի աչքերի առաջ: Կռապաշտ կայսրության մեջ Գևորգի մի քանի անգամ հարություն առնելը մեծ երկրաշարժի նման մի բան եղավ, և Գևորգի հարության վկայություններով՝ երկրում անհավատությունը խարխլվեց, ասես իսպառ փուլ եկավ: Մարդիկ Գևորգի միջոցով ակնհայտորեն հարաբերվելով կենդանի Աստծուն` չէին վախենում Դիոկղետիանոսի մահվան սպառնալիքներից և աղաղակում էին. «Մե՜ծ է քրիստոնյաների Աստվածը...» ու... իրենց ընտանիքներով ծնկի գալիս և հավատում էին Քրիստոսին, խոստովանում իրենց մեղքերը, համաձայնվում նահատակվել, քան իրենց տեսած ու լսածին չհավատալ: Գևորգի` բազմիցս հարություն առնելու վկայություններով Աստծուն դարձան Հռոմեական կայսրության ամենաերևելի զորավարները և անգամ` երկրի թագուհին: Գևորգ Զորավարի վկայության մեջ կա հավատի մի գեղեցիկ մարգարիտ ևս, որին հասնելիս կոկորդդ սեղմվում է: Վկայությունը Գղերիկոս անունով մի գյուղացու մասին է: Նա իր արտն էր վարում, երբ եզներից մեկը սատկեց: Այդ ժամանակ էր, որ նա լսեց Գևորգ Զորավարի հարության մասին և շտապեց բանտ հասնել, ուր Գևորգն էր արգելանքի մեջ: Բանտի բակը ուխտատեղի էր հիշեցնում:
-Միայն մեկ եզով վար անելը դժվար է, խնդրիր քո Աստծուն, որ իմ եզանը հարություն տա,- Գևորգին խնդրեց այս ընտիր գյուղացին:
Գղերիկոսը, երբ տուն հասավ ու սատկած եզանը տեսավ կենդանացած, այդժամ թողեց և՛ վար, և՛ տուն ու հետ դարձավ, աղաղակելով՝ Մեծ է քրիստոնյաների Աստվածը, ես հավատում եմ Գևորգի Աստծուն: Եզան հարությամբ շատերը Քրիստոսին դարձան, և Դիոկղետիանոսը նահատակեց այս սքանչելի մարդուն՝ Գղերիկոսին, որը հավիտենական կենդանություն գտավ իր մարգարտյա, անխարդախ հավատով:
Գլուխը կորցրած Դիոկղետիանոսը հրամայեց իր թագուհի կնոջն ու Գևորգ սուրբ Զորավարին տանել կառափնարան և գլխատել: Թագուհին ճանապարհին մահացավ ի Տեր, խաղաղությամբ: Իսկ սուրբ Զորավարն իր վկայաբանության գործն ավարտված համարելով` աղոթքով իր հոգին հանձնեց Աստծուն և ծնկի գալով դիմեց դահիճներին. «Ձե՛ր թագավորի հրամանը կատարեցեք»:
Քրիստոսի վկա սուրբ Զորավարը սրով գլխատվելով ի Տեր` նահատակվեց 303 թվականին: Այս տարի սեպտեմբերի 26-ին Հայ առաքելական եկեղեցին տոնում է Գևորգ սուրբ Զորավարի տոնը:
Մաքսիմ ՈՍԿԱՆՅԱՆ

Մեկնաբանություններ