ԲՀԿ «առյուծներն» ու Վարդան Օսկանյանի «Վաթեռլոոն»

Երևանի ավագանու ընտրությունների քարոզարշավի մեկնարկը տրված է: Քաղաքապետի պաշտոնի հարցում, կարծես, երկու կուսակցություններ են պայքարում` ՀՀԿ-ն և ԲՀԿ-ն: Տպավորությունն այնպիսին է, որ եթե ՀՀԿ-ն լուրջ հայտ է ներկայացրել ընտրություններում հաղթելու և քաղաքապետի պաշտոնը ևս 5 տարով պահպանելու համար, ապա ԲՀԿ-ն այլ խնդիր է լուծում: 2012 թ. խորհրդարանական ընտրություններում հաջողություն արձանագրած, սակայն 2013 թ. նախագահական ընտրությանը ոչ մի ձևաչափով մասնակցություն չունեցած ԲՀԿ-ն փորձում է վերականգնել իր դիրքերը` հասարակության աչքերում բարձրացնելով կշիռն ու զգալի նահանջ ապրած վարկանիշը: ԲՀԿ-ն իր մեծությամբ երկրորդ խորհրդարանական ուժն է, և այս կուսակցությունում ևս հասկանում են, որ նախագահական ընտրություններին չմասնակցելը ռազմավարական սխալ էր, որն իր անդառնալի հետևանքներն է ունենալու, ուստի և պետք է ինչ-որ բան մտածել, ինչ-որ գործողությունների դիմել և գոնե մի փոքր վերականգնել դիրքերը հայաստանյան քաղաքական դաշտում:

Թերևս, սա է գլխավոր պատճառն այն հանգամանքի, որ ԲՀԿ ցուցակի առաջին համարը Վարդան Օսկանյանն է, ով համայնքային կառավարման փորձ չունի, և դժվար է նրան պատկերացնել քաղաքապետի պաշտոնում: Օսկանյանը քաղաքական գործիչ է, ով թրծված է ամբիոններից ամպագոռգոռ հայտարարություններ անելու, բանավիճելու և քաղաքական խաղ կազմակերպելու հարցերում, բայց ոչ համայնքային կառավարման, ասֆալտապատման, լուսավորման, աղբահանության, վերելակային տնտեսության բարելավման և նմանատիպ այլ հարցերում: ԲՀԿ-ում սա ևս շատ լավ գիտակցում են, ուղղակի խնդիրն այն է, որ ԲՀԿ ղեկավարությունը, գիտակցելով, որ իշխող հանրապետականին Երևան քաղաքում հաղթելը շատ բարդ խնդիր է, ցանկանում է քաղաքական շոու կազմակերպել, իսկ այդ դերի համար Օսկանյանն անփոխարինելի է: Նա կարող է վարժ և սահուն ճառեր արտասանել, քննադատել, հեղափոխականի կեցվածք ընդունել` խնդիր ունենալով հնարավորինս սևացնելու ՀՀԿ-ին և դրա հաշվին վերականգնելու ընդդիմադիր ուժի համբավը: Առաջին հայացքից սա բավականին դյուրին մոտեցում է, որը պահանջում է ճարտասանություն և որոշակի կազմակերպվածություն, սակայն խորքային իմաստով ԲՀԿ-ն իրեն դնում է լրջագույն հարվածի տակ:
ՈՒշագրավ է, որ ԲՀԿ նախընտրական քարոզարշավը կառուցվում է ոչ թե Վարդան Օսկանյանի կերպարի շուրջ, այլ Գագիկ Ծառուկյանի: Կասկածից վեր է, որ ԲՀԿ-ում հասկանում են այն պարզ իրողությունը, որ քաղաքապետի պաշտոնում Օսկանյանը չի «ուտվում», երևանցին չի ընտրի սփյուռքահայ գործչին, որին տարիներ շարունակ հետևել է միայն հեռուստաեթերից, և որի գործունեությունն անընդհատ շաղկապված է եղել տարատեսակ սկանդալներով: Այսպես, 1996-ի ԵԱՀԿ Լիսաբոնի գագաթնաժողովում հայկական պատվիրակության անհաջողությունը կապված է Վարդան Օսկանյանի անվան հետ: Ըստ շրջանառվող տեղեկությունների` արտաքին գործերի նախարարի տեղակալ Վարդան Օսկանյանը հրաժարականի դիմում է ներկայացրել, սակայն նախագահ Տեր-Պետրոսյանը չի ընդունել այն: Ռոբերտ Քոչարյանի օրոք Օսկանյանն արդեն արտաքին գործերի նախարարն էր, երբ Լեռնային Ղարաբաղի հարակից տարածքներն անվանեց օկուպացված տարածքներ, ինչը ոչ միայն հասարակական լուրջ բողոքի ալիք բարձրացրեց, այլև ջուր լցրեց թուրք-ադրբեջանական քարոզչամեքենայի ջրաղացին: 1998-2008-ին Օսկանյանին հիշում են նաև հայկական հեռուստաեթերի, ՄԱԿ, ԵԽ և այլ միջազգային կառույցների ամբիոններից «քովքասյան վագրի» ու ՀՀ երկնիշ տնտեսական աճի մասին ճառերով:
Ի դեպ, հենց այդ ճառերն են Օսկանյանի չսիրվածության հիմնական պատճառը: Քոչարյանական երկնիշ տնտեսական աճն իր մաշկի վրա զգաց միայն հայ օլիգարխը, իսկ երևանցին 1998-2008-ին հետևում էր, թե ինչպես են օլիգարխները մայրաքաղաքն առուծախի առարկա դարձրել, ինչպես են օլիգարխներն «իրենցով անում քաղաքի յուղոտ կտորները», շքեղ առանձնատներ կառուցում, քաղաքի կարևորագույն հանգույցներում ցածրաճաշակ բնակելի և գրասենյակային շենքեր կառուցում ու վաճառում` կուտակելով այն խոշոր կապիտալը, որն այսօր վերածվել է տնտեսության չարորակ ուռուցքի: Պետք է նշել, որ Ծառուկյանի կերպարի անմիջական ներգրավվածությունը քարոզարշավին ևս էական ազդեցություն չի ունենալու: Երբ Վարդան Օսկանյանը ՀՀ արտաքին գործերի նախարարն էր և իր հիմնական գործառույթներից մեկը համարում էր Ռոբերտ Քոչարյանի վարչակարգի PR-ն արտասահմանում, այդ ժամանակ Գագիկ Ծառուկյանն այն օլիգարխներից էր, որն իշխանության ընձեռած արտոնություններով «իրենով էր անում Երևանը»` սկսած գինու կոմբինատից, վերջացրած «էլիտար» շինարարությամբ:
2008-ի մարտի 1-ի իրադարձություններին Օսկանյանի ներգրավվածությունը, այնուհետև Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հետ ունեցած «սիլիբիլիներն» ու «Սիվիլիթաս» հիմնադրամի կասկածելի գործունեությունը ևս բացասաբար կերպով են անդրադառնում Օսկանյանի քաղաքական գործունեության վրա: Նման անցյալով և ներկայով գործիչը ակնհայտ խնդիրներ ունի ՀՀԿ թեկնածու Տարոն Մարգարյանի հետ մրցակցելու հարցում, և հենց սա է գլխավոր ապացույցը, որ ԲՀԿ-ում դրված է ոչ թե հաղթելու, այլ ծանրակշիռ մասնակցության խնդիր: Մայիսի 5-ին կայանալիք Երևանի ավագանու ընտրությունները քաղաքական մրցավազքի վերջին իրադարձություններն են: Թիվ մեկ իրադարձությանը` 2013 թ. նախագահական ընտրությանը, ԲՀԿ-ն «չի մոտեցել ծանրաձողին»` ստանալով 0 գնահատական, թիվ երկու իրադարձությանը` 2012 թ. խորհրդարանական ընտրությանը, ԲՀԿ-ն «արծաթե մեդալ է նվաճել»: Կարևորությամբ երրորդ միջոցառմանը` Երևանի ավագանու ընտրությանը, ԲՀԿ-ն փորձում է «մեդալ նվաճել»` փրկելով քաղաքական դեմքն ու պահպանելով պայքարելու պոտենցիալը:
Պետք է նշել, որ Գագիկ Ծառուկյանի վերջին հոխորտանքներն ու ինքնադատաստան իրականացնելու հայտարարությունները նույնպես չեն կարող ազդեցություն գործել, քանզի Ծառուկյանը կորցրել է այն հզոր և ամենակարող, «պետություն պետության մեջ» կերպարն այն բանից հետո, երբ 2013 թ. նախագահական ընտրություններին նախորդող փուլում հոխորտում էր, սակայն բուն գործընթացին չմասնակցեց` չաջակցելով ո՛չ իշխանությանը, ո՛չ էլ ընդդիմությանը: Ծառուկյանի ո՛չ կուսակցական, ո՛չ էլ կենդանաբանական առյուծներն այլևս արդիական չեն: Իսկ Վարդան Օսկանյանի «Վաթեռլոոն», իրոք, մոտենում է: Մայիսի 5-ից հետո Վարդան Մինասիչը, զրկված լինելով պատգամավորական անձեռնմխելիությունից, ստիպված է լինելու կենտրոնանալ «Սիվիլիթասի» գործի վրա` ամբողջովին կորցնելով քաղաքական նախաձեռնողականությունը և ստիպված լինելով պաշտպանական մարտավարության անցնել: Քաղաքական գործչի, այն էլ Օսկանյանի նման հավակնություններ ունեցող գործչի համար կարևոր է նախաձեռնողականությունը, որի կորուստը նշանակում է տապալում: Ինչևէ, մայիսի 5-ից հետո Ծառուկյանի «առյուծներն» ու Օսկանյանի «Վաթեռլոոն» այլևս արդիական չեն լինելու, և ԲՀԿ-ն ստիպված է լինելու առաջիկա 3 տարիների ընթացքում հարմարվել քաղաքական իրադրությանը: Սա լրջագույն մարտահրավեր է ԲՀԿ-ի համար. արդյո՞ք կհերիքի ծառուկյանականների շնչառությունը մեծ մրցավազքի համար, արդյո՞ք ԲՀԿ «սպրինտերները» կարող են «մարաթոն» վազել և հասնել եզրագիծ: Ժամանակը կտա բոլոր հարցերի պատասխանը, իսկ մինչ այդ հետևենք Վարդան Օսկանյանի «Վաթեռլոոին»:

Ալբերտ ՊՈՂՈՍՅԱՆ

Մեկնաբանություններ