Պատճառը գտնվում է իրենցից դուրս

Ստրկության լավագույն բնութագրումները տալիս է Արիստոտելը։ Ըստ նրա՝ ստրուկը այն մարդը չի, ով թղթով է ստրուկ։ Կարող է նույնիսկ անձը լինի թղթով ստրուկ, բայց նա ստրուկ չլինի։ Եվ ընդհակառակը՝ անձը թղթով լինի ազատ ու հարուստ, բայց իրականում ստրուկ լինի։

Ըստ Արիստոտելի՝ ազատության կարևորագույն կրիտերիան Պատճառ հասկացությունն է։ Դու՞ ես քո Պատճառը, թե՞ քո Պատճառը մեկ ուրիշն է։ Եթե դու ես քո Պատճառը, ապա, անկախ ֆորմալ կարգավիճակից, դու ազատ ես, իսկ եթե քո Պատճառը գտնվում է քեզնից դուրս, ապա դու ստրուկ ես։

«Առանց ռուսի մենք ստեղ ոչ մի բան ենք», «Իրանը Սյունիքը կպահի», «Կանզասի մլիցեքը մեզ կփրկեն». այս բոլորին, անկախ միմյանց նկատմամբ ատելությունից, միավորում է մեկ կարևորագույն հասկացություն՝ նրանց Պատճառը գտնվում է իրենցից դուրս՝ հյուսիսում, հարավում, արևմուտքում, բայց ոչ երբեք՝ իրենց մեջ։

«Սպուտնիկը» տեր ունի, «Ազատությունը» տեր ունի, իսկ ազատ մարդիկ բոլոր ժամանակներում էլ անտեր են եղել, դրանով էլ իրենք ազատ են։

Մեր ուժը մեր ազատ լինելու մեջ է, և մեր գործը ամենադժվարն է։

Վահրամ Մարտիրոսյան

Մեկնաբանություններ