ԱՄՆ-ի նախագահ Ջո Բայդենը հայտարարել է, որ դուրս կգա նախագահական ընտրապայքարից, եթե բժիշկները պարզեն, որ ինքն առողջական խնդիրներ ունի։ «Անկեղծ ասած, ես կարծում եմ, որ միակ բանը, որ տարիքը բերում է, իմաստությունն է»,- հավելել է Բայդենը։ Ավելի վաղ նա ասել էր, որ կհրաժարվի նախընտրական մրցապայքարից միայն այն դեպքում, եթե Աստված իրեն ասի դա անել։               
 

Ձեռք ես տվել` խա­ղա

Ձեռք ես տվել` խա­ղա
24.04.2020 | 00:17
«Ան­տես­ված ո­լորտ­նե­րից մե­կը կեր­պար­վեստն է։ ՈՒ­նե­նա­լով հս­կա­յա­կան ռե­սուրս, ինք­նա­տիպ մտա­ծող նկա­րիչ­ներ, ո­րոնց աշ­խա­տանք­նե­րը հա­զա­րա­վոր եվ­րո­նե­րով վա­ճառ­վում են տար­բեր եր­կր­նե­րում, մեր ազ­գը չի ճա­նա­չում նրանց։
Նա­խա­րա­րու­թյու­նը խո­շոր քա­ղա­քա­կան ու­ղերձ­ներ, գե­րա­կա­յու­թյուն­ներ մշա­կող մար­մին է»։
Ա­րա ԽԶ­ՄԱ­ԼՅԱՆ
ՀՀ ԿԳՄՍ փոխ­նա­խա­րար
ՖՐԱՆ­ՍԻԱ­ՑՈՒ ՀԱ­ՅԱ­ՑՈՒ­ՄԸ
Տիար Խզ­մա­լյան, եկեք ծուռ նս­տենք, շի­տակ մտո­րենք։ Ա­ռի­թը «Հրա­պա­րակ» օ­րա­թեր­թի մշա­կու­թա­յին հա­վել­վա­ծում աչքս շո­յած Ձեր խոս­տո­վա­նու­թյունն էր, ո­րից էլ ծաղ­կա­քա­ղել եմ բնա­բա­նը։
Անց­նենք գոր­ծի։ «Ի­րա­տե­սի» թիվ 25-ում «Կեր­պար­վես­տի կեռ­ման­ներ» խո­րագ­րի «Հա­յաս­տա­նը «Կեր­պար­վես­տի Ե­րու­սա­ղեմ» եր­կիր» նյու­թում (ինչ­պես և նշյալ խո­րագ­րի նա­խորդ հրա­պա­րա­կում­նե­րում, նաև նո­րաս­տեղծ «Կեր­պար­վեստ կենտ­րոն» ամ­սագ­րում) ի լուր հայ ար­վես­տա­սեր հան­րու­թյան և ԿԳՄՍ-ի նշել եմ հայ կեր­պար­վես­տի զար­գաց­ման քա­ղա­քա­կան ու­ղերձ­ներն ու գե­րա­կա­յու­թյուն­նե­րը։
Ծա­նո­թա­ցեք վե­րոն­շյալ ու­ղերձ­նե­րին։ Փոր­ձեք դրանք կեն­սա­գոր­ծել։ Եվ կշա­հեք, չկաս­կա­ծեք։
Ի խո­րոց սր­տի պատ­րաստ եմ ա­ջակ­ցե­լու Ձեր (ի­մա` ՀՀ ԿԳՄՍ-ի) կեր­պար­վես­տա­շահ նա­խա­ձեռ­նու­թյուն­նե­րին։ (Սա պատ­րա՞նք է, կար­ծես թե)։ Կաս­կած չու­նեմ, որ զար­ման­քով եք նշում, թե` «...ու­նե­նա­լով հս­կա­յա­կան ռե­սուրս, ինք­նա­տիպ մտա­ծող նկա­րիչ­ներ, ո­րոնց աշ­խա­տանք­նե­րը հա­զա­րա­վոր եվ­րո­նե­րով վա­ճառ­վում են տար­բեր եր­կր­նե­րում, մեր ազ­գը չի ճա­նա­չում նրանց։ Դարձ­նենք ճա­նա­չե­լի` հայ­կա­կան կեր­պար­վես­տը հռ­չա­կե­լով հա­մաշ­խար­հա­յին կեր­պար­վես­տի արևե­լա-արևմտյան զար­կե­րակ»։
Սա պատ­րա՞նք է, բնա՛վ։ Չէ՞ որ մե­կու­կես դար ա­ռաջ Արևմտյան Հա­յաս­տա­նից ար­տա­գաղ­թած և Փա­րի­զում հաս­տատ­ված հայ նկա­րիչ­նե­րը ան­վա­րան շր­ջում էին հա­մաշ­խար­հա­յին կեր­պար­վես­տի օ­րենս­դիր մայ­րա­քա­ղա­քի մայ­րու­ղի­նե­րում։ «1920-1930-ա­կան­նե­րին ծո­վան­կար­չու­թյու­նը Ֆրան­սիա­յում ա­ռաջ է բե­րում լայն հե­տաք­րք­րու­թյուն և հան­ձինս Մա­խո­խյա­նի, Շա­բա­նյա­նի, Ա­դա­մյա­նի, ինչ­պես նաև հրա­պա­րա­կի վրա գտն­վող Այ­վա­զովս­կու նկար­նե­րի, այդ ժան­րը, ա­սես դառ­նում է հա­յե­րի մե­նաշ­նոր­հը։ ՈՒ­շագ­րավ է, որ Ֆրան­սիա­ցի ծո­վան­կա­րիչ Ժան Լա­ֆո­նը, ճա­նաչ­ման ար­ժա­նա­նա­լու նպա­տա­կով, Շա­բա­նյա­նի բնան­կար­նե­րը հի­շեց­նող իր կտավ­նե­րի տակ ստո­րագ­րում է` Քյո­լե­յան»։
Շա­հեն ԽԱ­ՉԱՏ­ՐՅԱՆ
«Ֆրան­սա­հայ կեր­պար­վեստ»
ՀՅՈՒ­ՍԻ­ՍԱ­ՅԻՆ ԴՐ­ԿԻ­ՑԻ ԴԱ­ՍԸ
Վրաս­տա­նի կա­ռա­վա­րու­թյու­նը 7 մլն եվ­րո գու­մար է հատ­կաց­րել Թբի­լի­սիի գե­ղար­վես­տի ա­կա­դե­միա­յի հիմ­նա­նո­րոգ­ման գոր­ծին։ Նկա­տենք, որ պե­տու­թյան կող­մից խիստ մաս­նա­կիո­րեն սա­տար­վող Հա­յաս­տա­նի (նախ­կի­նում Երևա­նի) գե­ղար­վես­տի պե­տա­կան ա­կա­դե­միա­յի ան­վան մեջ հպարտ ար­ձա­նագր­ված է «պե­տա­կան» բա­ռը։ ՀՀ ԿԳՄՍ-ն ի զո­րու՞ է հա­յոց ա­կա­դե­միան առ­նե­լու պե­տա­կան լիար­ժեք սա­տար­ման մեջ, այ­սինքն հիմ­նա­նո­րոգ­ման հա­մար հատ­կաց­նե­լու, թե­կուզ 5 մլն եվ­րո գու­մար։ Սա դի­տար­կեք Ձեր նշած ԿԳՄՍ-ի «խո­շոր քա­ղա­քա­կան ու­ղերձ­նե­րի» տի­րույ­թում։ Եվ հատ­կաց­րեք նշ­ված գու­մա­րը։
Մի խոս­քով, մեր հյու­սի­սա­յին դր­կիցն ազ­գա­յին կեր­պար­վես­տի ա­վան­դույթ­նե­րի նո­րո­վի պահ­պան­ման (վրա­ցա­կան ա­կա­դե­միա­յում գոր­ծում է Մեծ ցու­ցաս­րահ, ուր ի մի են բեր­ված 600-ից ա­վե­լի գե­ղան­կար­ներ և դիպ­լո­մա­յին աշ­խա­տանք­ներ, Գի­գո Գա­բաշ­վի­լու, Լյուդ­վիգ Լոն­գո­յիի և մյուս­նե­րի գոր­ծե­րը։ Թբի­լի­սիի Շար­դե­նի փո­ղո­ցում է գտն­վում Ա­կա­դե­միա­յի գո­բե­լե­նի թան­գա­րա­նը և այլն), և ժա­մա­նա­կի ո­գուն հա­րիր ապ­րե­լու-ա­րա­րե­լու (ոչ թե գո­յատևե­լու) դաս է տա­լիս կեր­պար­վես­տի նե­րու­ժով, շատ կնե­րեք, բայց ա­վե­լի հա­րուստ հա­րա­վա­յին դր­կից երկ­րին։ Այն է` Հա­յաս­տա­նին։ Ողջ լե­րուք։
«ՆԿԱ­ՐԻՉ­ՆԵ­ՐԻ ԱՐ­ՏԱ­ԳԱՂ­ԹԸ»
Հար­գար­ժան Ա­րա Խզ­մա­լյան, վե­րոն­շյալ վեր­նագ­րով նյու­թը հրա­պա­րակ­վել է «Ի­րա­տե­սի» սույն տար­վա մար­տի 13-ին։ Գրե­թե կաս­կած չու­նեմ, որ այն չի ար­ժա­նա­ցել Ձեր մշա­կու­թա­սեր ու­շադ­րու­թյա­նը։ Ար­ժա­նաց­նում եմ, մի քիչ ան­հա­մես­տա­բար հղում կա­տա­րե­լով սե­փա­կան հրա­պա­րակ­մանս. «Ան­կա­խու­թյան սերն­դի նկա­րիչ­ներն ու քան­դա­կա­գործ­ներն այժմ չու­նեն տա­նիք գլխ­նե­րի վերևում, նրանք զրկ­ված են ստեղ­ծա­գոր­ծա­կան տա­րածք­նե­րից, նրանք կա­մա-ա­կա­մա հույ­սեր են տա­ծում, թե մի հրաշ­քով ար­վես­տա­նոց ձեռք կբե­րեն և լիա­րյուն կն­վիր­վեն ի­րենց գոր­ծին, կապ­րեն և կա­րա­րեն։ Տո­տա­լի­տար հա­մա­կարգն ա­պա­հո­վում էր նկար­չին և քան­դա­կա­գոր­ծին անվ­ճար ստեղ­ծա­գոր­ծա­կան ար­վես­տա­նոց­նե­րով։ Է­լի­տար կա­խյա­լու­թյու­նը 1991-ից ի վեր սկզ­բուն­քո­րեն չե­ղար­կել է խոր­հր­դա­յին հա­կա­մարդ­կա­յին մո­տե­ցու­մը` նվի­րա­բե­րել ստեղ­ծա­գոր­ծո­ղին ար­վես­տա­նոց։ Բայց չէ՞ որ 1991-ից ի վեր երկ­րի ողջ տն­տե­սա­կան հա­մա­կար­գը ջրի գնով վա­ճառ­վեց իշ­խա­նա­կան հրամ­կազ­մին և վեր­ջի­նիս տար­բեր տրա­մա­չա­փի սին­լքոր սպա­սա­վոր­նե­րին»։ Սույն մեջ­բե­րու­մը մի՞­թե չի հաս­տա­տում Ձեր խոս­տո­վա­նան­քը` «Ան­տես­ված ո­լորտ­նե­րից մե­կը կեր­պար­վեստն է...»։
«ՀԱ­ՅԱՍ­ՏԱ­ՆԸ` ԿԵՐ­ՊԱՐ­ՎԵՍ­ՏԻ «ՈՍ­ԿԵ­ԲԵՐ Ե­ՐԱԿ»
Սույն «ինք­նա­հա­վան» վեր­նագ­րով նյու­թը հրա­պա­րակ­վել է 2020-ի փետր­վա­րի 14-ին։ Դր­վա­գեմ այն. «Առ­հա­սա­րակ քա­ղա­քակ­րթ­ման հա­կում ու­նե­ցող և նոր զար­գա­ցող յու­րա­քան­չյուր եր­կիր նախ ա­պա­վի­նում է սե­փա­կան նե­րու­ժին։ Ո­րոշ եր­կր­նե­րում ազ­գա­յին նե­րու­ժը բնաշ­խար­հի բա­րիք­ներն են, օ­րի­նակ նավ­թը, բա­նանն ու կո­կո­սը, ալ­մաս­տի հան­քերն ու հնա­գույն հու­շար­ձան­նե­րը։ Մեր բա­րի­քը մտա­վոր և ա­րար­չա­կան նե­րուժն է և, կար­ծես սույն հան­րա­հայտ սահ­ման­ման հետ որևէ կա­ռա­վա­րու­թյուն և խոր­հր­դա­րան երբևէ չի տա­րա­ձայն­վել։ Սա­կայն թե՛ մտա­վոր (գի­տու­թյուն և մշա­կույթ), թե՛ ա­րար­չա­կան (ար­վեստ, գե­ղար­վեստ, կեր­պար­վեստ) նե­րու­ժը մղ­վել է փա­կու­ղի, տրոհ­վել և ի­մաս­տազ­րկ­վել է տա­րաբ­նույթ հան­դի­սա­խա­ղե­րի հե­ղե­ղատ­նե­րում։
Հա­յաս­տա­նի կեր­պար­վեստն այ­սօր ու­նի հս­կա նե­րուժ, ո­րը վա­րակ­ված չէ վար­կա­յին բա­ցիլ­նե­րով, այ­սինքն ազ­գա­յին և պե­տա­կան երևույթ է, մի ոս­կե­բեր ե­րակ է, ո­րը բազ­մա­պա­տիկ վար­ձա­հա­տույց կլի­նի իր հու­նը մաք­րո­ղին, այն է` ներդ­րում­ներ կա­տա­րո­ղին»։
Են­թա­վեր­նագ­րե­րից մե­կը բա­վա­կա­նին հան­դուգն է։ Ա­հա այն. «Կեր­պար­վես­տի նա­խա­րա­րու­թյու­նը` փր­կօ­ղակ»։ Ա­հա նաև ոչ պա­կաս տպա­վո­րիչ պար­զա­բա­նու­մը. «ՀՀ կա­ռա­վա­րու­թյու­նում ստեղ­ծել ազ­գա­յին կեր­պար­վեսս­տի նա­խա­րա­րու­թյուն, ո­րի ու­ղե­ղա­յին կենտ­րո­նը կեր­պար­վես­տի զար­գաց­ման և մի­ջազ­գայ­նաց­ման վար­չու­թյունն է, օժտ­ված ան­սահ­մա­նա­փակ լիա­զո­րու­թյուն­նե­րով և հա­մալր­ված գի­տակ գոր­ծիչ­նե­րով»։
Ի ԽՈ­ՐՈՑ ՍՐ­ՏԻ
Տիար փոխ­նա­խա­րար, իմ հրա­պա­րա­կագ­րա­կան գոր­ծու­նեու­թյու­նը վեր­ջին տա­սը տա­րի­նե­րին շաղ­կապ­ված էր հան­րա­յին, եր­բեմն էլ քա­ղա­քա­կան հա­կազ­գա­յին և հա­կա­պե­տա­կան խն­դիր­նե­րի բա­ցա­հայտ­մամբ և դրանց հա­կազդ­մամբ։ Նկա­տի ու­նեմ «Ի­րա­տե­սի» ոչ ան­հայտ «Լճից լիճ Հա­յաս­տան» և «ՈՒր­բա­թօ­րյա հող­մա­ղաց» պամֆ­լե­տա­շա­րե­րը։ Բա­ցա­հայ­տե­լով և հա­կազ­դե­լով` պար­բե­րա­բար ել­քեր եմ ա­ռա­ջար­կել և մատ­նան­շել եմ վա­րա­կի աղ­բյու­րը։ Այժմ նույ­նը շա­րու­նա­կում եմ «Կեր­պար­վես­տի կեռ­ման­նե­րում»։
Տիար փոխ­նա­խա­րար, Ձեզ հրա­վի­րում եմ հան­դիպ­ման «Հաղ­թա­նակ» կամր­ջի աջ հատ­վա­ծի ճիշտ կենտ­րո­նում։ Կամր­ջից վար չեմ նետ­վե­լու, վս­տա­հեց­նում եմ։ Ե­կեք նա­յենք ձախ դա­րա­վան­դին։ Բա­զալ­տե պարս­պով շր­ջա­փակ­ված այս գե­ղա­տե­սիլ տա­րած­քում տա­րի­ներ շա­րու­նակ շի­նա­րա­րու­թյուն չի ըն­թա­ցել։ Սե­փա­կա­նա­տե­րը վա­ղուց պարս­պին հայ­տա­րա­րու­թյուն է փակց­րել, ո­րը տե­ղե­կաց­նում է, որ 9 հա­զար քմ մա­կե­րես ու­նե­ցող տա­րած­քը վա­ճառ­վում է։ Եվ ա­ռա­ջարկս։ Պե­տա­կան բյու­ջեում ե­ղած պա­հուս­տա­յին ահ­ռե­լի գու­մար­նե­րից հատ­կա­ցում կա­տա­րել, գնել տա­րած­քը և այն­տեղ կա­ռու­ցել ար­վես­տա­նո­ցա­յին հա­մա­լիր։ Կա­ռու­ցել և հանձ­նել ի տնօ­րի­նում երկ­րի կեր­պար­վես­տա­յին գլ­խա­վոր դարբ­նո­ցին` Հա­յաս­տա­նի գե­ղար­վես­տի պե­տա­կան ա­կա­դե­միա­յին։ Վե­րոն­շյալ հաս­տա­տու­թյունն ար­վես­տա­նոց­ներն անվ­ճար (կամ խոր­հր­դան­շա­կան գու­մա­րով) եր­կա­րա­ժամ­կետ (ա­սենք մի տա­սը տա­րով) կտ­րա­մադ­րի հաս­տա­տու­թյունն ա­վար­տած նկա­րիչ­նե­րին, քան­դա­կա­գործ­նե­րին և ար­վես­տա­բան­նե­րին։ Վեր­ջին­ներս այն­տեղ կա­րա­րեն, գլխ­նե­րի վրա ա­պա­հով տա­նիք կու­նե­նան և ա­նամպ եր­կինք։ Այլ կերպ ա­սած` չեն ան­տես­վի։
ՎԵՐՋ­ՆԱ­ԳԻՐ
Հայ նկա­րիչ­նե­րը (նաև քան­դա­կա­գործ­ներն ու ար­վես­տա­բան­նե­րը), միան­գա­մայն ճիշտ եք` ինք­նա­տիպ են, և նրանց աշ­խա­տանք­նե­րը հա­զա­րա­վոր եվ­րո­նե­րով, ա­յո՛, վա­ճառ­վում են տար­բեր եր­կր­նե­րում։ Բայց մեր ազ­գը, ցա­վոք, նրանց չի ճա­նա­չում։ Կա­ռու­ցենք կեր­պար­վես­տա­յին հա­մա­լի­րը, ո­րի մի պա­տու­հա­նից երևում է Սուրբ Սար­գիս ե­կե­ղե­ցին, մյու­սից էլ` լյառն Ա­րա­րատ։ Իսկ ներքևում հո­սում է Հրազ­դա­նը, շր­ջա­պատ­ված դա­լար բար­դի­նե­րով։
Ա­ռա­ջարկ­ներս մի՞­թե խո­շոր քա­ղա­քա­կան ու­ղերձ և գե­րա­կա­յու­թյուն չեն։
Այս­պի­սով կա՛մ ի­րա­գոր­ծեք վե­րոն­շյա­լը, կա՛մ էլ, շատ կնե­րեք, Ձեր հրա­պա­րա­կած հայ­տա­րա­րու­թյուն­ներն ըն­դա­մե­նը թն­դա­նո­թաձ­գու­թյուն են ճնճ­ղուկ­նե­րի ե­րա­մի վրա։
Վրեժ Ա­ՌԱ­ՔԵ­ԼՅԱՆ
Դիտվել է՝ 7860

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ