Ի՞նչ գործ ունի հայ զինվորը Ֆիզուլիում ու Աղդամում

Ադրբեջանական լրատվամիջոցները իրենց նախագահի՝ Մյունխենի Անվտանգության 51-րդ համաժողովում հարց ու պատասխանը ներկայացնում են որպես հերթական փայլուն հաղթանակ և միմյանց հերթ չտալով մեջբերում են Իլհամ Ալիևի խոսքերը, թե ի՞նչ գործ ունի հայ զինվորն Աղդամում ու Ֆիզուլիում: Ադրբեջանցիների համար այս «պարզ» հարցի պատասխանը Հայաստանի համար ևս ավելի քան պարզ է, այնուհանդերձ՝ ինչո՞ւ Ադրբեջանի նախագահը բարձրացրեց այդ հարցը և ինչո՞ւ են ադրբեջանական լրատվամիջոցները իրենց կարծիքով հռետորական-հաղթական հարցը այդքան թմբկահարում, երբ պատասխանն ակնհայտ է: ՈՒ ակնհայտ է ոչ միայն հայկական կողմին: ԱԺ փոխնախագահ Հերմինե Նաղդալյանին ուղղեցի այս «պարզ» հարցը՝ ի՞նչ գործ ունի հայ զինվորն Աղդամում ու Ֆիզուլիում:

-Ադրբեջանի նախագահը առնվազն 21 տարի ուշացել է այդ հարցը տալու համար, կամ չգիտի ոչ միայն իր երկրի պատմությունը, այլև իր հոր կենսագրությունը: Չգիտի, որ Հեյդար Ալիևը, այո, իմաստուն ղեկավար էր, որ կարողացավ իր կործանվող պետության համար խաղաղություն ապահովել՝ եռակողմ զինադադար կնքելով: Չգիտի կամ ձևացնում է, թե չգիտի զինադադարի պայմանները, այդ պատճառով էլ նրա համար իսկապես հարց է, թե ինչ գործ ունի հայ զինվորն Աղդամում, Ֆիզուլիում ու ընդհանրապես հայերն ի՞նչ գործ ունեն իրենց հայրենիքում: Բայց Իլհամ Ալիևի «չիմացությունը» այդքանով չի սահմանափակվում, նա «չգիտի» նաև, թե որքան են ի վերջո ադրբեջանցի փախստականները՝ նույն հարց ու պատասխանի ժամանակ նա նախ նշում է 700 000 թիվը, հետո արդեն անցնում է իր համար անգիր արած 1 միլիոնին ու 20 տոկոսին: Ի՞նչ ցույց տվեցին նրա պատասխանները՝ Ադրբեջանը վաղուց արդեն ասելիք չունի ու ադրբեջանական դիվանագիտությունը հարկադրված է կառչել այդ միֆական 1 միլիոնին ու 20 տոկոսին, որովհետև հոդաբաշխ որևէ բացատրություն չունի, թե ինչու է խախտում հրադադարը: Իսկ որ հենց Ադրբեջանն է խախտում՝ խոստովանեց ինքը՝ Իլհամ Ալիևը, երբ պատասխանում էր նախագահ Բորուտ Պահորի հարցին, թե ի՞նչ է պետք վստահությունը վերականգնելու համար: Կրկնելով «օկուպացված տարածքների» վերադարձի երգը, նա պարզապես չնկատեց, որ ինքնախոստովանական ցուցմունք է տալիս, ասելով. «Հաշվի առնելով, որ մենք կշարունակենք բանակցային գործընթացը, տարածքների վերադարձի սկիզբը անմիջապես կփոխի պատկերը, ռազմական գործողությունները անհապաղ կդադարեցվեն, ամբողջությամբ կպահպանվի հրադադարի ռեժիմը»: ՈՒրեմն, այսքանից հետո ի՞նչ իմաստ ունի հարցնել, թե հայ զինվորն ինչ է անում Աղդամում ու Ֆիզուլիում: Հայրենիքն է պաշտպանում: Եթե Ադրբեջանի նախագահը իսկապես ուզում է վստահությունը վերականգնել, պիտի տեսնի ու ընդունի այն, ինչ տեսնում են ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները, որ ավելի քան պարզ կրակը դադարեցնելու պահանջ են դնում Բաքվի առաջ: Աշխարհը հոգնել է ադրբեջանական ռեֆրեններից, որոնց հիմքում միջազգային իրավունքի նորմերի խեղաթյուրումն է՝ հարմարեցումը ադրբեջանական տրամաբանությանը, բայց միջազգային իրավունքը միջազգային է հենց այնքանով, որ առանձին ազգերն իրավունք չունեն սեփական հայեցողությամբ մեկնաբանել: Ադրբեջանի նախագահը այդպես էլ չպատասխանեց՝ ընդունո՞ւմ է հակամարտության հաղթահարման երեք սկզբունքները, թե՞ ոչ, նա գերադասեց վերաշարադրել տարածքային ամբողջականության սկզբունքը, նորից ու մեկ երեկոյի ընթացքում որերորդ անգամ կրկնելով տարածքների ու փախստականների վերադարձի, ՄԱԿ-ի ԱԽ բանաձևերի չկատարման իր բողոքը: «Մենք դեմ չենք ինքնորոշման իրավունքին, բայց այդ սկզբունքը չպետք է խախտի երկրի տարածքային ամբողջականությունը»՝ սա էլ Ադրբեջանի նախագահի իրավագիտակցության վերին սահմանը: ՄԱԿ-ը, որին այդքան սիրում է ապավինել Իլհամ Ալիևը, իր Հռչակագրում սահմանել է միջազգային իրավունքի հիմնական սկզբունքների հարաբերակցությունը և նշել, որ երկրները, որոնք ուզում են իրենց ինքնիշխանությունը հարգվի, պետք է հարգեն այդ երկրներում ապրող ազգերի իրավունքը և թույլ չտան ինքնորոշման իրավունքի կանխումը՝ բիրտ ուժի օգտագործման ճանապարհով: Ի՞նչ, եթե ոչ բիրտ ուժի կիրառում էր Ադրբեջանի սկսած պատերազմը, որի արդյունքների հետ Իլհամ Ալիևը չի կարողանում հաշտվել: Վստահության հաստատման նրա պատկերացրած մեխանիզմները՝ ռազմական հռետորաբանությունն ու հարձակողական սպառազինությունների ձեռքբերումը, հաստատում են՝ Ադրբեջանը խնդիր ունի ներսում ճշտելու իր դիվանագիտական, ռազմական, քաղաքական հայտարարությունները, հետո՝ դուրս գա միջազգային ասպարեզ: Այլապես՝ իր դիվանագիտական «փայլուն» հաղթանակներով իսկապես նպաստում է հայ դիվանագիտության հաջողությանը՝ բացահայտ ասելով՝ ո՞վ է ագրեսորը ու ինչպես է ձախողում բանակցությունները: ՈՒ եթե փայլուն հաղթանակի մասին խոսք կարող է լինել, այդ հաղթանակը ամենևին էլ Բաքվինը չէ: Հայաստանի արտաքին քաղաքականությունը և հայ դիվանագիտությունը, ակնհայտորեն, որակապես նոր մակարդակի վրա են, որը արձանագրվել ու ընդունվում է միջազգային ասպարեզում, իսկ Բաքուն դոփում է նույն տեղում:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ