2023թ. ապրիլի 18-ին ՀՀ ազգային ժողովում վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, որ պետական դավաճանության գործերով 53 անձ է անցնում: Սա խորապես մտահոգիչ արձանագրում է, որը պետք է իրավասու մարմինների ու հատկապես ԱԱԾ կողմից պատշաճ վերլուծության առարկա դառնա, երևույթի պատճառները վերհանվեն, կանխարգելիչ միջոցառումներ իրականացվեն:

Արցախի կոկորդին Ադրբեջանն անցակետ, ավելի ճիշտ՝ քողածածկված ռազմական հենակետ է կառուցել։ Անունը դրել են մաքսակետ։

Ողջամիտ ու հեռատես մարդիկ շարունակ ահազանգում են, որ մենք պատերազմական իրավիճակում ենք, և էդ իրողությունից խույս տալը պակաս մահացու չէ: Թշնամին գործում է պատերազմական տրամաբանությամբ, թեպետ, առայժմ, համեմատաբար «փափուկ» մեթոդներով, այնինչ մենք միայն բարձրագոչ դժգոհում և բողոքի նամակներ ենք հղում աջ ու ձախ: Բողոքում կամ լռում են նաև նրանք, որոնց բուն պարտականությունը մեր անվտանգությունն ու ազատ կացությունն ապահովելն է, նաև նրանք, ովքեր իրենց կենսագրությամբ գիտեն, թե ինչպես են սանձում լկտիացող ախոյանին: Մինչդեռ նրանցից շատերը շարքային դիտորդի դեր են ստանձնել: Ճնշող տպավորություն կա, որ ավագ ու երիտասարդ սերունդները, լուռ համաձայնությամբ, մոռացության են մատնել, թե ինչպես են ձեռք բերում ազատությունը:

2018 թվից, առ այսօր, բոլոր խնդիրների պատճառը վախն է։ Մի շաբաթ չկա, որ այդ մասին սկսեցի խոսել, բայց դե թեման դեռ բացված չէ։ ՀՀ 2 խոշոր խնդիրները, որոնք չեն թողնում, որ հասնենք իշխանության խնդրին` ընդդիմադիր դիրքավորվածներն են և վախը, որ երկիրը վտանգի մեջ է։

Քսանական թվականներուն էր, դեռ մանչ էի։ Ազգական մը ունեինք՝ Կարապետ Սարոյան։ Ունևոր մարդ էր։ Օր մը Բարեգործականի մարդիկները անոր քով եկան, թե. «Կարապետ, դրամ տուր»։ «Որու՞ն համար է»,-հարցուց: «Որբերուն համար է»,- ըսին։ «Է, եթե որբերուն համար է, կուտամ»։ Մարդը տվավ։

Առանց դույզն ինչ վարանելու, մենք կարող ենք ասել, որ բոլոր ժամանակների մեծագույն դավաճանը հայ է, լեգալ անունը՝ Նիկոլ, ազգանունը՝ Փաշինյան։

Ես յոթ տարեկան էի, եղբայրս` երեք: Գաղթի ճանապարհին կորցրել էինք մեր մեծ ընտանիքը: Մեր հարազատներից շատերին դաժանորեն սպանել էին մեր իսկ աչքի առաջ: Դեր- Զորի կիզիչ արևների տակ թափառում էինք. անվերջանալի ու մղձավանջային «ճամփորդություն»… Շուտով փոքրիկ եղբորս ուժերն ու համբերությունը սպառվեցին: Նա ի վիճակի չէր քայլ անգամ անելու, իսկ ես այլևս ուժ չունեի՝ նրան գրկած տանելու: Շատ խնդրեցի, որ մեզ հետ դեպի անէություն քայլող մարդիկ գրկեին եղբորս, սակայն նրանք բոլորովին անհաղորդ մնացին իմ աղերսներին... նրանք, ասես, այլևս կենդանի չէին: Նրանք այլևս դադարել էին երկինք նայել. վախենում էին, թե այն փուլ կգա իրենց գլխին:

Կարծես արդեն ակնհայտ են դառնում Արցախի հանձնման, ադրբեջանանպաստ լուծման այն ճանապարհային քարտեզի իրողությունները, որոնք քննարկվել են Պրահայում Փաշինյան-Ալիև-Միշել-Մակրոն հանդիպման ընթացքում՝ Մակրոնի քավորությամբ, Շարլ Միշելի օրհնությամբ:

Ո՞րն է գերտերություն լինելու գլխավոր չափորոշիչը: Պատերազմ սկսելու կամ հրահրելու և այդ պատերազմը դադարեցնելու ունակությունը: Տնտեսական զարգացածությունը դեր չի խաղում:

27 տարի շարունակ Հայաստանը միջազգային փոխհարաբերություններում իր կայուն վարկն ու կշիռն ունեցող սուբյեկտ էր, որի հետ հաշվի էին նստում բոլորը, ընհուպ, այդ հարաբերությունների օրակարգ թելադրող մի քանի գերտերություններ... և այդ ամենը, բացառապես, ազատագրված Արցախ ունենալու շնորհիվ: