«Տոլմա նշանակում է խաղողածին, և այն ամբողջովին հայկական ուտելիք է» (ֆոտոշարք)

«Հայ խոհարարական ավանդույթների զարգացման և պահպանման» հասարակական կազմակերպության նախաձեռնությամբ «Սարդարապատի» հուշահամալիրում հուլիսի 11-ին անցկացվեց «Տոլմայի հայկական», արդեն ավանդական դարձած, երկրորդ փառատոնը:

«Միջոցառումը հիմնականում նպատակաուղղված է հայ ավանդական կերակրատեսակների մասսայականացմանը, հայկական խոհանոցի ամրագրմանն ու նրա ավանդական արժեքներից մեկի` տոլմայի, որպես հինավուրց կերակրատեսակի, նաև Հայաստանում գտնվող հյուրերին և զբոսաշրջիկներին ցուցադրել-հյուրասիրելուն: Այն միաժամանակ ուղղված է նշված ուտեստի թուրքական ծագման վերաբերյալ տարածված թյուր կարծիքը հերքելուն», - «Իրատես de facto»-ին ասաց կազմակերպության նախագահ ՍԵԴՐԱԿ ՄԱՄՈՒԼՅԱՆԸ:
Նրա խոսքերով, տոլման, որը ծագում է հին հայերեն «տոլի» բառից, նշանակում է խաղողի վազ: Տոլման հին հայկական մատյաններում հիշատակվել է այն ժամանակվանից, երբ Արարատյան դաշտում տնկվել է խաղողի առաջին վազը: «Տոլմա նշանակում է խաղողածին, և այն ամբողջովին հայկական ուտելիք է, ուրիշ ոչ մի ազգ դրա ծագման ուղղությամբ բանավիճել և այն իր ազգային ուտեստը համարել չի կարող: Այստեղ միայն ապացուցման խնդիրն է, որն արդեն վերահաստատվել է»,- ասաց Սեդրակ Մամուլյանը:
Արմավիրի մարզպետ Աշոտ Ղահրամանյանը, կարևորելով փառատոնի եզակի լինելը, նշեց, որ միջոցառման վայրի ընտրությունը նույնպես պատահական չէ: «Սարդարպատի» հուշահամալիրը, հողի մշակի հպարտության խորհրդանիշը լինելուց բացի, մեր հին ու ավանդապաշտ ժողովրդի արարուն մտքի ու բազկի անձնագիրն է, որի պատերի մեջ դեռևս արթուն է հայի ազատաշունչ ոգին: Մեր ազգային ուտեստներն ու կերակրատեսակները, դրանց թվում` նաև ազգային ու հարազատ տոլման, դարերի ճանապարհ անցնելով, առայսօր պահպանել են իրենց անաղարտությունը: Համաշխարհայնացման ներկա պայմաններում գնալով խիստ կարևորվում են դրանց պահպանումն ու սերնդեսերունդ փոխանցումը»,- եզրափակեց մարզպետը:
«Հայ տատերն ու մայրերը մեծ ժամանակի մեջ շեն պահելով մեր հինավուրց օջախները` իրենց բարի ու գուրգուրող ձեռքերով հյուսել են մեր ամենասիրելի կերակրատեսակը` տոլման, այն դարձնելով հանապազօրյա հացի ընկեր: Չկա մի հայ ընտանիք, որի հին ու նոր տարեգրության մեջ տոլման չունենա իր զարդարուն տեղը, անձնահատուկ համով ու հեղինակությամբ իր շուրջը չհավաքի փոքրերին ու մեծերին: Դա ոչ թե սովորույթ է, այլ մեծ ավանդույթի վկայություն, որ իսկապես օջախային իր կենսագրությամբ դուրս է եկել նաև Հայաստանի սահմաններից։ Այդ կարծիքին էին դերասան Ռաֆայել Քոթանջյանը, միջոցառման աջակից` «Սերունդ հայապահպան» կազմակերպության փոխնախագահ Էդուարդ Սարիբեկյանը, ՀՀ մշակույթի նախարարության, մշակութային ժառանգության վարչության գլխավոր մասնագետ Երանուհի Մարգարյանը:
Նշենք, որ փառատոնի շրջանակներում բացվել էր 22 տաղավար, որտեղ անհատ քաղաքացիներն ու ռեստորանների խոհարարները ներկայացրել էին իրենց ձեռքով պատրաստած հայկական այդ յուրահատուկ ուտեստի շուրջ յոթանասուն տարատեսակ` միաժամանակ ցուցադրելով դրանց պատրաստման ձևերն ու եղանակները:
Փառատոնի շրջանակներում անցկացվեց մրցույթ, որի ժամանակ ամենալավ խոհարարներին և պատրաստողներին հանձնվեցին «Լավագույն համ ու հոտ», «Լավագույն ձևավորում», «Լավագույն մտահղացում», «Լավագույն տաղավար», ինչպես նաև գլխավոր` «Հատուկ գավաթ» մրցանակները: Բոլոր տաղավարների գլխավոր ներկայացուցիչներին հանձնվեցին փառատոնը խորհրդանշող մեդալներ: Հյուրերի և զբոսաշրջիկների համար անցկացվեց նաև գեղարվեստական ծրագիր, որի շրջանակներում իրենց կատարումներով հանդես եկան Արմավիրի մարզի երաժշտական, ինչպես նաև ազգագրական «Սասնա ծռեր» և «Թիթեռնիկներ» երգի-պարի համույթները: Միջոցառման ժամանակ հայ ազգագրագետները բեմից պատմեցին-ներկայացրին հայկական ծեսերից դրվագներ` ծանոթացնելով նաև «Սարդարապատի» հուշահամալիրի մշակութային պատմությանը:
Փառատոնին ներկա էին նաև ՀՀ սփյուռքի, էկոնոմիկայի նախարարությունների, «Ոսկե ծիրան» միջազգային կինոփառատոնի, քաղաքական, տնտեսական, մշակութային և բարեգործական ոլորտների ներկայացուցիչներ: Նշենք նաև, որ կազմակերպությունն արդեն հրատարակել է «Հայկական տոլմայի բոլոր տարատեսակները» գիրքը, որում ներկայացվել է այդ ուտեստի 65-70 բաղադրատոմ:

Հասմիկ ԳԵՎՈՐԳՅԱՆ

Լուսանկարներ

Հեղինակի նյութեր

• ՏՄՊՊՀ-ն դեղորայքի շուկայում հայտնաբերել է պետբյուջեին հասցված մեկուկես մլրդ դրամի վնաս
• Չինարի գյուղում բացվել է նոր խաչքարով սրբատեղի
• Առաջիկա օրերին հանրապետությունում սպասվում է կարճատև անձրև և ամպրոպ
• Սերգո Կարապետյանը՝ Արմավիրի մարզում նոր գործարանի բացման մասին
• Հոկտեմբերի 6-ին Վայոց ձորի Արենի գյուղում կանցկացվի «Գինու փառատոն» ավանդական տոնախմբությունը
• Հոկտեմբերին Արագածոտնում կգործարկվի գինեհումքի վերամշակման նոր գործարան
• Հոկտեմբերի 5-ին`«Տիեռաս դե Արմենիա» Ագարակի տարածքում կբացվի գինու նոր գործարան
• «Ծառ տնկե՞լն է հեշտ, թե՞ ունեցածը պահպանելը»
• Խաղողագործության զարգացման համար Հայաստանում առկա է մեծ ներուժ
• Հոկտեմբերի 4-ին Երևանում մեկնարկեց «Ֆրութֆուլ Արմենիա» (Fruitful Armenia) 8-րդ համաժողովը
• Մոսկվայում սպանվել է հայ գործարար
• ԲՊՏ-ի տասնօրյա ստուգումների արդյունքում արձանագրվել է շրջակա միջավայրին հասցված ավելի քան 1 մլն դրամի վնաս, պետբյուջե է մուտքագրվել 2,38 մլն դրամ գումար
• Հոկտեմբերի 4-ին Վայոց ձորի Հերմոն գյուղում կանցկացվեն «Բերքի տոնը» և «Ավանդական խոհանոց» տոնահանդեսը
• Գեղարքունիքում ստացվել է կարտոֆիլի առատ բերք
• Ֆանտանում և Ապարանում աշնանացանը թփակալել է, իսկ ՈՒրցաձորում սկսվել են ծխախոտի սերմերի հավաքման աշխատանքները
• ՀԱԷԿ-ի պլանային վերանորոգումը ՀՀ-ում մատակարարվող էլեկտրաէներգիայի վրա չի անդրադառնա
• Առաջիկայում կիրականացվի «Շուկաներ Մեղրիի տարածաշրջանի համար» ծրագիրը
• Առաջիկա օրերին օդի ջերմաստիճանը կնվազի 4-5 աստիճանով
• ՀՀ տարածքում կտեղակայվեն նոր սեյսմիկ կայաններ
• Սևանա լճի հայելու նիշը նախորդ տարվա նույն օրվա համեմատությամբ ցածր է 2 սմ-ով

Մեկնաբանություններ