Անցած դարի 90-ական թվականների կեսերին, Լոնդոնի քաղաքականության և տնտեսության ինստիտուտում դասախոսության ժամանակ, Մեծ Բրիտանիայի եվրոպական անվտանգության խնդիրների առաջատար մասնագետներից մեկը հայտարարեց, որ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի նախօրեին Կենտրոնական Եվրոպայում տիրող քաղաքական իրավիճակը, ներառյալ մի շարք պետությունների ներգրավումը գերմանական քաղաքականության ուղեծիր, ինչպես նաև Գերմանիայի ագրեսիան այլ պետությունների դեմ, մեծապես պայմանավորված էին նրանով, որ Մեծ Բրիտանիան ու Ֆրանսիան Գերմանիային տանուլ էին տվել տնտեսական ազդեցության պայքարում:

«Գամ-գնամ սթայլի» մեջ եղող Արմեն Ռուստամյանին հարցնում եմ` էդ ո՞ւր էդպես, ողջ օրը մտաք-դուրս եկաք Գրիգորիչի սենյակ, կարող է՞ հետո էլ մտնեք կոալիցիա:

Մեր տեղեկություններով` իշխանական վերնախավում նախորդ օրը որոշում է կայացվել, որ ընտրությունների ընթացքում իշխանության թեկնածուի օգտին գրեթե չաշխատած համայնքների ղեկավարների հրաժարականների կասկադը կասեցվում է: Չեն հաստատվելու արդեն գրված հրաժարականների դիմումները եւս: Պատճառները մի քանիսն են:

Հեյդար Ալիևն իրենից հետո թողեց մի քաղաքական ժառանգություն, որը, նախ և առաջ, ենթադրում էր բազմավեկտոր արտաքին քաղաքականություն, ինչը բխում էր հետխորհրդային ադրբեջանական պետականության «հիմնադրի» անձնական փորձից ու բնույթից:

Բոլորն ամեն ինչ գիտեն, ոչ ոք ոչինչ չգիտի` հակիրճ այսպիսին է հետընտրական Հայաստանը: Անցած շաբաթվա իրադարձությունները շատ նման են Պանդորայի արկղը բացելու հանրահայտ իրողությանը: Բայց այս ամենն արդեն եղել է. ես չասեմ, ասելու եք դուք: Եղել է մի քանի անգամ, ու ամեն անգամ արկղը փակվել է` հայտնի հետևանքներով: Այս փորձը իր նույնքան հայտնի նմանություններով` նաև տարբերություններ է ի հայտ բերում: Առաջին ու հիմնական տարբերությունը իրավական ձևակերպումների բացակայությունն է:

Լևոն Տեր-Պետրոսյանը մեկը մյուսի հետևից անէության գիրկն է ուղարկում այն ամենը, ինչն ինքն ստեղծել է: Եվ եթե առաջին փուլում դա վերաբերում էր իր երկրորդ «հայտնության» ժամանակ ձևավորած կառույցներին, հարաբերություններին, ապա հիմա, ակնհայտորեն, «էներգետիկ» նոր ռեսուրսների որոնման ճամփին, նա ձեռքը մեկնել է շատ ավելի խորքին, զի իր և այլևս իր կողքին մնացածների էներգիան չի բավում:

Եթե ընտրություններից անմիջապես հետո մասամբ անհասկանալի էր, թե ինչ է կատարվում Հայաստանում, հիմա արդեն ուրվագծվում է` ով ում բարեկամն է:

Վերջերս թուրք պատմաբանները հրապարակեցին ընդարձակ մի նյութ, որտեղ արձանագրված է, թե ԱՄՆ-ի և Թուրքիայի առաջին «ծանոթությունը» տեղի է ունեցել 213 տարի առաջ, իսկ պաշտոնական հարաբերություններ հաստատվել են 1830 թվականին։ Բերվում են նաև մի շարք հետաքրքիր փաստեր։ Օրինակ, ինչպես ասում է ավանդությունը, տեսնելով Ստամբուլ ժամանած ամերիկյան նավը, Սելիմ 3-րդ տիրակալն ասել է. «Այդ երկրի դրոշի վրայի աստղերը ցույց են տալիս ամերիկյան և թուրքական կանոնների, հավատի ու հաստատությունների մոտիկությունը»։

Ահա և հերթական հետընտրական փետրվարն իր դեժավյուով` ընտրություններն ավարտվել են, ԿԸՀ-ն հրապարակել է իր նախնական, խիստ կանխատեսելի արդյունքները: Եվ նախագահի թեկնածուներից մեկը նորից հրապարակից տուն չի գնում, նորից հաղթող թեկնածուի հաղթանակը չի ընդունվում: Որ նախագահական ընտրությունները խիստ մրցակցային են, հայտնի էր ընտրություններից առաջ էլ: Մրցակցայնության ամբողջ սխեման շատ ավելի բարդ էր, քան կարող էին և ստեղծեցին թեկնածուները: Իրական մրցակցությունը Սերժ Սարգսյանի ու Սերժ Սարգսյանի միջև էր և է:

Տարին նահանջ էր, բայց նահանջելու մտադրություն ոչ ոք չուներ: 1988-ի փետրվարը` տաք ու անսպասելի, որ մտավ բոլորիս կյանքն ու փոխեց կյանքն ընդհանրապես: Շեփորը, որ որտեղ էլ հնչի, եթե նույնիսկ մեկ հայ լինի, ոտքի է հանելու: Ազատության հրապարակի փշաքաղեցնող գվվոցը, որ երբեմն կոչվում էր լռություն, երբեմն միասնություն, իսկ ընդհանրապես այն անսպասելին էր, որ ոչ մեզնից էին սպասում, ոչ մենք էինք սպասում: