Ահա և 2019-ը հեռացավ

Մենք շատ հաճախ ենք կենտրոնանում մեր երկրի իրադարձություններին ու չենք փորձում հասկանալ՝ ի՞նչ է կատարվում աշխարհում, մեր շուրջը ու հեռուներում, որ հետո անդրադառնալու է նաև մեզ վրա: Գլոբալացած աշխարհը այսօր դարձել է մի փողոց, որի ցանկացած տանը կատարվածը փոխանցվում է մյուս տներին՝ լավն էլ, վատն էլ:
RFI-ին փոխանցում է, որ դեկտեմբերի 27-30-ը Ռուսաստանը, Չինաստանն ու Իրանը Արաբական ծովում ու Հնդկական օվկիանոսում համատեղ զորավարժություններ են անցկացնում: Չինաստանը ուղարկել է իր «Սինին» ականակիրը, բայց չի ճշտել, թե ինչքան նավեր են մասնակցելու զորավարժություններին: Հնդկական օվկիանոսի ջրերում համատեղ մանևրների մասին առաջինը հայտարարեց Մոսկվան՝ հոյտեմբերին ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը տեղեկացրեց, որ Ռուսաստանը, Իրանն ու Չինաստանը պատրաստվում են զորավարժությունների՝ «ահաբեկչությանու ծովահենների դեմ պայքարի՚ շրջանակներում: Նոյեմբերին Թեհրանը ճշտեց, որ «Ծովային անվտանգության գոտի՚ զորավարժությունները կսկսվեն դեկտեմների 27-ին: Օրմուզի նեղուցով Պարսից ծոցին կապվող Արաբական ծովով է անցնում համաշխարհային նավթի 20%-ը: Երեք երկրների համատեղ զորավարժությունները անցկացվում են Իրանի ու ԱՄՆ-ի հարաբերությունների ճգնաժամի պայմաններում:

ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը կոչ է արել Ռուսաստանին, Սիրիային ու Իրանին դադարեցնել ավիահարվածները Իդլիբում՝ մարդասիրական ճգնաժամից խուսափելու համար: Իր Twitter-ում Թրամփը գրել է. «Ռուսաստանը, Սիրիան ու Իրանը սպանում են կամ սպանելու են հազարավոր անմեղ քաղաքացիական անձանց Իդլիբում: Մի արեք: Թուրքիան փորձում է կանխել այդ կոտորածը՚: Եվ ո՞վ կարող է ասել, թե ինչո՞վ է առաջնորդվում Դոնալդ Թրամփը իր թվիթ-մեսիջներում: Նա ակնհայտորեն գիտի, որ Աստանայում Էրդողանը խոստացել էր Պուտինին ու Ռուհանիին Իդլիբը մաքրել ջիհադականներից: Բայց դա հակասում էր Իդլիբում հաստատվելու Էրդողանի մտադրություններին, առաջին օրից պարզ էր, որ նա ժամանակ է ձգում ու ոչինչ չի անելու: Հիմա, երբ դեկտեմբերի 16-ից Բաշար Ասադի ուժերը սկսել են հարձակում Իդլիբի ջիհադականների վրա, Թրամփը, փաստացի, պաշտպանում է Էրդողանին ու ջիհադականներին: Ինչու՞: Ոչ ոք այդ հարցին չի կարող պատասխանել, որովհետև հետևողականություն փնտրել Դոնալդ Թրամփի սիրիական քաղաքականության մեջ, անիմաստ գործ է: Իսկզբանե նրա նպատակը եղել են էներգակիրները և հիմա ԱՄՆ նախագահը հասկանում է, որ Սիրիայի տարածքի 70 տոկոսի վրա վերահսկողություն հաստատած Բաշար Ասադի զորքերը հերթով մաքրելու են ու վերադարձնելու են նաև իրենց տարածքի 30 տոկոսը՝ Ռուսաստանի ու Իրանի աջակցությամբ՝ հեռացնելով թե ամերիկացիներին, թե թուրքերին: Ու այդ հարթության մեջ Դոնալդ Թրամփը դառնում է Էրդողանի դաշնակից: Դեկտեմբերի 24-ին Թուրքիան հայտարարեց, որ բանակցում է Կրեմլի հետ՝ հրադադարի հարցով: Ամենայն հավանականությամբ՝ կամ մտադրություն էր, կամ՝ անպտուղ բանակցություն, առավելևս Լիբիայի հետ Թուրքիայի սեպարատ բանակցություններից հետո՝ Միջերկրականում ծովային սահմանը վերաձևակերպելու՝ նավթի ու գազի ճանապարհը բացելու նպատակով: Համաձայնագիր, որին դեմ է ոչ միայն Արևմուտքը, այլև՝ արաբական աշխարհը:
Ու այս բոլոր հարցերը լուծվելու են 2020-ին, գուցե նաև 2020-ին սկսվող տասնամյակում:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ
Հ.Գ. Աշխարհում երբեք չեն դադարում պատերազմները, դիվանագիտությունը դառնում է անվրեպ, եթե բանակցային սեղանին ատրճանակ է դրված՝ սա է քաղաքակրթության պատկերը հազարամյակներով: Ու հազիվ թե փոխվի երբևէ: Շահերի հակասությունը միշտ մղում է բռնության՝ շահերի համադրման փորձերի ձախողման կամ նույնիսկ փորձեր չանելուց հետո:
Համենայն դեպս՝ բարի ամանոր, ու թող 2020-ը լինի խաղաղության, խաղաղության ու նորից խաղաղության տարի:

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ