«Պատուհանդ բաց արա, շարմաղ մարմինդ տեսնեմ»

ՇՐՋԱՆԱՌՈՒԹՅԱՆ ՄԵՋ ԴՐՎԱԾ «ՌՈՒՄԲԸ»
ԱԺ-ն թևակոխում է զարգացումների անչափ հետաքրքիր փուլ: Հովհաննես Ա.-ն ստանում է իմիջը բարձրացնելու անսահմանափակ ու ահեղնադղորդ հնարավորություն:
Բանն այն է, որ խորհրդարանում օրերս շրջանառության մեջ է դրվել մի «ռումբ»: Վերջինս իրավաբանորեն անվանվում է «Ազգային անվտանգության մարմինների մասին օրենքում լրացումներ կատարելու մասին» օրենքի նախագիծ:
Շնչակտուր մի եղեք. հերթո՜վ գալիս ենք:
ա) Նախագծի հեղինակը պատմաբան, շորասազ Վիկտորն է` Դալլաքյան, որին, ինչպես երևում է նախագծից, մարմինների (ԱԱ) մասին մտածումները հանգիստ չեն տվել, ու նա, ոչ ավել-ոչ պակաս, առաջարկել է գրեթե դարակազմիկ, եթե մեզ թույլ տանք ավելին, ապա «գեոպոլիտիկ-վեկտորալ» փոփոխություններ պարունակող դրույթներ:
բ) Քանի որ մինչ այժմ վերը նշված մարմնի մասին օրենքում ֆիքսված չի եղել, թե սույն փառապանծ կառույցն ում կարող է «վերբովկայի» ենթարկել, Դալլաքանց Վիկտորն անհրաժեշտ է համարել արձանագրել հետևյալը. ԱԱ մամինները չեն կարող «վերբովկա» անել կառավարության անդամներին (վարչապետին ներառյալ. նախագահի մասին ձեն-ծպուտ չկա), ՍԴ անդամներին, պատգամավորներին...
-Բա էլ ո՞վ մնաց «տակը», համ էլ կընդունե՞ն էդ լրացումները նույն պատգամավորները,- չհամբերեցինք և լրագրողական հարցապնդում կատարեցինք:
-Ես էլ հակադարձում եմ` իսկ Դուք ճի՞շտ եք համարում, որ ԱԱ-ում որպես համագործակցող անձ լինեն այս մարդիկ:
-Ըսկի՛:
-Դե, ուրեմն, շարունակում եմ:
Եվ, ուրեմն, օրենքի լրացմամբ ԱԱ մարմնի հետ չեն կարող համագործակցել նաև մարդու իրավունքների պաշտպանը, ՎՊ պալատի նախագահը, հանրային հեռուստաընկերության, ԿՎՀ-ի (ներեցեք` խառնեցինք)` ԿԸՀ-ի, ՀԾԿՀ-ի ղեկավարները, մարզպետները, համայնքապետերը, ավագանու անդամները (բա՜ն չմնաց տակը)... մնաց. Հայ առաքելական սուրբ եկեղեցու անդամները (կաթողիկոսի մասին նույնպես խոսք չկա), ինչպես նաև Հայաստանում օրենքով գործող կրոնական կազմակերպությունների անդամները... էստեղ արդեն նոր հարց է առաջանում, ու, թերևս, պետք է Դալլաքանց Վիկտորին «ապսպրել» մի «դիմում էլ էս հաշվով գրի», որովհետև կարող է պատահի էս կրոնական գրանցված կառույցները (չար լեզուներն են ասում) ոչ թե ԱԱ-ի հետ համագործակցելիս լինեն, այլ` հասկացաք:
Անցանք առաջ: Ոնց տեսնում եք` օրենսդրական նախաձեռնությունը (ընդ որում` անչափ գովելի և գրեթե ավգյան ախոռ մաքրող) մի քանի «նո»-եր ունի:
Մինչ «նո»-երին անդրադառնալը, պետք է նաև ֆիքսել, որ լրացումների ընդունմամբ և կիրառմամբ Հայաստանում հոգեբարոյական մթնոլորտը բավականին կմաքրվի, որովհետև չեկիստական հոգեբանությունը, բացի ավերելուց, ոչ մի ուրիշ բանի չի ծառայել մեզանում:
Հաշվի առնենք նաև հանգամանքը, որ «լրացումների» խնդիրն անչափ նուրբ է` մի շարք առումներով: Բանն այն է, որ «համագործակցելու պարագան» ուրույն կերակրատաշտ է, և տաշտին մերձ գտնվողների կողմից շատ բուռն հակազդեցության է արժանանալու: Եվ հետո` այն նաև ազդեցության լայն «սֆերա» է նույն տաշտամերձների համար` բոլոր առումներով, այդ թվում և` քաղաքական: Էլ չենք խոսում այն մասին, թե այս «համակարգը», կուլտուրական ձևակերպած` համագործակցողների ինստիտուտը, որքան ամուլ և որքան կոնյունկտուրային է եղել մեզանում. բավական է հիշել, թե ինչպես նրա գործակալները բացահայտվեցին միտինգների ժամանակ, բավական է հիշել, թե ինչպես «արտահոսք» եղավ (ըստ ոչ անհայտ Թամամյանի) առ այն, որ հայոց ոստիկանական և «այլական» ուժերը պատրաստվում են մարտի մեկի վաղ առավոտյան «զախվատ» օպերացիա իրականացնել Ազատության հրապարակում. և այդպե՜ս շարունակ:
Հասանք` «նո»-երին: Այսպիսով հարց. իսկ եթե վերը նշված «բոլորը»` արդե՞ն: Այսինքն` թե, պատգամավորները, թե՛ մարզպետները, թե՛ կառավարության անդամները... արդեն իսկ «վերբովացված» են. ի՞նչ է արվելու այն դեպքում, երբ օրենքն ընդունվի. դիմում են գրելու ԿԳԲ-ին, թե Գորիկ Գուրգենիչ, ես գնացի` ցե՞:
-Էդ հարցը պետք է ուղղել համապատասխան մարմիններին,- հարցապնդմանն ի պատասխան ասաց Վիկտոր Դալլաքյանը:
Լավ չէ՞ր անում Վանոն, որ ասում էր` բացեք Ազգային անվտանգության «մարմինների» արխիվները, համ էդ մարդկանց գործը կհեշտանա, համ էլ` էդ բազմաչարչար կառույցի: Չլսեցին: Ի դեպ, Մերձբալթյան երկրները բացեցին ԿԳԲ-ի արխիվները, ու հիմա «չաղ-ուրախ-բախտավոր», իմա` քաղաքակիրթ, ապրում են, զարգանում, և ոչ թե ամեն անցնող-դարձողի մեջ գործակալ տեսնում-որոնում: Չհաջողված:
Հաջորդ հետաքրքիր «մոմենտն» էլ այն է, թե ինչ եզրակացություն կտա օրենսդրական այս լրացումներին կառավարությունը, և ով կպահի Գորիկ Գուրգենիչի թասիբն «այս գործում»:
Ոնց տեսնում եք` ահագին հետաքրքիր է լինելու մեր կյանքն աշնանը` թե՛ կառավարության հաշվով, թե՛ ԱԺ-ի:
Բայց ամենահետաքրքիրը, որը «ցավալորեն» մեր «բանախոսի» հոմերական ծիծաղն առաջացրեց` «շպիոն Օնոյի» մասին մեր կանխավարկածն էր:
Բանն այն է, որ ԷֆԷսԲե-ի վերածված հայրենի ԿԳԲ-ի շուրջ տեղի ունեցող այս «անցուդարձը» հաստատ դուր չի գալու «մերոց բարեկամաց»: Ռազմավարական: Եթե բանը հասնի լրացումների ընդունմանը: Ռուսաստանն առանց այն էլ մեզանում շատ բաներից է դժգոհ. այսօր մեզանում առկա ԱԱ «ցանցում» հիմնականում իր կադրերն են, իր չեկիստական «շկոլայի արտադրանքը», ու թե հիշենք ժամանակին պաշտպանության նախարարության կադրային, կազմակերպչական «ֆոնդը» միջազգային, իսկ իրականում` ՆԱՏՕ-ական չափանիշներին համապատասխանեցնելու, վերակազմավորելու և վերազինելու, նոր որակ հաղորդելու գործընթացն ինչպես ազդեց մեր «ռազմավարող» նյարդերի ու ինքնազգացողության վրա, ապա կարելի է հասկանալ, որ մայր-Ռուսիան առանձնապես հիացած չի լինի նաև «կամուֆլյաժավոր-շորասազ» Վիկտորի օրենսդրական այս նախաձեռնությամբ, եթե այն կյանքի կոչվի:
Էլ չենք ասում, որ մայր-Ռուսիան «մերոնց» այդ քայլում կարող է տեսնել առավել հեռուն գնացող «ստրատեգիա» և նպատակ. այն է` Հայաստանը դեմքով շրջվում է դեպ այլ անվտանգության (բայց մենք «մասոն» անուն տվեցի՞նք, բայց մենք «Վելիկի վոստոկ», «Նացիոնալնի վոստոկ», կամ թեկուզ` «Լոժա Ռոսիի» «կառույցների» անուն տվեցի՞նք, ո՛չ, չտվեցինք) «համակարգեր»:
Չտվեցինք, չէինք էլ պատրաստվում տալ. էնպես` հեռվի՜ց, թեթև ակնարկով հանդես եկանք, բայց, միևնույն է, «շպիոն Օնոյի» մեր «չհնչեցրած» վարկածի և թեզի հաշվով Դալլաքյան Վիկտորն անզուսպ ծիծաղեց ու ասաց` «ինչպես միշտ` երևակայության վառ ու անողոք դրսևորում»:
Դե` հիմա:
Կարմեն ԴԱՎԹՅԱՆ

Մեկնաբանություններ