Քայլող Նիկոլից երկու հատ ունենք
Անցած կիրակի օրը մամուլը ողողվեց նոր «ավետիսով». Հայաստանի Հանրապետությունում տեղադրվել է Նիկոլ Փաշինյանի երկրորդ արձանը. այս մեկը` հայրենի Իջևանում:
Անցյալ դարում Լենինի կամ Ստալինի արձանները տեղադրում էին հիմնականում հենց վերջիններիս «ներքին խոհանոցային» հրահանգով, կամ ուղղակի` վախից, քծնանքից ծնված, բայց ոչ սիրուց ու հարգանքից:
Դառնանք մեր թեմային. վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի թե՛ առաջին, թե՛ երկրորդ արձանների հեղինակներն անհայտ են. մարդիկ արձանը թաքուն պատրաստում են, թաքուն տեղադրու՞մ: Անկեղծ ասած, սա զարմանալի ու տարօրինակ է, հուսով եմ` պարզ է արդեն, թե ինչու հիշատակեցի Լենինին ու Ստալինին։ Ակամայից մտածում ես, որ սեփական վարկանիշը բարձր պահելու նպատակով ինչ-որ մեկն իր համար արձան ձուլելու պատվեր է տալիս ու տեղադրում «ներքին խոհանոցային» հրահանգով:
Արձանը տիկնիկ-խաղալիք չէ, և այն մեկ վայրկյանում հնարավոր չէ բերել-թողնել-գնալ: Դրա տեղադրման ժամանակ ծանր տեխնիկա է աշխատում, աղմուկ է բարձրանում, ինչպե՞ս է ստացվել, որ ոչ ոք չի նկատել տեղադրողներին: Դասականը կասեր` մեզ էշի տե՞ղ եք դրել:
Ի դեպ, էշության մասով. կարելի՞ է առանց համայնքապետարանի թույլտվության որևէ տեղ ինքնագլուխ արձան կամ որևէ այլ բան տեղադրել: Եթե ամեն ինչ գաղտնի է եղել, ինչին անձամբ ես չեմ հավատում, ուրեմն արձանն ապօրինի է տեղադրվել: Հիմա ի՞նչ է ձեռնարկվելու ընդդեմ օրինազանցության. օրինախախտները հայտնաբերվելու ու պատժվելու՞ են, թե՞ նախկին արձանի հեղինակների պես «անհայտ» են մնալու, արձանն ապամոնտաժվելու՞ է, թե՞ պահպանվելու: Առաջինը խելամիտ որոշում է, իսկ երկրո՞րդը։
Ի՞նչ հիմքով է պահպանվելու այդ արձանը` գոյություն չունեցող նրբաճաշակությա՞ն, թե՞ «բացառիկ գաղափարի»:
Ներողություն, եթե որևէ մեկի տրամադրությունը փչացնում եմ, բայց արձանը պետք է ապամոնտաժվի: Իհարկե, օրենքը շրջանցելով այն կարելի է պահպանել, եթե հեղինակը Երվանդ Քոչարի պես մեկը լիներ, քանդակն էլ` Սասունցի Դավթի արձանի պես մի քանդակ, բայց, տղերք, սա ընդամենը Նիկոլ Փաշինյանի արձանն է, և վերջինս պետք է հրահանգի` ապամոնտաժել այդ արձանը, որովհետև այդ երևույթից մի տեսակ ավտորիտարիզմի հոտ է գալիս։
Ի դեպ, նորից Լենինին ու Ստալինին հիշենք. այդ «դարակազմիկ» մարդկանցից մեկի արձանը Մոնումենտում տապալվեց, մյուսինը` Հանրապետության Հրապարակում:
Գևորգ ԳՅՈՒԼՈՒՄՅԱՆ