2018-ի ապրիլ-մայիսյան քաղաքական վերադասավորումները որպես չքնաղ երազ ընկալած մշակութային գործիչները նոյեմբերի 10-ի կապիտուլյացիայի մասին տխրահռչակ հայտարարությունից հետո, մեկը մյուսին հերթ չտալով, հայտարարություններ են անում, թե իրենք ոչ թե Նիկոլ Փաշինյանին, այլ համաժողովրդական շարժմանն են աջակցել: Ոմանք, որ փոքր-ինչ ավելի ազնիվ են, ներողություն են խնդրում ու խոստովանում՝ չեն հասկացել, թե ում են իշխանության բերում:
Ռեժիսոր Միքայել Պողոսյանը, որ Փաշինյանի և մշակութային գործիչների հետ հանդիպման ժամանակ նոր-նոր պաշտոնը ստանձնած վարչապետին քծնելու դոզա պետք է ապահովեր, միամիտ-միամիտ հռետորական հարց էր տալիս՝ «հիմա սա երա՞զ է, թե՞ իրականություն»: Դա այն նույն Միքայել Պողոսյանն է, որ այդքան չարչրկված նախկին ղեկավարների անմիջական միջնորդությամբ «դաբրո» էր ստանում, հետո՝ ֆինանսական աջակցություն, հետո էլ ֆիլմ էր նկարում ու փող աշխատում: Այսօր «փոշմանել» է, մեղա է գալիս, թե՝ ներեցեք ինձ, սխալվել եմ, չեմ պատկերացրել:
Պողոսյանի կողքին կարելի է հիշել նաև դերասան Հրանտ Թոխատյանին, որ Երևանի նախկին քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանի ու ավագանու ՀՀԿ-ական անդամների ջանքերի շնորհիվ ձեռք բերեց «Կանազի մշակույթի պալատը»: Նոր իշխանությունների գալուց հետո Թոխատյանը մեկ էլ հանկարծ որոշեց, որ մոլի հեղափոխական է: Այնպիսի խանդավառությամբ էր քննադատում նախկիններին ու ձոներգում ներկաներին, որ կարծես ես էի մի ամբողջ մասնաշենք նվեր ստացողը:
Ի տարբերություն Թոխատյանի ու Պողոսյանի, Նիկոլի արևով երդվող մշակույթի մյուս գործիչներն ընդհատակ են անցել: «Հիշու՞մ եք, թե ի՞նչ բոմժանոց էր Շուշին, ու ինչպես այն ծաղկեց հեղափոխությունից հետո»,- ասում էր դերասանուհի, նախկինների ժամանակ վաստակավոր արտիստի կոչմանն արժանացած Լալա Մնացականյանը: ՈՒ՞ր է հիմա, չի՞ ուզում մի երկու խոսք էլ Շուշին թշնամուն հանձնած Փաշինյանին ասել:
Հրապարակում հավաքված անձինք, որ իրենց «մտավորական» են կոչում, այժմ ասում են, թե Փաշինյանն ի զորու չէ լուծելու ռազմագերիների հարցը, նոր բանակցող է պետք: Փաշինյանապաշտները, որ մի գիշերվա մեջ ուրացան մարդկային բոլոր փոխհարաբերություններն ու կիսած աղուհացը, այժմ նրան հորդորում եմ դիմում գրել ու հեռանալ: Ինքնահռչակ «մտավորականները», փաստորեն, բաղդատելու, վերլուծելու, փաստերն ու հանգամանքները համադրելու ունակություն չունեն: Ցանկացած իշխանության հետ քաղաքական խաղերի մեջ են մտնում, իրենց շահն առաջ տանում, հանուն մի քանի գրոշի ծախում պատիվ ու արժանապատվություն: Ներողություն, բայց դուք կա՛մ չեք հասկանում «մտավորական» բառի իմաստը, կա՛մ շարունակում եք արժեզրկել այն: Մտավորականը չի՛ կարող այդչափ կույր լինել, չնկատել՝ ով է դիմացինը, մարդու արտահայատած մտքերից ու շարժուձևից չհասկանալ՝ ով է նա: Իսկ դուք սովորական «պալատական նաժիստներ» եք ու պատրաստ եք ծառայելու ցանկացած իշխանության, միայն թե գտնվեք հարմարավետ բարեկեցության գոտում:
Այժմ հասկացել եք, որ Փաշինյանի իշխանությանը հաշված օրեր են մնացել ու փորձում եք մաքրել ձեր կենսագրությունը: Բայց եթե հասարակությանը կարող եք մոլորեցնել, մենք բոլորիդ հայտարարություններն ու վարքը լավ ենք հիշում: Մտավորականությունը չի կարող լռել հայրենիքի կորստի ժամանակ: Այժմ խոսում եք գերիների մասին (ինչն իրոք օրհասական հարց է), իսկ ու՞ր էիք, երբ ձեր աչքի առաջ հայրենիք էին ծախում:
Սևակ ՎԱՐԴՈՒՄՅԱՆ