Մի վերնագիր է մնացել երկինք հառնած առասպելից

Ով գիտե, գուցե վերջին անգամ եմ զանգում՝ մտածեցի ու զանգահարեցի ազատամարտիկ, սահմանամերձ գյուղում ապրող հին ընկերոջ, ով ժամանակին մասնակցել է Շուշիի ազատագրմանը, Հորադիզում վիրավորվել, կորցրել ոտքն ու քառօրյային մի ոտքով նորից մեկնել պատերազմ:

Ինձ պես անկյուն քշված, մոռացված մարդ է, այս քարուքանդ վիճակում հենց նա էր արժանի, որ զանգեի:

Քչերս գիտենք, որ լուրջ հիվանդ է, բայց հրաժարվում է բժշկական ծառայությունից, քիմիա ընդունելուց:

Շնորհավորեցի Անկախության օրը, երեկ էլ իր ծննդյան օրն էր, դարձել էր 65:

-Ի՞նչ մաղթեմ քեզ, ի՞նչ ես ուզում մաղթեմ,-հարցրի:

Հուզվել էր, զգացի՝ մի կերպ է զսպում լացը:

-Մաղթիր, որ հենց էսօր մեռնեմ, ամենալավ մաղթանքը կլինի…,-ասաց:

Հեռախոսի մյուս ծայրում էլ ես էի լացում, ու այլևս չթաքցրինք, որ երկուսս էլ լալիս ենք:

Մարդու ուժերից վեր, շատ վեր ցավ է: Արցախ ազատագրած իմ սերունդ, ի՜նչ ծանր ես տանում այս ամենը, օրերի մեջ չմեռնենք՝ լավ է…

2020-ի վերքը թարմացել ու այս անգամ սոսկալի ուժով է սպանում մեզ:

Հիշեց իր մասին գրածս ակնարկը՝ 92-ի պատերազմի դաշտից, վերնագիրն էլ հատ-հատ ասաց՝ Երկինք հառնող առասպել. թվաց՝ նույնիսկ կարդում է:

Պարզվեց՝ թերթն այդ պահին ձեռքի տակ է, գրասեղանի վրա. միակը, որ ունի, մի վերնագի՜ր է մնացել մեզ՝ երկինք հառնած առասպելից:

Տասնամյակների կայացած իրողությունը չէր կարող տեսիլք կամ պատրանք լինել, ոչ էլ աչքներիս էր թվացել ազատ ու անկախ Արցախը:

Ցնցվել, շփոթվել էի. մի փոքրիկ բան էր արածս, սրբորեն հիշում, տասնամյակներով ձեռքի տակ պահում է, մինչդեռ, լռել, մոռացել են նրանք, որոնց հետ ու որոնց համար սարեր էի անցել:

Շատ դժվար է երեսուն տարի Արցախը քոնը համարել ու ժամերի մեջ զրկվել նրանից, այն էլ՝ համարյա անկախության օրը:

Երբ այս օրով հիշատակում եք այնքան ծամծմված նախկինների թալանը, նորերի ծանր մեղքերն էլ թվարկեք ու չմոռանաք սերնդիս այն լավ, բյուրեղյա, անձնվեր տեսակին, որ մի օվկիան վաստակ է ներդրել անկախությանն ու ազատությանը՝ չսպասելով ոչ մեդալների, ոչ պաշտոնների, ոչ էլ՝ փողերի ու դրվատման:

( Իմ պատվական ընկերոջ անունը չեմ գրի, որ մի օր ինքն էլ վերջին շնչում Բաքվի բանտ չքշվի: Թող երեսի ջրով, իր տանն ու բոլորից թաքուն մեռնի...)

Սուսաննա Բաբաջանյան

Մեկնաբանություններ