Մի Մաքսային միության պատմություն
Ասել, թե Հայաստանի «հայտնությունը» պուտինյան իդեա-ֆիքս Մաքսային միությունում ուղղակի «վերջն» էր, այնքան էլ այդպես չէ:
ա) Ռուսական շինելից դուրս թռած հայաստանյան իշխանությունները Արևմուտքի հետ ասոցացման, խոր ու համապարփակ խաղերով փորձում էին լոկ առավելագույնը պոկել իրենց «մորից»` Ռուսաստանից, հաճելին համակցելով օգտակարի հետ: Բայց, ինչպես կասեր մեր թանկագին բարեկամ Չեռնոմիրդինը, ուզեցին լավ, ստացվեց` ինչպես միշտ։
Բոլոր դեպքերում, պրագմատիկ հարց՝ Հայաստանը ինչ-որ բան պոկե՞ց Ռուսաստանից: Երբեք, որքան էլ հայաստանյայց իշխանությունները սևով սպիտակի վրա պնդեն, թե Ադրբեջանին տված մեկմիլիարդանոց զենքի փոխարեն Ռուսաստանը մեզ տվել ու տալու է ավելի ժամանակակից զենք-զինամթերք-տանկ, համ էլ` շատ էժան, որ Ռուսաստանը «Նաիրիտում» ուժեղ ներդրումներ է անելու, որ գազի գինը էլ չի վերանայելու, համ էլ` սուբսիդավորելու է, որ մեր՝ Մաքսայինում գտնվելու «պահով» որոշակի ֆինանսական «հոսքեր» են ապահովվելու Հայաստանի համար, որ Ղարաբաղի հարցը լավ է լուծվելու և այդպես շարունակ:
բ) Հայաստանյան իշխանությունների հաշվարկը հետևյալն էր: Իրենք շատ լավ գիտեին, որ, ի տարբերություն ՈՒկրաինայի (հիշենք` Յանուկովիչը նախորդ օրն իր կյանքի ամենահամարձակ հայտարարությունն է արել` դեպի Եվրոպա ՈՒկրաինայի երթն այլընտրանք չունի), Հայաստանը համաձայնելու էր Պուտինի հետ, նախ` ելնելով անվտանգության նույն համակարգում գտնվելու, ապա` տնտեսական-ենթակառուցվածքային պատկանելության և վերջապես` քաղաքական ապագա հաշվարկի տեսանկյունից (պետք չէ մոռանալ, որ Պուտինը ևս հինգ տարի դեռ «կնստի», և անհեռատեսություն կլիներ էդ մարդուն ջղայնացնել տասը տարի շարունակ, մանավանդ, եթե ինքդ էլ ուզում ես երկիրդ տեղափոխել վարչապետական ռելսերի վրա` հոգալով քո ապագայի մասին):
գ) Կար Սիրիայի հարցը: Հիշենք. ֆորտունան վերջին տարիներին արտքաղաքական զարգացումների մասով հայաստանյան իշխանություններին «լայնորեն» ժպտացել, եթե չասենք` նույնիսկ երես էր տվել: Սպասվում էր, որ Սիրիայի հարցով Ռուսաստանն ու ԱՄՆ-ը այս կամ այն կերպ լեզու կգտնեն իրար հետ, մանավանդ G20-ի` Օբամայի Սանկտ Պետերբուրգ այցի, Պուտինի հետ դեմ առ դեմ հանդիպման ֆոնին, ինչն էլ տեղի չունեցավ: Վլադիմիրն ու Բարաքն անգամ «Կլոր սեղանի» շուրջ նստեցին միմյանցից ահավոր հեռու` միմյանց հասկացնելով, որ խաղն արժե մոմի, բայց մոմ վառողն իրենք չեն:
Կասկած չկա, հետ ու առաջ անող Օբաման, այն է` ագրեսիվ ԱՄՆ-ը, անպայմանորեն կռմբակոծի Սիրիան` առանց որևէ մեկի թույլտվության (ՄԱԿ-ը ու նրա ԱԽ-ն վաղուց «դուրս գրված» կառույցներ են), Բարաքը ժամանակ է շահում՝ աշխարհի գլոբալ գիտակցությունը նախապատրաստելով այդ ահավոր ռմբակոծությանը:
Մի խոսքով, շատ թանկ առևտուր է գնում կողմերի, այն է` Ռուսաստանի ու ԱՄՆ-ի միջև, որի բաղկացուցիչը դարձավ նաև G20-ի նախօրյակին Սերժ Սարգսյանի այցը Մոսկվա ու հայտարարությունը Մաքսային միություն մտնելու մասին:
Անկեղծ լինենք և ասենք` Սերժ Սարգսյանն ուղղակի փրկեց, ուղղակիորեն լվաց Պուտինի երեսը` Մեծ քսանյակի գագաթնաժողովի նախօրյակին ցուցանելով, որ այնպիսի առանցքային տարածաշրջան, ինչպիսին Հարավային Կովկասն է, ինչպիսին անչափ կանխատեսելի երկիր Հայաստանն է, այս պահին ոչ թե Սիրիայի դեմ հարձակման գնացող Արևմուտքի` ԱՄՆ-ի «զուգընկերն» է, այլ գտնվում է հակառակ բանակում, որը դեմ է այդ խիստ «մարդակեր» հարձակմանը:
Եվ այս ողջ տխուր պատմության մեջ, որը մեզ նորից տարավ, գերի դարձրեց Ռուսաստանին, միակ ուրախացնող-մխիթարողը հենց սա է:
Կարմեն ԴԱՎԹՅԱՆ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
-
Ասում են Պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ-ը 10-20-100 անգամ ավելի քիչ զենք ունի, քան ունեին Լեռնային Ղարաբաղի հայերը և ադրբեջանական բանակը իսրայելական բանակը չէ։ Թող Հայաստանում մտածեն։
-
Ասում են… Որոշ երկրներ փորձում են խաթարել ԱՊՀ անդամների օրինական իշխանությունը, ավանդական արժեքները և իրավիճակն ամբողջությամբ: Անհրաժեշտ է կանխարգելիչ աշխատանք՝ ԱՊՀ երկրների անվտանգության ապահովման համար։
-
Ասում են… Ռուսաստանը և Բելառուսը օգուտ չունեն իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունից: ՈՒ՞մ է այն ձեռնտու Մեզ ու ռուսաստանցիներին կշտամբում են «Ձեռնտու է Ուկրաինան հետին պլան է մղվել» Լսեք, եկեք անկեղծ լինենք այն, որ մեր մասին սկսել են ավելի քիչ խոսել, թերևս, վատ չէ: Բայց ո՛չ այդ գնով։ Մարդիկ են զոհվում։ Ինչի՞ վրա ենք ուրախանալու։
-
Ասում են…
Աշխարհում արևմտյան ազդեցությունը հսկայական ռազմաֆինանսական բուրգ է, այն իրեն պահելու համար անընդհատ նոր «վառելիքի» կարիք ունի՝ ուրիշներին պատկանող բնական, տեխնոլոգիական, մարդկային ռեսուրսներ
-
Ասում են…
10 ամսվա շրջափակումից հետո՝ սեպտեմբերի 19-ին, ադրբեջանական զինված ուժերը դաժան հրետակոծության ենթարկեցին Լեռնային Ղարաբաղը։
Սիրտս կոտրվում է, երբ իմանում եմ Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված և Հայաստան զանգվածաբար փախչող հազարավոր հայ ընտանիքների ցավի, կորստի, մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների մասին:
Տարածաշրջանային
