Որոշ պարոններ շարունակում են փրփուրը բերաններին բղավել, իբրև Մոսկվան լոբբինգ է անում արտատարածքային միջանցքի նախագիծը

Կրկին ակտիվացել են մերձփորձագիտական խոսակցությունները Տավուշի գյուղերն Ադրբեջանին հանձնելու հարցում Մոսկվայի շահագրգռվածության մասին։ Ասում են՝ Մոսկվան դրանով իսկ ձգտում է Ադրբեջանի և Հայաստանի տարածքով տրանսպորտային կապ հաստատել Իրանի և Թուրքիայի հետ։

Նմանատիպ գնահատականներ հնչել և հնչում են նաև այսպես կոչված «Զանգեզուրյան միջանցքի» վերաբերյալ: Որոշ պարոններ շարունակում են փրփուրը բերաններին բղավել, իբրև Մոսկվան լոբբինգ է անում արտատարածքային միջանցքի նախագիծը: Պատճառաբանությունը նույնն է՝ Թուրքիայի հետ տրանսպորտային կապի անհրաժեշտություն՝ տնտեսական դիրքերը ամրապնդելու համար, ինչը հատկապես կարևոր է պատժամիջոցների պայմաններում։

Եթե մի կողմ դնենք տարածաշրջանի առանձնահատկությունները, այդ թվում՝ ենթակառուցվածքային-լոգիստիկ համակարգը, ապա այս մոտեցումը (ինչպես առաջին, այնպես էլ երկրորդ դեպքում) կարող է բավականին տրամաբանական թվալ:

Հատկանշական է, որ այդ պարոնները իրենց աշխարհաքաղաքական ցնորքները հեռարձակելիս հույսը դնում են կլիպային մտածողության կրողների վրա, ովքեր աշխարհը բացառապես բարձրագոչ վերնագրերի պրիզմայով միջով են ընկալում:

Իսկ իրականում ունենք հետևյալ պատկերը, ինչպես ասում են՝ «գետնի վրա»:

Ռուսաստանն արդեն տրանսպորտային կապ ունի Իրանի և Թուրքիայի հետ։ Ե՛վ ցամաքային, և՛ ծովային։

Թվարկենք.

1. Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթուղի: Ռուսական Դերբենտի ու Բաքվի միջև երթևեկում է կանոնավոր գնացք, որը շարունակվում է Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երթուղով:

2. «Վերին Լարս» անցակետ, որն առաջիկայում լրջորեն կընդլայնվի ընթացող լայնածավալ շինարարական աշխատանքների շնորհիվ։

3. Ռուս-թուրքական ուղիղ սևծովյան երթուղի (Սոչի-Տրաբզոն, Կարասու-Կովկաս և այլն):

4. Ռուս-իրանական ուղիղ կասպյան երթուղի, որն իրականացվում է իրանական Էնզելի նավահանգստի և ռուսական Աստրախան, Մախաչկալա և Օլյա նավահանգիստների միջև:

5. Ռուսաստանը կարող է նաև դիվերսիֆիկացնել Թուրքիայի հետ տրանսպորտային կապերը իրանական ենթակառուցվածքների միջոցով: Այս նպատակն առավել համապարփակ կերպով արտացոլված է Մոսկվայի կողմից ֆինանսավորվող Քազվին-Ռաշտ-Աստարա երկաթուղու նախագծում:

Հայաստանի տարածքով Իրան և Թուրքիա տրանսպորտային կապի հաստատումը Մոսկվայի համար լոգիստիկ առաջնահերթություն չի կարող համարվել մի շարք պատճառներով։

Նախ՝ արդեն կան արդյունավետ գործող երթուղիներ։

Երկրորդ՝ Հայաստանը աշխարհաքաղաքական առումով անկանխատեսելի երկիր է (մեղմ ասած), և նրա ենթակառուցվածքներում ներդրումներ կատարելը հավասարազոր է սեփական ոտքիդ կրակելուն։

Գիտեք ինչու՞ է այդպես ստացվել, որ վերջին 20 տարում Հայաստանում ոչ մի խոշոր ենթակառուցվածքային ծրագիր չի իրականացվել։

Վահե ԴԱՎԹՅԱՆ

Մեկնաբանություններ