Նիկոլն իր ոհմակի հետ միասին անմիջական պատասխանատուն է լինելու գրեթե անխուսափելի պատերազմի-2
Եվ այս անգամ հատուցումից՝ դաժան, բայց արդարացի պատժից չի խուսափելու
(սկիզբը` այստեղ)
Առկա տեղեկությունների, փաստերի վերլուծության արդյունքում որևէ, անգամ մազաչափ կասկած չկա, որ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը, անկախ իր և Ադրբեջանի նկատմամբ Նիկոլի ու նրա ոհմակի սիլիբիլիներից, սեթևթանքներից, զիջողական քաղաքականությունից, խոնարհվելուց ու գրեթե մինչև կոշիկները լիզելու աստիճան կռանալուց, պատրաստվում է մի նոր պատերազմի:
Այս անգամ անմիջականորեն հե՛նց Հայաստանի դեմ ուղղված պատերազմի, հետևաբար միանգամայն հասկանալի է, որ Ալիևն այս նպատակադրումն ունենալով, թքել է Նիկոլի ու նիկոլենց առաջարկած «խաղաղության պայմանագիր» կոչվածի վրա: Ադրբեջանաթուրքական տանդեմի առաջնային, բայց, անշուշտ, ոչ միակ նպատակը Ադրբեջանից Նախիջևան Սյունիքի, հնարավոր է, նաև Վայոց Ձորի մարզով, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցք» բացելն է ու նրա միջոցով Թուրքիայի հետ ցամաքային հաղորդակցության ապահովումը:
Ավելին՝ մեկ հարվածով իր համար ռազմավարական կարևորության մի քանի խնդիրների լուծումը՝ «Զանգեզուրի միջանցքով» Հայաստանն Իրանից կտրելը, Սյունիքի, եթե հնարավոր է, նաև Վայոց Ձորի մարզի աստիճանական դատարկմանը հասնելը, Իրանի թիկունքում հայտնվելը, Իրանի դեմ Իսրայելի, ԱՄՆ- ի, Մեծ Բրիտանիայի հնարավոր պատերազմի դեպքում նրանց համար այս կողմից Իրան ցամաքային ներխուժման հնարավորության ապահովումը, ի վերջո, ոչ հեռավոր ապագայում Հայաստանի հայաթափմամբ, կլանմամբ պանթուրքական ծրագրի իրականացման ճանապարհին հերթական, բայց կարևորագույն քայլը կատարելը:
Ինչպես վերջին երեք պետությունը, այնպես էլ Թուրքիան և Ադրբեջանը վերոնշյալ նպատակների իրականացումից իրենց խոշոր շահերն ունեն: Օրինակ, Ադրբեջանն Իսրայելին, ԱՄՆ- ին, Մեծ Բրիտանիային նման ծառայություն մատուցելու դիմաց, որպես շահաբաժին, առնվազն ակնկալում է Իրանից նրա հյուսիս- արևմուտքում (Իրանական Ադրբեջանում) գտնվող Արևմտյան Ադրբեջան և Արևելյան Ադրբեջան նահանգների պոկումը և, որպես Հարավային Ադրբեջան, միացումն իրեն: Թեհրանն ավելի վաղ կտրականապես դեմ է արտահայտվել Երևանին ուղղված՝ Հայաստանի տարածքով միջանցք բացելու Ադրբեջանի պարտադրանքին։
РБК– ն իր երեկվա հրապարակման մեջ հիշեցրել է, որ 2023թ. սեպտեմբերի վերջին Նախիջևանում տեղի է ունեցել Ալիևի և Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հանդիպումը, և որ նրանք բարձրացրել են նաև «Զանգեզուրի միջանցքի» հարցը։ Էրդողանն այն ժամանակ հնարավոր է համարել նաև, որ Թուրքիան Ադրբեջանի հետ ցամաքային հաղորդակցություն կարող է ունենալ Իրանով, այլ ոչ թե Հայաստանով։
Թեև այն ժամանակ էլ պարզ էր, որ այս մասին Էրդողանի ասածը թուրք- ադրբեջանական տանդեմի իրական նպատակը սքողելու համար է, սակայն ս. թ. հունվարի 10- ին ադրբեջանական հեռուստաալիքներին Ալիևի տված հարցազրույցում «Զանգեզուրի միջանցքի» վերաբերյալ նրա ասածներից հետո, կարծում ենք, նույնիսկ թերհավատների մոտ որևէ կասկած չպետք է մնա, որ հիշյալ տանդեմը, որպես միմյանց միջև ցամաքային հաղորդակցության միջոց, նպատակ ունի բացել «Զանգեզուրի միջանցք» կոչվածը, այսինքն՝ հաղորդակցությունն ապահովել հենց Հայաստանի ներկայիս տարածքի մի մասը նրանից խլելով, քանի որ ոչ միայն միմյանց միջև հաղորդակցության, այլև վերոնշյալ մյուս նպատակներն էլ ունեն:
«Ադրբեջանում սկսել են պատրաստվել Զանգեզուրի միջանցքի անցկացմանը,- գրել է РБК– ն:- Ալիևը 2021 թվականի ապրիլի 20-ին հայտարարել է, որ Բաքուն կկատարի խնդիրն անկախ նրանից՝ Երևանը դա ցանկանում է թե ոչ։ Նա նաև Զանգեզուրն անվանել է գրավյալ տարածք։ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն Ալիևի հայտարարությունը սադրանք է համարել: Հայաստանում մտավախություն ունեն, որ Զանգեզուրի միջանցքի կառուցումը երկիրը կկտրի Իրանի հետ սահմանից, և որ Բաքուն հավակնելու է Սյունիքի մարզին»։
Որպես «բարեկիրթ» եղբորից ապտակ իր կրտսեր եղբայր Նիկոլին, և, միաժամանակ, միանգամայն հստակ ազդանշան, որ ինքն ու իր ղեկավարած կամ, որպես խամաճիկ, Արևմուտքից կառավարվող երկիրը բնավ մտադիր չեն Հայաստանի հետ խաղաղության, ու նախընտրում են մնալ պատերազմին կազմուպատրաստ վիճակում, Ալիևը նույն հարցազրույցում հայտարարել է, որ Բաքուն մտադիր չէ զորքերը «հայելային» ձևով հետ քաշել Հայաստանի հետ պայմանական սահմանից։ Այլ կերպ ասած՝ Ալիևը թքել է Նիկոլի և Հայաստանի արտգործնախարարի պաշտոնը զբաղեցնող Արաբատ Միրզոևի՝ զորքերը հայելային ձևով հետ քաշելու ավելի վաղ արված առաջարկների վրա:
(շարունակելի)
Արթուր Հովհաննիսյան
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
-
Ասում են Պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ-ը 10-20-100 անգամ ավելի քիչ զենք ունի, քան ունեին Լեռնային Ղարաբաղի հայերը և ադրբեջանական բանակը իսրայելական բանակը չէ։ Թող Հայաստանում մտածեն։
-
Ասում են… Որոշ երկրներ փորձում են խաթարել ԱՊՀ անդամների օրինական իշխանությունը, ավանդական արժեքները և իրավիճակն ամբողջությամբ: Անհրաժեշտ է կանխարգելիչ աշխատանք՝ ԱՊՀ երկրների անվտանգության ապահովման համար։
-
Ասում են… Ռուսաստանը և Բելառուսը օգուտ չունեն իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունից: ՈՒ՞մ է այն ձեռնտու Մեզ ու ռուսաստանցիներին կշտամբում են «Ձեռնտու է Ուկրաինան հետին պլան է մղվել» Լսեք, եկեք անկեղծ լինենք այն, որ մեր մասին սկսել են ավելի քիչ խոսել, թերևս, վատ չէ: Բայց ո՛չ այդ գնով։ Մարդիկ են զոհվում։ Ինչի՞ վրա ենք ուրախանալու։
-
Ասում են…
Աշխարհում արևմտյան ազդեցությունը հսկայական ռազմաֆինանսական բուրգ է, այն իրեն պահելու համար անընդհատ նոր «վառելիքի» կարիք ունի՝ ուրիշներին պատկանող բնական, տեխնոլոգիական, մարդկային ռեսուրսներ
-
Ասում են…
10 ամսվա շրջափակումից հետո՝ սեպտեմբերի 19-ին, ադրբեջանական զինված ուժերը դաժան հրետակոծության ենթարկեցին Լեռնային Ղարաբաղը։
Սիրտս կոտրվում է, երբ իմանում եմ Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված և Հայաստան զանգվածաբար փախչող հազարավոր հայ ընտանիքների ցավի, կորստի, մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների մասին:
Տարածաշրջանային
