Եվրոպա գնացող բոլոր ճանապարհները տանում են… Մոսկվա

Հայաստանի անկախության հռչակումից ի վեր՝ եվրոպական ինտեգրացիան, քաղաքակիրթ աշխարհին մաս կազմելը եղել են Հայաստանի իրար հաջորդող երեք իշխանությունների առաջնահերթությունները: Այդպես է իրականում, թե՝ ոչ, սա հարցի երկրորդ կողմն է, համենայն դեպս, այդպես հայտարարվում է պաշտոնապես: 1991-96-ին թվում էր, թե դա իրական ձգտում է, որի մասին վկայում էին քաղաքական ու տնտեսական կառուցվածքային բարեփոխումները, որոնք, թեև իրենց կիսատությանը, իրականացվում էին պատերազմին զուգընթաց: 1995-96-ի համապետական ընտրություններն ու դրանց արդյունքում իշխանության ուժային թևի դիրքերի ամրապնդումը եղան առաջին ահազանգը, որ մեր երկիրը շեղվել է զարգացման եվրոպական ուղուց: Իշխանության ճգնաժամը ի վերջո հանգեցրեց 1998-ի պալատական հեղաշրջմանը, որը թեև իրականացվեց լեգալ ճանապարհով, բայց դարձավ խորհրդանշական այն գիծը, որը նշանավորեց Հայաստանի փաստացի հրաժարումը զարգացման եվրոպական մոդելից: Գուցե ճակատագրի հեգնանք է, բայց հենց երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի պաշտոնավարման տարիներին Հայաստանը դարձավ Եվրոպայի խորհրդի լիիրավ անդամ: Այդ պատմական իրադարձությունը տեղի ունեցավ ուղիղ 14 տարի առաջ՝ 2001-ի հունվարի 25-ին: Ֆորմալիզացվեց Հայաստանի այն ձգտումը, որը իշխանությունների կողմից հռչակված էր քաղաքականության առաջնահերթություն: Եվրոպայի խորհուրդը բավականին խայտաբղետ կազմակերպություն է, որի շարքերում միավորված 47 պետություններն ունեն ժողովրդավարության ու տնտեսական զարգացման միանգամայն տարբեր մակարդակ: ԵԽ անդամ այն երկրները, որոնք նաև Եվրամիության անդամներ են, քաղաքական ու տնտեսական ինտեգրացիայի ավելի արդյունավետ ու գործուն մեխանիզմներ ունեն ու, մեղմ ասած, առանձնապես չեն կարևորում ԵԽ դերը: Այս կազմակերպությունը, որը նպատակ է հռչակել մարդու իրավունքների հիմնական սկզբունքների կատարելագործումը, չունի գործուն մեխանիզմներ՝ անդամ երկրների քաղաքականության վրա ազդելու համար: Պատահական չէ, որ ԵԽ անդամ դարձած Հայաստանը, ժողովրդավարական ինստիտուտները կատարելագործելու փոխարեն, հաստատուն կերպով շարժվեց ավտորիտարիզմի ուղղությամբ: Բավական է նշել, որ անդամակցությունից հետո անցկացված որևէ ընտրություն լիարժեքորեն ժողովրդավարական չի համարվել միջազգային հանրության կողմից, դրանց պաշտոնական արդյունքները վիճահարույց են եղել հասարակության համար: Եթե 2003-ի նախագահական ընտրություններից հետո մեծ դժվարությամբ հաջողվեց խուսափել բախումներից, ապա հինգ տարի անց հետընտրական զարգացումներն ավարտվեցին արյունահեղությամբ: Հանրապետության նախագահի պաշտոնը ստանձնած Սերժ Սարգսյանը փորձեց կարգավորել հարաբերությունները եվրոպական կառույցների հետ, ավելին՝ 2013-ին Հայաստանը շատ մոտ էր Եվրամիության հետ Ասոցացման համաձայնագրի ստորագրմանը, որն արդեն առարկայացնելու էր մեր երկրի եվրաինտեգրացման ձգտումները: Բայց վերջին պահին Երևանը հետ կանգնեց այդ ճանապարհից, ոմանց կարծիքով` Կրեմլի ճնշմամբ, մյուսների կարծիքով՝ երկրի անտանգության հարցն առաջնահերթ համարելով: Հիմա Հայաստանը մաս է կազմում ԵԱՏՄ-ին, որում ժողովրդավարությունն ու մարդու իրավունքները ամենևին էլ հիմնարար ու գերակա արժեքներ չեն: Անկախության հռչակումից անցել է 24 տարի, ԵԽ անդամ ենք արդեն 14 տարի, անընդհատ խոսվում է մեր երկրի եվրոպական ընտրության մասին, սակայն բոլոր ճանապարհները, միևնույն է, տանում են Մոսկվա:

Սուրեն ՍՈՒՐԵՆՅԱՆՑ

Հեղինակի նյութեր

• ՀՅԴ ուղեգիծը կմնա անփոփոխ
• Մեր դիվանագիտությո՞ւնն է անորակ, թե՞ մենք չունենք դաշնակիցներ
• Եթե չենք ուզում հայ-ռուսական հակադրություն, պետք է վերանայվեն այսօրվա հարաբերությունները
• Երեք ինքնահավան նախագաների պատանդ, Հայաստանս
• Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը
• Պատերազմ է, որին ներկա է միայն բանակը
• Մեր կառավարությունը զուրկ է կանխատեսելու, պլանավորելու ռեսուրսից
• Խորհրդարանն ալեկոծ էր, բայց նոր ոչինչ չիմացանք
• Պուտինի խոսնակի վերջակետը. մեր պահանջը մերժված է
• Հայաստանի տնտեսության զրոյական վիճակը
• Անտարբերության վիրուսը
• Աղքատության ու նվաստացման հետևանքը
• Ո՞վ է դատելու ոճրագործին
• Այնքան թանկ ու կորսված կյանքը
• Ճգնաժամի փաստը խոստովանվում է, լուծումներ չկան
• Անօրակարգ խորհրդաժողով՝ կոնկրետ նպատակով
• Մեր սգի ու խեղճության շաբաթը
• Մնանք սպասող Բյուրոյի խաբարին
• Ցինիզմի դրսևորում
• Ինչպե՞ս հաղթահարել հայ-ռուսական փակուղին

Մեկնաբանություններ