12-րդ դասարանում Գուրգեն Մահարի ենք անցնում: Վանի մասին է մի առանձնակի սիրով պատմում, ոնց որ աչքերդ փակես, Մահարու տողերով ճանապարհ ընկնես ու իր հետ իր մանկության ճանապարհներով հասնես իրենց տուն:

Մայրս եկավ, հոգնած էր, բայց ուղեղը պարզ է ու հստակ, ինչպես աշնան առավոտները։ Ստեփանակերտում չորս օր քնել էր տարբեր տեղեր՝ ասֆալտի վրա, հյուրանոցների աստիճանների, առողջապահության նախարարի լքված կաբինետի հարմար բազմոցին։

Ֆրանսիացի լուսանկարիչ Ժիլ Բադերը, ով լուսանկարել է ԼՂ-ից բռնի տեղահանված անձանց, ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է...

Հիմա ամենադժվար բանը զրուցելն է: Խուսափում ենք հարցերից, լսում ենք անարձագանք, բառերը դժվար են տրվում: Ամեն ինչ հստակ է առանց խոսքերի: Բոլորն էլ գիտեն այն, ինչ գիտես դու...

Մահաստան դարձար, Երկիր։ Շտկիր ողնաշարդ, մարմնիդ մեջ պտտվող վտանգածին փամփուշտը բժշկման կարիք ունի։ Անհնար է, որ քո փրկության վիրաբույժը չգտնվի։ Այլապես, բարձիթողիությունդ կթունավորի դեռ առողջ մնացած քո բոլոր բջիջները, և փրկության նշտարը քեզ չի էլ օգնի, երբ ուշանաս։

Մի առիթով գրել էի' եթե ուզում եք իմանալ ոնց ա ապրել, ոնց ա մտածել մեր ժողովուրդը սրանից 1000 կամ 2000 տարի առաջ՝ նայեք էսօրվա օրերը։ Ինչքան էլ տհաճ լինի երկու բևեռների միջև ճղվելը, մենք նույն վիճակում ենք եղել մեր միքանիհազարամյա պատմության էն շրջաններում, երբ պետականություն ենք ունեցել։ Էսօրվա օրը գզվռտոցը, քֆուր-քյաֆարը, մեկը՝ ինձ համար, գրեթե օրինաչափություն ա։ Օրինակի համար, եթե կարդաք հռոմեացի պատմիչ Տացիտի մեզ տրված բնութագիրը՝ դրանում կհամոզվեք։

Մի հատ ծայրահեղ հիմար ընկերանման առարկա ունեինք, որ 2015 թվից սկսած ասում էր, թե հեսա Թուրքիան կործանվելու ա։ Հարցնում էինք՝ ախպեր, խի՞ հենց հատկապես Թուրքիան, ասենք, ոչ Իրանը կամ Վենեսուելան...

Ինչպես տեսնում ենք, նրանք հաճույքով անցնում են վայրենությունների, երբ քիչ քանակով մարդկանց խումբ է լինում: Մեծ խմբերի ակցիաներին նույնիսկ չեն մոտենում: Սրանք այն տեսակն են, որ նախընտրում են խմբով հարձակվել քաղաքացու վրա, և աշխատավարձ ստանալիս չմտածել, որ իրենք ծեծել և ձերբակալել են երիտասարդ մարդկանց, ում ծնողները, հարազատները, ընկերները այդ պահին սպանվում, հայրենազրկվում ու արմատախիլ են լինում: Նրանք փող (փարա, մանաթ) ստանալիս չեն մտածելու, որ հայության ոտատակ տված արժանապատվությունը փրկելու փորձեր անող մարդկանց են ձերբակալել: Չեն հասկանում, որ մի քանի տարի հետո, Երևանի փողոցներում, ոստիկաններով վազելու են, որպեսզի վնասազերծեն իրենց կանանց ու երեխաներին ծեծող և պատիվն արատավորող ադրբեջանա-թուրքական ագրեսիվ խմբերին:

Մեկ ամիս Հայաստանում մնալուց հետո, անցնելով Սևանի ափերի կեսը, ես հատել էի հանրապետության տարածքի կեսը: Հարավում էր մնացել Զանգեզուրը, որը սեպի պես խրվել էր թշնամիների՝ Նախիջևանի ու Ադրբեջանի միջև: Այս սարերի բնակիչները երբեք անձնատուր չէին եղել:

Արցախից գրում է gg ընկերության ղեկավար ԽԱՉԱՏՈՒՐ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԸ