Ակներև սեր` միստիկ գունավորմամբ

Իմաստալից ու գեղեցիկ ավանդույթ է՝ յուրայիններին կոչել հայրենի երկրի հին ու նոր անուններով: Հայերս այդ ավանդույթի ջատագովն ենք, եզակիներից մեկն աշխարհում:

Տղամարդկանց սիրով Նաիրի ենք կոչում, ի հավերժացում հայոց պատմական Նաիրի երկրի, իսկ կանանց՝ Հայաստան: Կանանց նաև Նաիրուհի ենք անվանում:

Արցախում Արցախ անունը շնորհվում է և՛ տղամարդկանց, և՛ կանանց, միաժամանակ գործածվում է Արցախուհի անունը:

Նաիրի անվան հանդեպ սերը մեզանում ակներև է, որոշ չափով՝ միստիկ գունավորմամբ. գուցե այն պատճառով, որ բարեհունչ, երգեցիկ ու վաղնջաբույր բառ է: Բայց ավելի շատ, կարծում եմ, որ հայերի պատմական հիշողությունն անջնջելի է, հայը իր երկրի անցյալի ներկա մարմնավորումն է: Երկրի անունը անձնավորելով՝ երկիրը պահ ենք տալիս առանձին մարդու, նրան դարձնում տեր ու պատասխանատու: Հայը Նաիրի անունով, մտովի և հոգեբանորեն, վերադառնում է իր հին երկիրը: Այսպես երկիրն ու մարդը մշտապես վերադառնում են իրար: Անդադար փոխկանչի մեջ են: Եվ թող անձնական ելևէջներ լինեն այդ փոխատվության մեջ:

Երկիրը պետք է լինի նաև անձնական՝ համարժեք անանձնական նվիրումին:

Եվ անձը պետք է լինի երկրային-հայրենական, եթե անգամ դրա մասին լիարժեք պատկերացում չունի:

ՆԱԻՐԻ. ԱՆՎԵՐՋ ՎԵՐԱԴԱՐՁ

1

Շողուն` ինչպես սիրտ սիրահար,

մի ճայ սուրաց երկինքն ի վեր,

թևերին իր կար սրահար

թախիծ, կրծքում` հուշո նվեր -

նրան, որ խոսք ունի արծաթ

և ապաստան վերք ու հոգու,

նրան, որի դեմքը ագաթ

մոգությամբ է փայլատակում:-

Ճայ իմ, բացիր մի նոր երկինք՝

խոստումի պես աստվածառաք -

երկրի վրա՝ շոյանք ու կիրք,

և քայլերիս` տեր ու ծառա:

Թե չէ կույր է պահը մաքուր -

ընծայի պես ու անհասցե,

մոտենում է հնչումով կուռ

և... շրջանցում Իղձը կեցցե:

2

Պարտություններից սուր, հաղթանակներից վառ

և տրտմության դեղին ծովախորշից

վերադառնում եմ արքայությունը քո,

որ վերքերս ներես, իմ Նաիրի:-

Եվ մեղքերիս վրա աստղադիեր փռես,

և լուսինը փակես հույսի մի վանդակում,

ասես` այս աշխարհը` մի վիթխարի՛ ռոբոտ,

այսքան` զվարթ-խոսուն,

բայց և` կեղծ ու բորոտ…

ՈՒ՞ր է քո եղեգան ձայնը բուրումնալի,

ու՞ր է վարդը մտքիդ` հոգի վերածնող,

դու` նոր-հնամենի իմ զգացում,

վաղվա աչք խոհուն,

գաղտնի պատկերագիր…

Սոսկ ցասման մրրիկ և հեզության կոթող,

վտիտ-անհաղթ մարմին` քո անունին ստրուկ,

քեզ գովերգող տուֆ ու մարմարների շուքով

համբուրում եմ աջդ, իմ Նաիրի:

Հրանտ ԱԼԵՔՍԱՆՅԱՆ

Կոլաժը`ՆԻԿՕ-ի (Նիկոլայ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ)

Մեկնաբանություններ