«Չի վերակառուցվում կամ անհեթեթ, կամ միտումնավոր քաշքշուկների պատճառով»
17.01.2020 | 01:14
Արամի 23 հասցեում գտնվող պատմամշակութային շենքի խնդիրը դարձյալ օրակարգում է: Մեկ տարի առաջ այս օրերին փլուզվեց պատմամշակութային շենքի մի մասը: Անկախ փորձագետների գնահատմամբ` պատճառը «Հին Երևան» նախագծի աշխատանքներն էին, որոնք ընթանում էին շինարարական չափորոշիչների կոպիտ խախտումներով։ Երևանի քաղաքապետարանում փետրվարի 8-ին ստորագրվեց հուշարձան-շենքի ամրակայման, վերականգնման և մասնակի բարեկարգման աշխատանքների նախագծման աշխատանքների վերաբերյալ պայմանագիրը: Պայմանագրի կողմերն էին՝ մշակույթի նախարարությունը, Երևանի քաղաքապետարանը, «Հայ փոքրիկ երգիչներ» բարեգործական ասոցիացիա բարեգործական կազմակերպությունը, իտալական «Լուչիո Սպեկա Ստուդիո Արքիթետուրա» ընկերությունը և «ԻԷմՍի» ՓԲԸ-ն, որը զբաղվում է տարածքի իրացմամբ: Երևանի գլխավոր ճարտարապետ Արթուր Մեսչյանը հայտարարեց` Արամի 23-ի հարցը համարում եմ փակված:
«Որևէ բան տեղի չի ունենում: Թե ինչ վիճակում է գտնվում շենքը, կարող են տեսնել բոլորը` անցնելով Արամի փողոցով: Երբ շենքի մի մասը փլուզվեց, Արթուր Մեսչյանն ասաց, որ սա «անկազմակերպ և անտրամաբանական քաշքշուկների հետևանք է»: Հիմա չի վերակառուցվում կամ անհեթեթ, կամ միտումնավոր քաշքշուկների պատճառով»,- լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց «Հայաստանի փոքրիկ երգիչներ» երգչախմբի գեղարվեստական ղեկավար ու գլխավոր դիրիժոր ՏԻԳՐԱՆ ՀԵՔԵՔՅԱՆԸ, նշեց նաև, որ առաջին օրվանից մինչ փլուզվելը, երբ շենքի պատը սկսեց հեռանալ, դիմել են բոլոր ատյաններին, ամեն տեղ մի քանի անգամ, և միակ կառույցը, որ իրենց հետ շենքի պահպանման համար պայքարել է, մշակույթի նախարարությունն է: Բայց գործը առաջ չի գնում:
Շենքի վերակառուցումը նախագծող իտալական «Լուչիո Սպեկա Ստուդիո Արքիթետուրա» ընկերության ներկայացուցիչ, նախագծի համահեղինակ, ճարտարապետ ԴԱՎԻԹ ՆԱՀԱՏԱԿՅԱՆԸ նշեց, որ պայմանագրով նախատեսված վճարումը մինչ օրս չի կատարվել: Նախագծի առաջին փուլով իրականացվում են խիստ անհրաժեշտ միջամտություններ, որ փոսորակը ամրակայվի, շենքը տեղում պահպանվի ու չշարունակի քանդվել: 2019-ի փետրվարի 8-ին կնքվել է հնգակողմ պայմանագիր, և քանի որ հարցը հրատապ լուծում է պահանջել, ամիսը չբոլորած, մարտի 4-ին գումարվել է մշակույթի նախարարության, քաղաքաշինության կոմիտեի, քաղաքապետարանի ճարտարապետական բաժնի ընդհանուր գիտամեթոդական նիստ: Նախագծի առաջին փուլը ներկայացվել է նիստին ու հաստատվել: Հաջորդ օրը՝ մարտի 5-ին, նախագիծը ներկայացվել է քաղաքապետարան, որ շինթույլտվություն տրվի: «2019-ի մայիսի 24-ին ստանում ենք գրություն, որ շինթույլտվություն ստանալու համար պետք է ներկայացնել համապատասխան փաստաթղթեր: Այս խիստ անհրաժեշտ միջամտությունների փուլում քաղաքապետարանի ինտենսիվ աշխատանքը չզգացինք: Մայիսի 30-ին լրացավ պայմանագիրը: Հետագայում լրացման հետ կապված որոշակի բանակցություններ եղան, դա նույնպես չհաջողվեց: Ե՛վ նախագիծը մնաց օդում, և՛ շինարարությունը»,- ընդգծեց ճարտարապետը:
«Պետք էր երկարաձգել իտալական կազմակերպության հետ պայմանագիրը, երբ դեմ դուրս եկանք (իրենց հեշտ չէ գտնել) հարցրի՝ ինչու՞ եք ձգձգում, ասացին՝ իրավաբանները զբաղվում են, ասացի՝ չորս ամի՞ս, պատասխանեցին` թող լավ ուսումնասիրեն»,- հավելեց Տիգրան Հեքեքյանը:
Այսպիսով, նախարարությունը հաստատել է նախագիծը, քաղաքապետարանը ևս կողմ է, սակայն ֆինանսավորումն իրականացնող «ԻԷմՍի» ընկերությունը տեղից չի շարժվում: Ի դեպ, «ԻԷմՍի»-ն նախկին «Գլենդել Հիլզն» է: Հեքեքյանը տեղեկացրեց նաև, որ ըստ պայմանագրի, վճարող կողմը «Հայ փոքրիկ երգիչներ» կազմակերպությունն է. «ԻԷմՍի»-ն մեզ պետք է վճարի, մենք` իտալացիներին, հիմա իտալիացիները մեզ են դատի տալու, մենք՝ «ԻԷմՍի»-ին: Երբ ասում եմ՝ մեր կազմակերպությունը քանդվում է, հարցը միայն այն չէ, որ փորձելու տեղ չունենք, ես փորձերի ժամանակ չունեմ: Արդեն իրավաբանությունից եմ լավ հասկանում, շինարարությունից: Ասում են՝ վարչապետն ասաց, նախարարն ասաց, Հեքեքյանն ասաց: Մենք ո՞վ ենք: Կա օրենք, որտեղ գրված է՝ տվյալ տարածքում շինարարություն անողը եթե խաթարում է ինչ-որ մեկի գույքը (նույնիսկ ոչ պատմական հուշարձանը), պարտավոր է վերականգնել այն, իսկ քաղաքապետարանի գործառույթն է՝ կասեցնել այդ շինարարությունը և պարտադրել, որ աշխատանքներն ըստ պատշաճի իրականացվեն: Այդ պարտադրելը չի ստացվում»:
Այն մասին, թե ինչու է ուշացել այդքան կարևոր նախագծի շինթույլտվությունը, ինչ պարտավորություններ ու լիազորություններ ունի քաղաքապետարանը, իր փաստարկները ներկայացրեց Երևանի քաղաքապետի մամուլի քարտուղար ՀԱԿՈԲ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆԸ: Նրա փոխանցմամբ՝ քաղաքապետարանը դիմումը ստացել է մայիսի 24-ին, պատասխանը տվել է հունիսի 4-ին, այսինքն՝ հստակ ժամկետների մեջ: Ինչ վերաբերում է երկրորդ հարցին, Կարապետյանը նախ նշեց, որ գործ ունեն անունների նույնության հետ, ինչը երբեմն շփոթության տեղիք է տալիս. «Գոյություն ունի «Հայաստանի փոքրիկ երգիչներ» համայնքային ոչ առևտրային կազմակերպությունը որը Երևանի քաղաքապետարանի ենթակայությամբ գործող հիմնարկ է, և համապատասխանաբար, քաղաքապետարանը ունի որոշակի պարտավորություններ այդ կազմակերպության նկատմամբ: Գոյություն ունի նաև «Հայաստանի փոքրիկ երգիչներ» միջազգային ասոցիացիա ՀԿ-ն, որի հետ քաղաքապետարանը իրավական հարթության մեջ որևէ հարաբերություն կամ պարտավորություն չունի: Եվ հենց այս ՀԿ-ին է պատկանում Արամի 23 հասցեում գտնվող պատմական շենքը: Պետք է տարանջատենք շենքի ճակատագիրը երգչախմբի ճակատագրից, առավել ևս քաղաքապետարանի պարտավորության տիրույթում: Երգչախմբին քաղաքապետարանը ժամանակավորապես ապահովել է տարածքով, շենքի հետ կապված կատարելու է իր գործառույթները` շինթույլտվություն, նախագծի թույլտվություն»:
Ստացվում է` վերադառնում ենք նույն կետին: Կա բարի կամք, բայց գործը տեղից չի շարժվում: Մաեստրո Հեքեքյանի կարծիքով՝ քաշքշուկների պատճառը հասկանալու համար պետք է սկսել սկզբից: «Քաղաքապետարանը տվել է ապօրինի շինթույլտվություն,- ընդգծեց նա,- այս հանդիպմանը պետք է ներկա լիներ ճարտարապետական բաժնի ղեկավարը կամ գլխավոր ճարտարապետը: Այս ճարտարապետն էլ գուցե կապ չունի, կապ ունեն գուցե նախկինները, բայց մենք ունենք իրավահաջորդներ, որոնք պետք է իրենց գործառույթը կատարեն: Սերմաքեշը («Հին Երևան» նախագծի ներդրողը- Ա.Ս.) հիմա համաձայն է, որ վերականգնեն շենքը, բայց այնպես, որ մի քիչ կպցնեն, հետո իր տարածքը բարձրացնի: Թե ի՞նչ է լինելու շենքը, ի՞նչ է դառնալու, ոչ ոք չի ասում այդ մասին: Մասնավոր լուծումներ են տալիս՝ ձախ կողմի պատը քանդեն, ֆասադը պահեն: «ԻԷմՍի»-ն այդպես էլ պետք է անի: Բայց որտեղի՞ց վստահությունը: Նրանք ամրացել են, ունեն նեցուկ, հզոր նեցուկ, խոշոր կոռուպցիոն շահեր կան»:
Նախորդ տարվա վերջին հրավիրված ասուլիսներից մեկի ժամանակ «Հին Երևան» նախագծի հեղինակ, ճարտարապետ Լևոն Վարդանյանից «Իրատեսը» հետաքրքրվեց՝ Արամի 23-ը պե՞տք է փոխի հասցեն, կա՞ նման պահանջ-անհրաժեշտություն:
Լևոն Վարդանյանն ասաց, որ երբ քաղաքաշինական խորհրդում քննարկվել է նախագիծ-առաջարկը, որոշվել է, որ որոշ շենքերի ճակատներ պետք է հետ քաշվեն, մայթերը նվազագույնը 3 մետր լինեն, որ հետագայում այնտեղ ուրիշ խնդիրներ չառաջանան. «Հյուսիային պողոտայի երկարությամբ կառույց է, եթե այդքան մարդ պետք է հավաքվի, շարժում լինի, պատկերացնու՞մ ենք այդպիսի շարժում 1մ 20-սանտիմետրանոց մայթերի վրա: Մասնագիտական կարծիք է եղել՝ հետ քաշել ճակատները, ճակատներից դուրս՝ հետևի ամբողջ հատվածը 9 բալի համապատասխանեցնել, ի վերջո, դրանք գործող կառույցներ են դառնում: Եթե հողե պատերին երկու կողմից երկաթբետոնե շապիկներ ենք հագցնում, այսինքն, տեսնելու ենք երկաթբետոնե մի կառույց, այդ հողե պատերի պահելն ի՞նչ իմաստ ունի՝ բացի ճակատից: Ինչ պահում են, պիտի արժեք ունենա: Իմ նախագծով, այո, Արամի 23-ը պետք է հետ քաշվի, աղմուկ բարձրացավ, որ պատը պիտի մնա իր տեղում, ես հետ եմ քաշվել, ասել եմ՝ դուք ամրացրեք, ինչ ուզում եք արեք: Այդպիսի մի գործընթաց եղել է, դիմել են մասնագետների, թող ամրացնեն, ինչպես ինձ հանձնեն, ես այդպես էլ պատը կպահեմ»:
Մասնագետների իրարամերժ պատասխաններից դժվար է գլուխ հանել, սակայն ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալ ՆԱՐԻՆԵ ԽԱՉԱՏՈՒՐՅԱՆԸ լրագրողների հետ հանդիպման հենց սկզբում անդրադարձավ այս հարցին, նշելով, որ որևէ շենք-հուշարձան չի կարող տեղափոխվել, բացառությամբ, եթե հուշարձանի գոյությանը բնական առումով հստակ վտանգ չի սպառնում, ասենք՝ սողանքի գոտում է, ջրհեղեղում է հայտնվել և այլն: «Այս հարցը փակված է, և շենքի վերականգնման իտալական ընկերության ներկայացրած նախագծին նախարարությունը տվել էր իր դրական եզրակացությունը»,- ասաց նա:
Առայժմ վտանգված է հերթական պատմական նշանակության շենքը, ինչն իր հերթին վտանգավոր է դարձնում երթևեկությունը Արամի և Բուզանդի փողոցներում:
Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
.
.
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
-
Ասում են Պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ-ը 10-20-100 անգամ ավելի քիչ զենք ունի, քան ունեին Լեռնային Ղարաբաղի հայերը և ադրբեջանական բանակը իսրայելական բանակը չէ։ Թող Հայաստանում մտածեն։
-
Ասում են… Որոշ երկրներ փորձում են խաթարել ԱՊՀ անդամների օրինական իշխանությունը, ավանդական արժեքները և իրավիճակն ամբողջությամբ: Անհրաժեշտ է կանխարգելիչ աշխատանք՝ ԱՊՀ երկրների անվտանգության ապահովման համար։
-
Ասում են… Ռուսաստանը և Բելառուսը օգուտ չունեն իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունից: ՈՒ՞մ է այն ձեռնտու Մեզ ու ռուսաստանցիներին կշտամբում են «Ձեռնտու է Ուկրաինան հետին պլան է մղվել» Լսեք, եկեք անկեղծ լինենք այն, որ մեր մասին սկսել են ավելի քիչ խոսել, թերևս, վատ չէ: Բայց ո՛չ այդ գնով։ Մարդիկ են զոհվում։ Ինչի՞ վրա ենք ուրախանալու։
-
Ասում են…
Աշխարհում արևմտյան ազդեցությունը հսկայական ռազմաֆինանսական բուրգ է, այն իրեն պահելու համար անընդհատ նոր «վառելիքի» կարիք ունի՝ ուրիշներին պատկանող բնական, տեխնոլոգիական, մարդկային ռեսուրսներ
-
Ասում են…
10 ամսվա շրջափակումից հետո՝ սեպտեմբերի 19-ին, ադրբեջանական զինված ուժերը դաժան հրետակոծության ենթարկեցին Լեռնային Ղարաբաղը։
Սիրտս կոտրվում է, երբ իմանում եմ Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված և Հայաստան զանգվածաբար փախչող հազարավոր հայ ընտանիքների ցավի, կորստի, մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների մասին:
Տարածաշրջանային
