2020 թվականն էր։ Պատերազմ էր։ Արցախում էի։ Այս գյուղում մեկ-երկու բնակիչ էր մնացել։ Գիշերով եկանք, մի կերպ այս տունը գտանք, տան տիրոջ եղբորն էլ մոտակա դիրքերից իջեցրինք, որ դուռը բացեն, գիշերենք։ Առաջին անգամ էր, որ հետներս ուտելու հաց չէինք վերցել։ Այլ կարևոր բաներ կար, ուտելու մասին չէնք էլ մտածում։ Այդ գիշերն էլ անցկացնելը, այս տանը հարաբերական էր։ Պատուհաններին հաստ ադեալներ, որ դրսից լույս չերևա, չռմբակոծեն։

Անցած դարի ութսունսկաներն էին, ռադիոյի երիտասարդական հաղորդումների խմբագիր Արտաշես Յայլոյանի հետ Ղափան, Մեղրի էինք գնացել հաղորդաշար պատրաստելու:

Ովքեր դեռ չեն հասկացել թե ինչ է կատարվել 2015-2018 թվականներին, կարճ ասեմ. 2014 կամ 2015 թվականին, երբ երեք-չորս հոգով մի տեղ հավաքվում և հեղափոխության մասին էինք խոսում (ընդամենը խոսում), նախ հայտնվում էին «թաղի լավ տղերքը», հետո թաղի օպերլիազորը, իսկ վերջում` ԱԱԾ-ն էնպիսի սարքված գործի փաթեթով, որ 8 տարի չես կարողանում տակից դուրս գալ։

Պրոֆեսորի հետ ծանոթացա Դոնի Ռոստովում: Գործընկերներիս հետ մեկնել էի Նոր Նախիջևան՝ ծանոթանալու հայկական վայրերին և բնակչությանը:

Ես ուզում եմ դիմել մեր՝ Հայաստանի բժիշկներին. սիրելի բժիշկներ, ձեզանից քանի՞սն են ճանաչում այս մարդուն։ Անկեղծ, ես կերազեի, եթե այս մարդու ժառանգներից մնացած լինեին՝ ավելի մանրամասն կարողանայինք խոսել, բայց եղածներն են լռում, էլ ուր մնաց․․․

Հիշում եմ, դպրոցական տարիներին, «Սամվել»-ն այդպես էլ չկարդալով, կարողացա երկու բառով համոզել գրականության, լուսահոգի մեր ուսուցչուհուն, որ, այնուամենայնիվ, կարդացել եմ:

Եղբայրս իր ընկերների հետ մեքենայով բարձրանում են Կարմիր սար որսի:

Օրենքով գողերի ֆենոմենի մասին ես չէ, որ պիտի խոսեմ։ Ո՛չ էլ գովազդում եմ։ Պարզապես ՌՈՒԴՈԼՖ ՕԳԱՆՈՎԸ, իսկապես, արժանահիշատակ անհատականություն էր։ Այս հոդվածը գրել էի նրա 70-ամյակին։ Այսօր լրանում է Ռուդիկի 77-ամյակը։ Հենց նրա շնորհիվ էր, որ 90-ականների սկզբին Մոսկվա բռնագաղթած ղարաբաղցիների կապիտալը չկորավ։

Երևի շատերը չգիտեն, որ Երկրորդ աշխարհամարտի տարիներին Սովետմիությունը ոչ միայն Գերմանիայի դեմ է կռվել, այլ մինչ այդ՝ նաև Ֆինլանդիայի: Որպեսզի շատ երկար չգրեմ՝ Սովետը ցանկանում էր Ֆինլանդիայից երաշխիքներ ստանալ, որ իր վրա հնարավոր հարձակման դեպքում Ֆինլանդիայի տարածքը երրորդ երկրի կողմից չի օգտագործվի իր դեմ: Նույնիսկ տարածքների փոխանակում էր առաջարկում:

Ինչո՞ւ ենք մոռանում, որ մինչև Անիի կործանումը հայ իշխանները վաճառում էին իրենց հայրենի կալվածքները և լքում այն։