Գազայի հատվածում և Լիբանանում հրադադարի մասին Իսրայելի համաձայնությունը կարող է ազդել հոկտեմբերի 26-ի հարձակումից հետո հրեական պետությանը հակահարված տալու Իրանի որոշման վրա՝ հայտարարել է ԻԻՀ նախագահ Մասուդ Փեզեշքիանը։ «Նրանք լավ գիտեն, որ եթե որևէ սխալ թույլ տան Իրանի Իսլամական Հանրապետության դեմ, կստանան ջախջախիչ պատասխան»,- ասել է նա:

Նորություններ » «Ծրագրերը կարճաժամկետ առումով դրական էֆեկտ կտան, երկարաժամկետ առումով` բացասական»

«Ծրագրերը կարճաժամկետ առումով դրական էֆեկտ կտան, երկարաժամկետ առումով` բացասական»

21.04.2020 | 00:17

Մոտ մեկ ամիս է կառավարությունը COVID-19-ից առաջացած սոցիալական և տնտեսական խնդիրները լուծելու նպատակով ծրագրեր է իրականացնում։ Ապրիլի 19-ին հաստատվեց աջակցության 14-րդ ծրագիրը։ Ինչ խոսք, պանդեմիային զուգահեռ նման ծրագրերը անհրաժեշտություն են, սակայն ոչ պակաս կարևոր է, թե այդ ծրագրերը որքանով կծառայեն նպատակին և գործնականում ինչքանով կնպաստեն տնտեսության զարգացմանը։ Այս հարցերի շուրջ զրուցեցինք ԱԺ ԲՀԿ խմբակցության անդամ ԱՐԹՈՒՐ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԻ հետ։

-Մենք ունենք երկու խնդիր՝ առաջինը մարդու կյանքն ու առողջությունն է, երկրորդը՝ տնտեսությունը, որը զուգակցված է առաջին խնդրի հետ և նույնչափ կարևոր,- ասաց պատգամավորը։- Անհրաժեշտ է ամեն հնարավորը անել, որպեսզի տնտեսությունն այն աստիճանի չհիվանդանա, որ հետևանքներն անդառնալի լինեն։ Աշխատանքներն արագ և օպերատիվ կազմակերպվելուց բացի պետք է դրանք նպատակային և արդյունավետ լինեն։ Գաղտնիք չէ, որ այս առողջապահական ճգնաժամը իր բացասական ազդեցությունը պետք է թողներ տնտեսության վրա։ Այն բազմաթիվ միջոցառումային ծրագրերը, որոնք իրականացվում են այսօր, մեծ մասամբ ուղղված են սոցիալական աջակցությանը։ Եթե կոնկրետ անդրադառնամ Ձեր հարցին, թե ինչ տեղի կունենա, եթե այդ ծրագրերը նպատակային չլինեն...

-Ձեզ ընդհատեմ, եկեք սկզբում հասկանանք` ըստ Ձեզ, տնտեսության առողջացման համար իրականացնվող ծրագրերը հետագայում կկարողանա՞ն կանխել խնդիրները, հետո նոր անցնենք հարցին, թե որքանով են սոցիալական աջակցության ծրագրերը նպատակային։

-Այստեղ ևս խնդիրը երկու հատվածի պետք է բաժանել։ Առաջինը` պետք է ցուցաբերվի սոցիալական հասցեական աջակցություն, քանի որ մենք ունենք սոցիալական տարբեր խմբեր, որոնց խնդիրները տարբեր են։ Սոցիալական աջակցման ծրագրերի իրականացման ժամանակ շատ կարևոր է նաև, որ դրանք բոլոր շահառուներին հասանելի լինեն։ Օրինակ ԲՀԿ-ն պաշտոնապես հայտարարել էր այն 7 կետերը, որոնք առաջնային են տնտեսության համար։ Քանի որ առողջապահական ճգնաժամից են տնտեսությունում առաջանում խնդիրներ, մենք առաջարկել էինք հիվանդության արագ հայտնաբերման և վարակի տարածումը կանխելու նպատակով ընդլայնել թեստավորման շրջանակը։ Երկրորդ՝ 1 մլն 680 հազար վարկառուների համար, որոնք չեն աշխատում և չեն կարողանում սպասարկել իրենց վարկերը, առաջարկել էինք 3 ամիս ժամկետով սառեցնել պարտավորությունները։ Երրորդ փոքր և միջին ձեռնարկատիրությանը տրամադրել սուբսիդիա։

-Բայց կառավարությունն արդեն սուբսիդավորում է գործարարներին։

-Եթե ասենք, որ կառավարությունը աջակցություն չի ցուցաբերում, ինքներս մեզ խաբած կլինենք, սակայն այդ ծրագրերը բավարար չեն։ Կարծում եմ, որ անհրաժեշտ է բարձրացնել իրականացվող ծրագրերի արդյունավետությունն ու նպատակաուղղվածությունը։

-Ի՞նչ ձևով։ Ի՞նչ եք առաջարկում։

-Եկեք հիշենք կառավարության 11-րդ քայլը, ըստ որի պետությունը 50 %-ով փոխհատուցում է միչև 5000 դրամ սպառված էլեկտրաէներգիայի և 10000 դրամ սպառված գազի վճարները։ Մի կողմից, սա սոցիալական աջակցություն է, մյուս կողմից, այն չի լուծելու խնդիրը։ Եթե այդ սահմանաչափը բարձրացվեր, աջակցությունը կդառնար հասցեական, իսկ այս ձևով այն չի կարող հասցեական լինել։ Համոզված եմ, որ սպառողների գերակա մասը փետրվար ամսվա կոմունալ վճարները վաղուց վճարել է։ Այն հատվածի համար, որը դեռևս վճարում չի արել, պետք է վերլուծել խնդիրները, հասկանալ իրավիճակը և ընդլայնել ցանկը։ Այսինքն, եթե այս ծրագրի համար պետությունը պայմանականորեն նախատեսել է 2 մլն դրամ, ապա այդ գումարը ավելի նպատակային կծախսվեր, եթե վերը նշված վերլուծությունը իրականացվեր։

-Իսկ վարկերի սուբսիդավորման ծրագիրը նպատակային կլինի՞։

-Այստեղ էլ խնդիր կա։ Շատ ձեռնարկություններ չեն աշխատում, գործարարները հայտնվել են անորոշության մեջ։ Ասենք, աշխատավարձերի համար գործարարը վարկ վերցրեց և հետո պարզվի, որ վաղը նույնպես չի աշխատելու, ինչպե՞ս է մարելու այդ վարկը, թեկուզ և դրա 50 %-ը սուբսիդավորել է պետությունը։ Ստացվում է, որ մի կողմից եկամուտ չի ունենալու, մյուս կողմից պարտավորված է լինելու այդ վարկը մարել, քանի որ լրացուցիչ բեռը մնում է գործարարի ուսերին։

-Այսինքն, կարելի ասել, որ պետությունը, գործարարներին ուղղորդելով առևտրային բանկեր, նպաստում է ոչ թե տնտեսության, այլ բանկերի՞ զարգացմանը:

-Չէի ասի, որ պետությունը մտածում է առևտրային բանկերի մասին, ես խոսում եմ ծրագրերի արդյունավետությունից։ Նմանատիպ ծրագրեր կարելի էր անել, սակայն այնպես որ դրանց արդյունավետությունը բարձր լիներ։ Ըստ իս, այդ նպատակով ճիշտ կլիներ ուսումնասիրել և հետևել միջազգային փորձին, միևնույն ժամանակ, հաշվի առնելով մեր երկրի առանձնահատկությունները, այդ փորձը կիրառել մեզ մոտ։ Այն ծրագրերը, որոնք մեզ մոտ այսօր իրականացվում են, կարճաժամկետ առումով դրական էֆեկտ են ունենալու, երկարաժամկետ առումով ՝ բացասական։

-Այս օրերին մեր առաջատար տնտեսագետները իրենց առաջարկներն են ներկայացնում լրատվամիջոցներով, սակայն միևնույն ժամանակ նկատում են, որ կառավարությունը գործնական լուրջ խորհուրդները չի ընդունում՝ ականջալուր չի լինում դրանց։ Ըստ Ձեզ, ինչո՞վ է դա պայմանավորված։

-Այս խնդիրը նկատելի է ոչ միայն տնտեսագետների, այլև առողջապահության ոլորտում։ Մենք ունենք բավականին բանիմաց բարձրակարգ բժիշկներ, պրոֆեսորներ, որոնց տեսակետներն ու խորհուրդները խիստ անհրաժեշտ են այսօր։ Օրինակ, ես կառաջարկեի ձևավորել այդ մասնագետների խմբից բաղկացած կենտրոն, որտեղ կմեկտեղվեին նրանց առաջարկները` դառնալով մեկ կարծիք և կիրառվելով այս իրավիճակում։ Այս նույն մոդելը ճիշտ կլիներ կիրառել նաև տնտեսական հատվածում։

-ՈՒրեմն ինչու՞ խելացի խորհուրդները չեն ընդունվում։

-Այդ հարցին դժվար է պատասխանել։ Հատկապես մենք` հայերս մի վատ սովորություն ունենք՝ յուրաքանչյուրս գիտունիկ ենք և խորհրդի կարիք չունենք։ Համոզված եմ, որ Հայաստանում կա տնտեսագետների լավ բազա, և այս պահին հարկավոր է հաշվի առնել նրանց կարծիքն ու առաջարկները։ Եթե մասնագետները նկատել են, որ իրենց կարծիքը հաշվի չի առնվում, կարծում եմ սխալ են անում, պետք է հաշվի նստել մասնագետների տեսակետների հետ։ Կամ էլ գուցե կառավարությունը համոզված է, որ բոլոր խնդիրները հաղ թահարելու է, այդ պատճառով չի ցանկանում ականջալուր լինել խորհուրդներին, որպեսզի հետո ասեն, որ իրենք լուծեցին հարցերը։

Զրուցեց Ժասմեն ՎԻԼՅԱՆԸ

Դիտվել է՝ 18505