Մհեր Ենոքյանին հասկանալու համար մի քիչ մարդասիրություն է պետք

Ցմահ դատապարտյալ Մհեր Ենոքյանը բանտի մի օրվա մասին է գրել, երբ պատահականորեն հայտնվել է մեկուսարանի աշխատակիցների և հոգևորականների հետ նույն սենյակում ու նրանց հետ աղուհաց կիսել: Մհերն իր եզրահանգումն է արել օրվա այդ պատկերի կոնտեքստում` բոլորն Աստծո առաջ հավասար են: Իհարկե, հավասար են, Մհեր: Աստված է այդպես սահմանել, պարզապես Աստծուց հեռացած մարդիկ բաժան-բաժան են արել այդ հավասարություն ասվածը, տեսակավորել են, շերտատել ու ծվեն-ծվեն արել այն:

Մհերի մասին իմացել եմ 2009-ին` իր երկրորդ փախուստից հետո: Երբեք չեմ ազատազրկվել, բայց կարող եմ պատկերացնել թե դա ինչ է մարդու համար: Յուրովի: 1996-ից այս կողմ (Մհեր Ենոքյանի բանտարկության տարին է), այս 18 տարիների ընթացքում հասցրել եմ երեխա ունենալ, տարբեր տեղերում աշխատել, Երևանի փողոցներում «Ազատություն» եմ գոռացել ու դրանից հաճույք ստացել, ընտանեկան-սոցիալական խնդիրներ եմ ունեցել, տառապել, բայց և ոտքի կանգնել: Մի խոսքով, ըստ իս, հարուստ կյանքով եմ ապրել, թեև երբեմն մտածում եմ, որ այդ տարիների մի մասը կորսված է, քանի որ Հայաստանում դեռևս ժողովրդավարությունը խորթ արժեք է: Բայց ինչ էլ որ եղել է ինձ հետ, ազատության մեջ է եղել: Մեր` բանտաճաղերից այս կողմ ապրողներիս ազատ տեղաշարժը սահմանափակված չէ, մենք արևի տակ մարմիններս տաքացնելու համար թույլտվության կարիք չունենք, իսկ ցմահի համար ազատության մեջ զուգարան գնալն էլ կարող է երջանկություն համարվել:

Համացանցով հայթայթած տվյալներով այսօր Հայաստանում 102 ցմահ դատապարտյալ կա: Մհեր Ենոքյանը նրանցից մեկն է, ով արդեն 38 տարեկան է և 18 տարի ազատազրկման վայրում է անցկացրել: Նա բանտից սովորում է` գիտենալով, որ ցմահ է ազատազրկված: Մհերը բազմաթիվ հոդվածներով փորձել է ապացուցել իր անմեղությունը, սակայն իրավապահները անուշադրության են մատնել փաստագրությամբ ու դեպքի մանրամասն վերլուծությամբ ներկայացված այդ բաց նամակները:

Հայաստանում վերջին համաներումը կիրառվել է 2013-ի հոկտեմբերին` ՀՀ անկախության օրվա առթիվ: Համաներումը չտարածվեց ցմահ ազատազրկվածների վրա: Ասել է թե` ցմահները ՀՀ հասարակության մաս չեն դիտվում: Իշխանությունը նրանց մարդ չի համարում: Ի հակառակ ցմահների նկատմամբ անզիջում վերաբերմունքի, իշխանությունը համաներմամբ ազատ արձակեց ոմանց ձեռքերը, ովքեր ժամանակին, պաշտոնական դիրքն օգտագործելով, հանցավոր գործունեություն էին ծավալում:

Վերադառնալով Մհերի` հավասարության վերաբերյալ մտքին, միայն հավելեմ` եթե Աստված է բոլորին ապաշխարելու հնարավորություն տալիս, ապա մարդն ո՞վ է, որ իր նմանին ցմահ դատապարտի: Պետությունը մարդուն ապրելու հնարավորություն պիտի տա, ոչ թե զրկի վերջին հույսից, իսկ մեզանում ընկնողին հրում են` ձեռք մեկնելու փոխարեն: Իհարկե, իշխանության բարեհաճությունից օգտվողներին սա չի վերաբերում:

Կարինե ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հե՜յ, հեղափոխություն, ո՞ւր մնացիր
• Հանրահավա՞ք եք ուզում, ինքնե՛րդ էլ արեք
• Եռյակում միմյանց հետ հայտարարություններո՞վ են խոսում
• Գյումրու ռուսական ռազմակայանը նախընտրելի ԶԼՄ-ներ ունի՞
• Սխալ տնտեսական քաղաքականությունը հարվածում է սպառողի գրպանին
• «Ժառանգության» հետ մի բան այն չէ
• Օրենքները լավն են, երբ գործում են
• «Ժառանգությունն» ինքն է իրեն դուրս դրել ընդդիմադիր դաշտից
• Ո՞վ պետք է փոխհատուցի գյուղացու կրած վնասի համար
• Դեղերի գները, այնուամենայնիվ, կբարձրանան
• Լիդինգթոն. «Հայ-թուրքական արձանագրությունները պետք է կատարվեն առանց հետաձգման»
• Ծառուկյանն ավելի քան կոմպրոմիսային է
• ԲՀԿ-ի «վազքը» ավելի կարճ կլինի, քան ենթադրվում էր
• Նոր ընդդիմություն կձևավորվի՝ ընդդեմ իշխանության և ոչիշխանականների
• Իշխանափոխությունից հետո «լավ» ընկերները կմնա՞ն համակարգում
• Հոկտեմբերի 27-ի բեռն ու Հայաստանի ապագան
• Գագիկ Ծառուկյանը ներողություն կխնդրի՞
• Ի՞նչ կա Ծառուկյանի մտքին
• Երբ որդեկորույս մայրերին քաշքում են ինչպես խուլիգանների
• Երբ հասցեատերն ավելի կարևոր է, քան հարցն ինքնին

Մեկնաբանություններ