«Աշխարհքս միշտ կմնա, ասա մարդը սևերես չմնա»

Հուլիսի 8-ը հայ արձակի մեծագույն վարպետ Ակսել Բակունցի մահվան օրն է: Այս վերջին բառակապակցությունը մեծ վերապահությամբ կարելի է օգտագործել, քանզի արձակագիրը զոհ գնաց ստալինյան բռնաճնշումներին, ավելի ստույգ՝ տխրահռչակ «եռյակի» վճռով գնդակահարվեց: Իսկ դրան նախորդել էին տանջալից հարցաքննությունները, անմարդկային կտտանքները, անհիմն մեղադրանքները՝ «կարված» սուտ մատնություններից: Ամեն կերպ իր անմեղությունն ապացուցելու՝ բարձրագույն տարբեր ատյաններ հղած նրա նամակները ևս սպասված արդյունքը չտվեցին:

Ազնվագույն մարդն ու տաղանդավոր արձակագիրը մնաց անգերեզման, ավելի ճիշտ՝ նրա գերեզմանի տեղը տակավին հայտնի չէ, ինչպես նրա նույնքան տաղանդավոր գրչակցինը՝ Եղիշե Չարենցինը՝ նույն բախտի արժանացած:

Անկատար մնացին ստեղծագործական մտահղացումներ, անավարտ՝ գրական կոնկրետ ստեղծագործություններ՝ «Կարմրաքար» վեպը և այլն:

Պատմության մեջ արձանագրվել է Բակունցի եղերական մահը, որը եղել է շատ դաժան:

«Մահվան դատապարտելուց հետո նրան բերում են Զանգվի կիրճ, Խանջյանի նախկին սև ամառանոցի դիմաց: Զանգվի հակառակ ափին նրա ձեռքն են տալիս բահը և ստիպում փորել սեփական գերեզմանը: Նա շատ երկար է փորում, հետո ջուր է խնդրում ու նստում հանգստանալու, որից հետո կրկին շարունակում է փորել: Նրան շտապեցնում էին: Երբ վերջացնում է փորելը, նետում է բահը, նստում հողաթմբին և թույլտվություն խնդրում ծխելու վերջին գլանակը: Նրան թույլ են տալիս: Նա երկար ու դանդաղ ծխում, վերջացնում է և անմիջապես էլ գնդակահարում ու նետում են իր իսկ փորած գերեզմանի մեջ…»:

Բակունցը մեր ամենաքնարական, ամենազգայուն, ամենաեղերական գրողն է:

Նրա թախիծը նաև մեր հոգիներում է:

«Աշխարհքս միշտ կմնա, ասա մարդը սևերես չմնա» (Ակսել Բակունց):

Գայանե ՊՈՂՈՍՅԱՆԻ ՖԲ էջից

Մեկնաբանություններ