Ռուս-թուրքական «դավադրության» մասին սպեկուլյացիաների ու դավադրության տեսությունների սիրահարները շատ են, սակայն ռացիոնալ դաշտում նրանց հիմնավորումները՝ թույլ։ Իրականում շատ պարզ սխեմա է գործում։ Կովկասի համար ռուս-թուրքական մրցակցությունն ակնհայտ է, եղել են բազմաթիվ պատերազմներ ու, ըստ երևույթին, էլի կլինեն։ Պատճառները նույնպես ակնհայտ են:

Վայրկյան, այսինքն, կյանքի մի ակնթարթ՝ էնքան չնչին, որ երբեք չես զգում, որի մեջ ոչինչ չի տեղավորվում, բացի սրտի զարկից։ Մի վայրկյանում ոչ մի բան չես հասցնի անել, ինչպես՝ մի լումայով բան չես առնի, ինչպես մի միլիմետրի մեջ բան չես տեղավորի, մի ցորենի հատիկով չես կշտանա։

Հաղթանակի օր է նշում թշնամին Ստեփանակերտում։ Կարող էի չգրել այդ մասին, բայց գրեցի, քանի որ ինձ պարտվող չեմ ճանաչում չարի և բարու անհավասար պայքարում։ Պարտվող կլինեի, եթե մնայի թշնամու հպատակության տակ, բայց հազարավոր արցախցիների նման ընտրեցի չարից հեռու ազատությունը` հասկանալով, որ աշխարհն էլ խարդավանքներով լիքն է, որտեղ հաղթում են մարդուն իրենց հնարած օրենքներով կամ զինատեսակներով, խաբելով կամ խորամանկությամբ...

Նորից Մարտակերտում իմ վերջին դասից «մի կտոր» 10-րդ ա դասարանում։ Հասմիկ Վանլյանի տողերն եմ տեսանելի դարձնում, որ կարդաց նա այդ օրը Արցախի շրջափակման մասին։

Ալիևներն իրենց ազգային, պետական, թուրանական հաղթանակին էին գալիս 1988-ից, իրենց տարածքից մեզ կոտորելով դուրս հանելով ու թուրանի հիմքերը դնելով։ Մանավանդ 1994-ի հրադադարից հետո՝ 26 տարի շարունակ համբերատար երկիր, բանակ լոբբիստական ահռելի ցանց, դիվանագետների, մասնագետների ու սաֆարովների կերտելով։ Իսկ մենք իրար հոշոտելու գործին էինք։

Մարտակերտում մնաց իմ վերջին դասը սեպտեմբերի 18-ին 10-րդ ա դասարանում: Տնային հանձնարարությունը Արցախի շրջափակման մասին էր, որ կարդացին աշակերտները։ Մելինե Բեջանյանը, համեստության մեջ ամփոփված, երբևէ տեսանելի չէր դարձրել իր ծանր ապրումները, բայց գրած տողերից իմացա, թե ինչպես է իրենց ընտանիքը կրում շրջափակման դառը հետքերը։

Իրանը ՀԱՄԱՍ-ի և Իսրայելի միջև պատերազմի սկսվելուց հետո բազմիցս զգուշացրել է հակամարտության հնարավոր սրման մասին և կոչ արել դադարեցնել ռազմական գործողությունները: Այժմ Իրանի ԱԳՆ ղեկավարն անխուսափելի է համարել հակամարտության մասշտաբների ընդլայնումը։

Փաստորեն, Արցախը ոչ մեկին էլ պետք չէր: Ո՛չ պայմանական «նախկիններին», ո՛չ էլ, առավել ևս, այն ուրացած «ներկաներին»:

Երանի չէ՜ր որևէ մեկի համար դեռ թշնամի լինեինք: Իսկ, եթե թշնամի լինելու համար անգամ պիտանի չենք, ի՞նչ են ուզում մեզանից:

«Հըզբոլահ»-ի տելեգրամյան ալիքում տեսանյութ է հրապարակվել, որտեղ, ըստ աղբյուրի, իսրայելական ուղղաթիռից հրետակոծվում են հոկտեմբերի 7-ին Գազայի սահմանին տեղի ունեցող փառատոնից փախչող հրեաները։