Covid-19 պանդեմիան մեզ խելագարեցնու՞մ է

Ձեռքերը ժամը մեկ լվանալը օբսեսիվ-կոմպուլսիվ խանգարում է, մարդկանցից ու հասարակական վայրերից վախենալն ագորաֆոբիա է, հիվանդ երևակայելը, երբ երկու անգամ հազացել եք, իպոխոնդրայի նշան է, անընդհատ ծամելը բուլեմիայի հեռավոր ազգականն է և նման է նևրոզի ու կպչուն մտքերի վիճակին՝ գրում է Ավրորա Էկլեն Le Figaro-ում: Այս փոքրիկ «տարօրինակություններից» յուրաքանչյուրը թվարկված է իբրև վարքագծի խախտում DSM-5-ում, որ հոգեկան խանգարումների Աստվածաշունչն է: Ուրեմն՝ մենք բոլորս խելագարվե՞լ ենք Covid-19-ից: Կրետեեի Անրի Մոնդոր համալսարանական հիվանդանոցի կենտրոնի հոգեբույժ, «Դուք ձեր լավագույն հոգեթերապևտն եք» գրքի հեղինակ, պրոֆեսոր Անտուան Պելիսոլոն հույս է տալիս. «Այդ արձագանքները միանգամայն նորմալ են՝ հաշվի առնելով ենթատեքստը, նախևառաջ վկայում են, որ պահպանվում են սոցիալական տարածության ու արգելակիչ ժեստերի կանոնները, համաճարակի հարուցած վախի կամ ստրեսի, կարանտին սահմանելու կամ կարանտինը հանելու պատասխանն են»:

Թեպետ Ֆանին հակառակն է պնդում. «Ես երկու ամիս բուժվել եմ շոկոլադով: Ես հավատում են, որ դա օգնեց տագնապի զգացումը հանելուն: Բայց այսօր արդեն առանց շոկոլադի չեմ կարողանում»:

Կարո՞ղ է կարանտինը նման պաթոլոգիաներ հարուցել: «Եթե հայտնվում է կպչուն պահվածք, ուրեմն անկասկած եղել է տագնապի ֆոն, նույնիսկ եթե ձեզ հաջողվել է ընտելանալ: Կամ մենք եղել ենք շատ զգայուն կոնկրետ կետին, օրինակ՝ հիվանդությանը կամ կարանտինի իրավիճակին»՝ նշում է պրոֆեսորը: Եվ այդ ժամանակ կորոնավիրուսը հիանալի հող է դառնում՝ մեզ համար սովորական ծեսերի զարգացման համար: Այդպես եղավ Գիյոմի հետ, որ մի քիչ խախտված է մաքրամոլության վրա, այս շրջանում նա հնարավորություն ստացավ երկու օրը մեկ իր տունն ախտահանել ժավելաջրով: «Կինս կարծում է, որ ես գժվել եմ, բայց ես խնդիր չեմ տեսնում»՝ ասում է նա: Գիյոմը գուցե խնդիր չունի, որովհետև նրա մաքրասիրությունը երեկ չի սկսվել: Բայց եթե մենք մեկ ժամում դառնում ենք մոլագար, մտածելիք կա: Անտուան Պելիսոլոյի կարծիքով՝ երկու կարևոր տարր կա՝ մշտականությունը և արձագանքի ինտենսիվությունը: «Արձագանքները կարող են լինել ժամանակավոր և ոչ շատ ագրեսիվ: Մենք պիտի մի քիչ սպասենք՝ մի քանի շաբաթ, և մեզ հարցնենք՝ պահպանու՞մ ենք վերահսկողությունը: Զգու՞մ ենք, որ կարող ենք վերահսկել իրավիճակը, թե՞ չենք կարողանում: Մեր արարքները հետևանք են դրդմա՞ն, թե՞ տագնապի: Մեր վարքագիծը երկարա՞տև է, սրվու՞մ են անցանկալի գործոնները»: Մեր փոքրիկ տարօրինակությունները կարող են հիվանդագին դառնալ: «Այդ դեպքում օգտակար է խոսել բժշկի կամ հոգեբանի հետ: Համաճարակը կարող է արթնացնել մինչև այժմ թաքնած հին վախերը, դիսֆունկցիոնալ համոզմունքները, որ նախկինում մնացել են անհետևանք: Կարևոր է արտահայտվել՝ ավելորդ չողբերգականացնելով իրադարձությունները և մեղավոր չզգալով, որպեսզի այդ վիճակը չերկարի ու արատավոր շրջան չմտնեք»՝ բացատրում է փորձագետը:
Ավրորա Էմլե, Le Figaro

Հ.Գ. Միով բանիվ՝ եթե անգամ կպչուն մտքերից սկսում եք խելագարվել, ձեր մտքում մի պահեք կասկածներն ու տագնապները, գտեք մեկին ու պատմեք նրան, իսկ եթե նա սկսի ձեզ ավելի խորացնել ձեր կասկածների ու տագնապների մեջ, համարեք, որ դուք թեթե դեպք եք ու խելագարվում եք ոչ թե դուք, այլ՝ աշխարհը: Իմա՝ թեթև տարեք, եթե չկա տագնապի զգացում ու ինքնապաշտպանության բնազդ, ուրեմն դուք, իրոք, կամ խելագար եք, կամ՝ հիմար:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ