Կրտսեր Ալիևն ու՞մ շահերն է ներկայացնում տարածաշրջանում

Իսկ դուք գիտեի՞ք, որ ընկեր Հեյդար Ալիևը բրիտանական հետախուզական ծառայության՝ ՄԻ6-ի գործակալ էր:

Իրականում, գործակալ Ալիևի ազգանունը եղել է Գորբաչովին ուղղված ԽՍՀՄ Պետական անվտանգության կոմիտեի նախագահ, Չեբրիկովի հուշագրում: Այդ հուշագրում նաև նշվում էր թմրանյութերի առևտրի, Իրանին զենքի վաճառքի և Թուրքիային տեխնոլոգիաներ վաճառելու մասին։ Այդ ամենն իմանալուց հետո, գլխավոր քարտուղար Գորբաչովը (Անդրոպովի կադր) հրահանգում է բանտարկել գործակալ Ալիևին, բայց նույն օրը Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Մարգարեթ Թետչերը զանգահարում է Գորբաչովին և հորդորում Ալիևին ձեռք չտալ, և նրան այդ զանգից հետո թույլ են տալիս հեռանալ և թաքնվել Նախիջևանում: Մի քանի տարի ՊԱԿ-ը վերահսկում էր Ալիևի բոլոր քայլերը։

Նաև հայտնի է, որ նա ունենալով լուրջ գործակալական ցանց Ադրբեջանում և օգտագործելով դրանք, Ղարաբաղում հրահրեց հակամարտություն և դրա/դրանց շնորհիվ ընտրվեց Ադրբեջանի նախագահ: Ընտրվելուց մեկ տարի անց՝ 1994 թվականին, Ալիևը Բաքվում ստորագրում է այսպես կոչված «Դարի պայմանագիրը», որը արևմտյան ընկերությունների առջև բացեց Ադրբեջանի նավթագազային պաշարների դուռը: Այս պայմանագրի ժամկետը լրանում էր 2024 թվականին, սակայն 2017 թվականի սեպտեմբերի 14-ին Բաքվում ստորագրվեց նոր պայմանագիր մինչև 2050 թվականը:

Նոր պայմանագրով BP-ի (նախագծի օպերատոր) մասնաբաժինը կազմում է 30,37 %, Ադրբեջանի պետական նավթային ընկերությունը՝ 25%, ամերիկյան Chevron-ը և ExxonMobil-ը՝ 9,57 % և 6,79 %, հնդկական ONGC-ը՝ 2,31 %, ճապոնական Inpex Corp. և Itochu Oil՝ համապատասխանաբար 9,31 % և 3,65 %, Norwegian Equinor՝ 7,27 %, թուրքական TPAO՝ 5,73 %։

«Շահ Դենիզ» հանքավայրի շահագործման պայմանագիրը ստորագրվել է Բաքվում 1996 թվականի հունիսի 4-ին և վավերացվել Միլլի Մեջլիսի կողմից նույն թվականի հոկտեմբերի 17-ին։ Պայմանագրում կողմերի սեփական կապիտալը ներկայումս հետևյալն է. BP (օպերատոր, 29,99 %), SOCAR (21,02 %), LUKOIL (19,99 %), NICO (10 %), TPAO (19 %):

Բաքու-Թբիլիսի-Ջեյհան նավթամուղի նախագծի մասնակիցներն են՝ BP (30,1 %); SOCAR (25 %),

MOL (8,9 %), « Equinor (8,71 %), TPAO (6.53 %), ENI (5 %), ExxonMobil (2,5 %), Itochu (3,4 %), INPEX (2,5 %), TotalEnergies (5 %) և ONGC (2,36 %):

Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության փոխվարչապետ, Ադրբեջանական ԽՍՀ ժողովրդական պատգամավոր Պոլյանիչկոն և ԽՍՀՄ ներքին գործերի նախարար Բարաննիկովը Ելցինին զեկուցում են Ալիևի իրական ով լինելու մասին, որից հետո Ելցինն արհամարհում է Ալիևին և փորձում չհանդիպել նրա հետ։ Սակայն դա նրան չի հաջողվում մի պարզ պատճառով՝ երկուսն էլ կառավարվում էին նույն կետից, այսինքն՝ Բրիտանական ՄԻ6 հատուկ ծառայության կողմից:

Հիմա հարց. ո՞նց կարող է պտուղը (Իլհամը) ծառից հեռու ընկնել (այն դեպքում որ, ծառը գտնվում է հարթ տարածքում և քամի էլ չկա, որ պտուղը քշի):

Դատեք ինքներդ, թե կրտսեր Ալիևն ու՛մ շահերն է ներկայացնում տարածաշրջանում:

Արթուր ԹՈՎՄԱՍՅԱՆ

Մեկնաբանություններ