Անհատույցն էլ չափ ունի

ԻՆՔՆԱԿԱՄՆԵՐԻ ՈՒ ԴՐԱՆՑ ՃԱԿԱՏԱԳՐԻ ՄԱՍԻՆ
Վերջերս ուժի մեջ մտավ «Երևան քաղաքում իրավունքի հաստատման փաստերը չպահպանած անհատական բնակելի տների կարգավիճակի մասին» օրենքը, ինչը քաղաքացիներին իրավունք է տալիս անհատույց մասնավորեցնել ինքնակամ զավթած որոշակի հողատարածք։ Համաձայն օրենքի, քաղաքացիները որոշակի փաստաթղթերով, այն է՝ ծննդյան տարեթիվ, կառույցի տարեթիվ, հողամասի նկատմամբ փաստաթղթային հիմքեր, այդ թվում նաև` հարկային մարմիններում եղած տեղեկատվություն տվյալ գույքի (հողի) նկատմամբ, պետք է դիմեն քաղաքապետարան։ Թեև մեկ շաբաթ է, ինչ օրենքն ուժի մեջ է մտել, հասարակության լայն շրջանակներում առաջացրել է մեծ հետաքրքրություն։ Ըստ տարբեր խոսակցությունների, սույն օրենքի շրջանակներում կարող են նաև մասնավորեցվել ինքնակամ կառույցները, կցակառույցները, հատկապես եղած սեփական գույքին կից։ Որքանո՞վ են այս խոսակցությունները հավաստի։ Այս և էլի մեկ-երկու հարցի շուրջ զրուցեցինք ՀՀ կառավարությանն առընթեր կադաստրի պետական կոմիտեի գրանցման վարչության պետ ՀԱԿՈԲ ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆԻ հետ։
-Այս օրենքը չի վերաբերում ինքնակամ կառույցներին, այսինքն՝ հիշյալ օրենքի շրջանակներում ինքնակամ կառույցների մասնավորեցում չի ենթադրվում։ Հակառակ դեպքում անհասկանալի կդառնա՝ ինչ է նշանակում ապօրինի կառույցի հիմքերի վերականգնում, քանի որ հիմքերի վերականգնում ասվածը ենթադրում է փաստաթղթային ձևակերպում դրանց նկատմամբ։ Մինչդեռ այդպիսիք ինքնակամների դեպքում բացակայում են։ Այդ նույն մոտեցումը կիրառվում է նաև բազմաբնակարան շենքերում ինքնակամ կառուցված պատշգամբների կամ որոշակի տարածքներ ընդլայնելու դեպքերին։ Ի դեպ, նշեմ, որ ինքնակամների օրինականացման դեպքում գործում են ՀՀ կառավարության թիվ 731՝ «Պետական համայնքների հողերի վրա ապօրինի կառույցների գրանցման կարգի մասին» և թիվ 912՝ «Պետական հողերի վրա կառուցված կառույցների տնօրինման կարգի մասին» որոշումները։ Հստակեցնենք, որ վերը նշված օրենքը վերաբերում է մինչև 2001թ. ապօրինի զբաղեցրած հողատարածքների մի հատվածը, այսինքն՝ 300 քմ-ն անհատույց մասնավորեցնելուն։ Եթե հողատարածքը 300 քմ-ից ավելի է, ապա մնացած հատվածն ուղղակի վաճառքով տրամադրվում է քաղաքացուն։ Հիմքերի վերականգնում ասվածի մեջ ենթադրվում են այն կառույցները, որոնց նկատմամբ եղել, սակայն չեն պահպանվել փաստաթղթերը։ Եթե դրանք կառուցված չեն կամ չեն գտնվում ՀՀ հողային օրենսգրքի 60-րդ հոդվածով սահմանված հողամասերի ցանկում, կառուցված չեն ինժեներատրանսպորտային գոտիներում, չեն հակասում քաղաքաշինական նորմերին, չեն առաջացնում սերվիտուտ, ապա սույն օրենքով այդ կառույցները համարվում են սեփականություն։
-Իսկ ինչպե՞ս պետք է մարդը կարողանա ապացուցել, որ այդ հողն իրենն է եղել, եթե դրա նկատմամբ հիմքերը պահպանված չեն։
-Այդ խնդիրը լուծվում է մի քանի կառույցների համատեղ ջանքերով, մասնավորապես հարկային, տեղական ինքնակառավարման մարմինների և պետական արխիվի միջոցով։
-Ի՞նչ ժամանակահատվածում քաղաքացին կարող է դիմել համապատասխան կառույցին։
-Դիմումների հանձնման ժամկետային սահմանափակում չկա, միակ սահմանափակումը կառույցի տարեթիվն է, ՀՀ հողային օրենսգրքի 60-րդ հոդվածով սահմանված հողամասերի ցանկում ընդգրկված տարածքները, սերվիտուտ պահանջելու իրավունքը և քաղաքաշինական նորմերի պահպանումը։ Ինչ վերաբերում է մինչև 300 քմ ապօրինի օգտագործվող պետական սեփականություն հանդիսացող հողամասերին և կամ դրանց վրա կառուցված բնակելի տներին և բնակելի նշանակության օժանդակ շինություններին, ապա դրանք պարտադիր պետք է համապատասխանեն հետևյալ պայմաններին.
ա) օրինական շինությունը պետք է կառուցված լինի մինչև 2001-ի մայիսի 15-ը, բ) զավթած հողատարածքները պետք է սահմանազատված լինեն։ Եվ կրկին պետք է չհակասեն ՀՀ հողային օրենսգրքի 60-րդ հոդվածի ցանկին, քաղաքաշինական նորմերին ու չառաջացնեն սերվիտուտ։ Ըստ էության, ժամկետների խնդիր չէր էլ կարող դրվել, քանի որ այս օրենքի ընդունման հիմքում առաջնային է սոցիալական բեռի թեթևացման հարցը։ Գաղտնիք չէ, որ և՛ խորհրդային, և՛ հետխորհրդային տարիներին մարդիկ իրենց սոցիալական խնդիրները փորձել են ինքնուրույն լուծել, ինչի պատճառով այսօր արդեն առաջացել է լուրջ դժվարություն այդ հողերի կարգավիճակի հստակեցման հարցում։ Բնականաբար, հաշվի առնելով բնակչության սոցիալական վիճակը, կառավարությունն ընդառաջեց և ձևավորեց սույն օրենքը։
Զրույցը՝ Ժասմեն ՎԻԼՅԱՆԻ

Մեկնաբանություններ