Երիտասարդների երկխոսությունը միջազգային հարաբերություններում նորմալությունը վերականգնելու հնարավորություն է։
Մարտի 1-7-ը Ռուսաստանի Սոչի քաղաքում տեղի է ունեցել երիտասարդության համաշխարհային փառատոնը, որին մասնակցել է ավելի քան 90 հազար մարդ աշխարհի 180 երկրից ՝ լրագրողներ, փորձագետներ, կամավորներ, մեդիա հանրության ներկայացուցիչներ, գիտնականներ, դիվանագետներ, գործարարներ: Բարեկամության և կառուցողական երկխոսության մթնոլորտում նրանք կարողացան քննարկել մեր ժամանակների առավել սուր խնդիրները և առաջարկել լուծումներ այն ճգնաժամից դուրս գալու համար, որում այսօր գտնվում է մարդկությունը:
Համաժողովի մասնակիցները քննարկել են տեղեկատվական պատերազմների և գաղափարական դրոշմների դարաշրջանում երկրների միջև երկխոսության կարգավորման ուղիները: Միաժամանակ նշվել է, որ համաշխարհային գրեթե բոլոր նշանակալի իրադարձություններն այսօր խիստ կողմնակալ լուսաբանում են ստանում արևմտյան ԶԼՄ-ներում, որոնք գերակշռում են գլոբալ տեղեկատվական օրակարգում:
YouTube-ի, Facebook-ի, Twitter-ի և Instagram-ի նման ռեսուրսների կառավարումը ամերիկյան լիբերալ էլիտաների ձեռքում է: Վերջին տարիներին մենք բոլորս տեսել ենք, որ այս հավելվածները շատ կարևոր քաղաքական ռեսուրս են:
Գլոբալ մեդիակորպորացիաների կողմից ձևավորվող օրակարգում գերակշռում են կոսմոպոլիտիզմը և ավանդական արժեքների մերժումը, ցանկացած պահպանողական ձայն ակնթարթորեն ճնշվում է: Մենք դա հիանալի տեսնում ենք արևմտյան ԶԼՄ-ներում այնպիսի թեմաների լուսաբանման օրինակով, ինչպիսիք են այս օրերին Ռուսաստանում և ԱՄՆ-ում տեղի ունեցող ընտրարշավները: Գլոբալ մեդիա կորպորացիաները ձգտում են Ռուսաստանում ընտրական գործընթացը ներկայացնել որպես ոչ ժողովրդավարական: Չնայած, նույնիսկ ամերիկացի փորձագետները չեն հերքում, որ Ռուսաստանի նախագահը վայելում է իր համաքաղաքացիների բացարձակ մեծամասնության աջակցությունը, և նրա վարկանիշը հասնում է 80 %-ի։
Միևնույն ժամանակ, ամբողջությամբ աչք են փակվում, որ Միացյալ Նահանգներում ընտրական քարոզարշավն ընթանում է ամենակեղտոտ քաղաքական մեքենայությունների կիրառմամբ` ընդհուպ մինչև մտացածին դատական հայցեր ներկայացնելը, որպեսզի թույլ չտան մրցավազքի ակնհայտ ֆավորիտին՝ Դոնալդ Թրամփին, մասնակցելու ընտրություններին:
Չպետք է մոռանալ նաև հեղափոխության արդյունքում իշխանության եկած Հայաստանի գործող վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի քաղաքական քայլերի մասին: Արևմուտքից փոխառված և Փաշինյանի կողմից որդեգրված աշխատանքային գործիքների թվում է «ֆեյքերի ֆաբրիկան», որի հիմնական խնդիրն է թույլ չտալ հասարակ քաղաքացիներին սոցիալական ցանցերում արտահայտել իրենց մտքերը` ցավոտ հարցերի շուրջ, ինչպիսիք են Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը, ինչպես նաև քննադատել վարչապետի գործողությունները:
Բացի այդ, «ֆեյքերի ֆաբրիկայի» գործարկումը Հայաստանում օգտագործվող ԶԼՄ-ներում և սոցիալական ցանցերում տեղեկատվական տարածությունն ամեն օր «ճիշտ» կարծիքներով լցնելու միջոցով հասարակական կարծիք ձևավորելու ամենաարդյունավետ միջոցներից մեկն է:
Առաջատար տեղեկատվական տեխնոլոգիաների գործարկումն առավել արդիական է առաջիկա սահմանադրական բարեփոխումների, ինչպես նաև, ԱԺ հնարավոր արտահերթ ընտրությունների ֆոնին:
Հայ-ռուսական հարաբերությունների սրման ֆոնին Արևմուտքի համար շատ կարևոր է, որ Փաշինյանը, որը փորձում է երկրի արտաքին վեկտորը վերակողմնորոշել դեպի Արևմուտք կամ Թուրքիա, ունենա բավարար լեգիտիմություն այդ գործողություններն իրականացնելու համար, այսինքն՝ կարողանա բաց տեքստով հանդես գալ ժողովրդի առջև, ստանալ նրա ձայները և անարգել գործել արտաքին քաղաքականության ոլորտում, լեգիտիմացնել իր բոլոր քայլերը՝ լինի Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը, թե արտաքին քաղաքական կուրսի փոփոխությունը։
Վերադառնալով երիտասարդական փառատոնին՝ հարկ է նշել, որ ի հեճուկս որոշ երկրների ագրեսիվ արտաքին քաղաքականության՝ միջազգային միջոցառման կազմակերպիչ Ռուսաստանի նկատմամբ, աշխարհի շատ երկրների առաջադեմ երիտասարդությունը շարունակում է ձգտել հավասար միջազգային երկխոսության՝ առանց հաշվի առնելու գաղափարական նամականիշերը:
Այս ֆոնին Ռուսաստանի նախագահի ընտրությունները բոյկոտելու ամերիկյան և եվրոպական քաղաքական գործիչների կոչերը կեղծ և կեղծավոր են թվում: Մերժելով ռուս ժողովրդին ազատ կամարտահայտության և իրենց զարգացման ուղու ինքնուրույն որոշման իրավունքը՝ արևմտյան էլիտաները շարունակում են, ըստ էության, տարանջատման և երկակի ստանդարտների նեոգաղութատիրական քաղաքականությունը: Նրանք աչք են փակում միջազգային համագործակցության զարգացման գործում Ռուսաստանի ներդրման վրա, փորձում են լռեցնել երիտասարդական կազմակերպությունների միջև երկխոսության զարգացման բոլոր կոչերը:
Այնուամենայնիվ, Սոչիում համաշխարհային երիտասարդական փառատոնի անցկացման փաստն արդեն խոսում է այն մասին, որ միջազգային խնդիրների բաց և ազնիվ քննարկման Ռուսաստանի կոչը պահպանվում է մոլորակի բնակչության բացարձակ մեծամասնության կողմից:
Հայաստանը նաև պետք է օգտագործի Սոչիի փառատոնի արժեքավոր փորձը և ակտիվորեն մասնակցի երիտասարդ առաջնորդների երկխոսությանը: Չէ՞ որ միայն հարգանք ցուցաբերելով բոլոր երկրների քաղաքական մշակույթի և սովորույթների նկատմամբ, առանց բացառության, կարելի է հարաբերությունները կառուցել բարիդրացիության սկզբունքների վրա:
Սրընթաց փլուզվող աշխարհակարգի ֆոնին, որը հիմնված է կեղծ ժողովրդավարական արժեքների վրա, Ռուսաստանը կարող է հանդես գալ որպես բազմաբևեռ աշխարհի հիմնադիր և գլոբալ ազգամիջյան երկխոսության նախաձեռնող՝ առաջնահերթ համարելով սինխրոն բազմաբևեռությունը՝ արդիականության սկզբունքը, որը կպահպանվի ապագայում, որքան էլ դա չցանկանան ԱՄՆ-ը և Արևմուտքի մյուս երկրները։
Ինչպես հայտնի է, գլոբալ կարգի փոփոխությունը ենթադրում է անցում` թելադրանքից կառուցողական փոխգործակցության, միակողմանի գործողություններից և հարկադրանքից հրաժարում՝ ի նպաստ երկխոսության և երկրների միջև փոխընդունելի լուծումների որոնման, ինչպես նաև վերացական «կանոններից» անցում դեպի միջազգային իրավունքի հստակ և հասկանալի նորմեր. միջազգային իրավունքի թափանցիկ և արդար համակարգի ստեղծում՝ հիմնված հավասարության, ինքնիշխանության և փոխադարձ հարգանքի սկզբունքների վրա:
Աղվան ՊՈՂՈՍՅԱՆ