«Արտասահմանում «մատաղ» հասկացությունը այլ կերպ է ընկալվում»

Լոռու ամենամեծ գյուղերից մեկը` Օձունը, շրջապատված է խիտ անտառապատ լեռնաշղթաներով: Հայտնի է իր սրբավայրերով, լեգենդներով, հարուստ է պատմաճարտարապետական հուշարձաններով:

Գյուղի կենտրոնական մասում գտնվում է Օձունի գմբեթավոր բազիլիկ եկեղեցին: Եկեղեցու ճարտարապետական ու գեղարվեստական վերլուծություններն ապացուցում են, որ Օձունում եկեղեցի է հիմնվել 4-րդ դարում: Ներկա եկեղեցին` 5-րդ դարում, 8-րդ դարում վերակառուցել է Օձնեցին: Աշխարհում հայտնի է իր վաղ շրջանի մեծարժեք հարթաքանդակներով ու հնագույն խաչերով: Այստեղ ամեն օր գրեթե 100 զբոսաշրջիկ է այցելում: Օձունի և ենթաշրջանի հոգևոր հովիվ տեր Վրթանես քահանա Բաղալյանը մեզ հետ զրույցում ասաց, որ զբոսաշրջիկները շատ հաճախ հետաքրքրվում են բուն հայկական սովորություններով: Մեր այցելության ժամանակ մատաղ էր մատուցվում: Որքան ինձ հայտնի է, արտասահմանում «մատաղ» հասկացողությունը այլ կերպ է ընկալվում: Անգամ փառատոնի ներկայացված հայկական ֆիլմը մրցույթի չէր արժանացել այն պատճառով, որ այնտեղ զոհաբերության տեսարան կա, այսինքն` մատաղի:
Տեր Վրթանեսի խոսքով` մատաղը մեղքերի քավության զոհ չէ կամ ողջակեզ, այլ գոհաբանական ընծա: Գրիգոր Լուսավորիչը կռապաշտությունը վերացնում է և, կուռքերի համար անիմաստ զոհեր մատուցելու փոխարեն, պատվիրում է, որ աղը բերեն եկեղեցի, օրհնվի, օրհնած աղը խառնեն կերակրին ու բաժանեն աղքատներին, որպես ողորմություն:
«Այսօր էլ մատաղ էր արվել և ինչպես տեսաք, օտարազգիները ուրախությամբ ճաշակեցին մատաղից, միաժամանակ իրենց էլ բացատրվեց մատաղի խորհուրդը,- ասաց նա:- Քրիստոսը մեր մեղքերի թողության ու քավության համար է խաչվել, մեղքերի թողության համար զոհ մատուցելու կարիք չունենք: Մատաղ անում ենք, երբ ազատվում ենք դժբախտությունից կամ երբ հաջողություն է լինում: Կարող ենք առանց առիթի էլ կերակուր եփել ու բաժանել աղքատներին»:
Օձունի հոգևոր հովվի կարծիքով, լավ կլինի, որ օտարերկրացիները, ենթադրությունների փոխարեն, հավաստի աղբյուրներից տեղեկանան մեր ժողովրդի ավանդույթների, կարգերի մասին և օրինակ վերցնեն: «Մեր ժողովուրդը դարերի ընթացքում կուտակած փորձ ունի, մարդկության պատմության հնագույն ժողովուրդներից մեկը լինելով` շատ բան ունի այլոց տալու: Սրանով հպարտանում եմ, ոչ մեծամտանում»,- ասաց տեր Վրթանես քահանա Բաղալյանը, հավելելով, որ ինքներս էլ մեր ազգային շատ սովորույթներ ուսումնասիրելու կարիքն ունենք, մանավանդ հոգևոր բարեպաշտական սովորույթները պիտի խորապես ուսումնասիրենք և կիրառենք:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ