Հայաստան և Թուրքիա կինոպլատֆորմի հետքերով

«Ոսկե ծիրան» կինոփառատոնի շրջանակում անցկացվող Հայաստան և Թուրքիա կինոպլատֆորմի հաղթող նախագիծ է ճանաչվել թուրք ռեժիսոր Օզլեմ Սարիյըլդըզի «Մանուկի ճանապարհորդությունը» կինոնախագիծը: Այս տարի ծրագրին մասնակցել են ինը կինոգործիչներ (4-ը` Թուրքիայից, 5-ը` Հայաստանից): Իր ստեղծումից ի վեր (2008թ.) ՀԹԿՊ-ն աջակցել է հայ և թուրք կինոռեժիսորների 12 ֆիլմերի ստեղծմանը: Գագիկ Ղազարէն ծրագրին մասնակցել է «Իմ և քո կիրակին» կինոնախագծով:

-Ի՞նչի մասին է ձեր ֆիլմը:

-Երկու մարդկանց հարաբերությունների մասին է. ամեն մեկն ունի իր կիրակին, մեկը Երևանում է անցկացնում, մյուսը` Ստամբուլում: Ֆիլմը խաղարկային է և հանգում է նրան, որ ի վերջո, նրանց կիրակիներն այդքան էլ տարբեր չեն:

-Հայ ռեժիսորներին ի՞նչ է տալիս կինոպլատֆորմը, իբրև մասնակից ի՞նչ կասեք այս մասին:

-Այս նախաձեռնությունը ևս մեկ միջոց է` կինոարտադրություն ունենալու, հայ ռեժիսորներին միջազգային հարթություն դուրս գալու, որոշ իդեաներ օգտագործելու: Այստեղ արդեն կարող է քննարկման առարկա դառնալ այս կամ այն իդեայի որակը, գեղարվեստական արժանիքը, բայց դա շատ սուբեկտիվ է:

-Հնարավոր ե՞ք համարում հայ և թուրք կինոգործիչների անկեղծ երկխոսությունը, արհեստածին ոչինչ չկա՞ սրանում:

-Ասեմ, որ կինոպլատֆորմը դրական եմ համարում նաև այն կոնտեքստում, որ երկու ժողովուրդներ կփորձեն համատեղ կինոարտադրություն ունենալ: Թե որքանով է անկեղծ, շահարկվո՞ւմ է, չի՞ շահարկվում, դրա մասին չեմ կարող ասել: Մի բան ռեալ է. ուզենք թե չուզենք, մեր միջև տեղի է ունենում այդ երկխոսությունը, արվեստի արտադրության այդ ձևը, և դրան արձագանքելը, զարգացում տալը երկուստեք շահավետ է:

-Ասում են, որ հայ ռեժիսորների աշխատանքը զիջում է հարևան երկրի ռեժիսոների աշխատանքին:

-Ես չեմ ուզում ասել, նրանք ավելի լավ են ֆիլմ նկարահանում քան մենք, կարող եմ միայն ասել, որ թուրքական կինոարտադրությունն ավելի ուժեղ է:

-Քաղաքական հարցեր, հակահայկական դրսևորումներ չե՞ն շոշոփվել հանդիպման ընթացքում, ներկայացվող կինոնախագծերում:

-Ոչ, անգամ այդ բանավեճը չկար` 1915-ին եղե՞լ է Ցեղասպանություն, կամ ի՞նչ է եղել 1915-ին: Այդ տեսանկյունից ամեն ինչ լուծված էր: Համենայնդեպս, մասնակիցների շրջանում հակահայկան դրսևորումներ չկային: Անգամ թուրք երիտասարդ ռեժիսորներց մեկը ցանկութուն ուներ Արշիլ Գորկու մասին ֆիլմ նկարահանելու, ուսումնասիրելու, բացահայտելու Գորկու կենսագրության այդ շրջանը: Եվ նրան ընկլալում էր որպես իր համաքաղաքացին:

-Ի պատասխան հայ ռեժիսորներն էլ խուսափում են Ցեղասպանությա՞ն մասին ֆիլմ ներկայացնելուց:

-Ոչ մենք, ոչ իրենք, այդ հարցադրումից խուսափել չենք կարող: ՈՒզենք թե չուզենք դա գոյություն ունի մեր իդեաներում և ցանկացած հարաբերության մեջ: Այսօր Վրաստանով ես գնում Թուրքիա, այսինքն, անգամ տրանսպորտային հարաբերություններում նկատելի է այդ խնդիրը:

Ճեպազրուցը` Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆԻ

Լուսանկարներ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ