«Գրողները հո մանեքե՞ն չեն կամ պլակատ»

ՀԳՄ երիտասարդական բաժանմունքի նախագահ, գրաքննադատ ԱՐՔՄԵՆԻԿ ՆԻԿՈՂՈՍՅԱՆԻ հետ մեր զրույցը գրքի համաշխարհային մայրաքաղաք Երևանում խմորվող գրական աղմուկի մասին է:

-Երևանը գրքի համաշխարհային մայրաքաղաք հռչակելն ի՞նչ տվեց մեզ:
-Ազգային սնապարծության, օտարների մոտ ինքնադրսևորվելու և մեծ-մեծ խոսելու հերթական առիթ տվեց, մի քանի հոգու գոնե մի տարվա կտրվածքով լավ կամ վատ աշխատավարձ տվեց, է՛լ ավելի արմատավորեց «պտիչկա» դնելու հոգեբանությունն ու աշխատաոճը մեր երկրում… Այսինքն, ըստ էության, ոչինչ կամ` դեռևս ոչինչ:
-Այնուամենայնիվ, միջոցառումները շարունակվում են: ՀԳՄ երիտասարդական բաժանմունքն ի՞նչ մասնակցություն ունի դրանցում:
-ՀԳՄ երիտասարդական բաժանմունքը չասեմ, բայց երիտասարդ գրողները, գրականագետները, անկախ ամեն ինչից, իրենց միջոցառումներն են անում և ձգտում են, որ մոտ ապագայում Երևանը լինի գրքի հավերժ մայրաքաղաք` առանց թիթիզ հայտարարությունների ու հռչակումների, Հայաստանը լինի գրքի ու մշակույթի երկիր` առանց այդպես էլ չիրականացող պետական-ռազմավարական ծրագրերի ու առաջնահերթությունների: 2012-ի ընթացքում «Անտարես» հրատարակչությունն մոտ 20 գիրք է հրատարակել, մեծ մասը` ժամանակակից գրողների գրքեր, և բոլորի ծնունդը նշվել է շնորհանդեսներով ու միջոցառումներով, նույնիսկ Գյումրիում ենք նման բան կազմակերպել: Ընդ որում, դրանք եղել են և՛ հրապարակային` դրսում, և՛ գրախանութներում: Եվ բոլորն էլ հատկանշվել են իրենց ինքնատիպությամբ, մարդաշատությամբ, որոնց մասին շատ է գրվել: Այ, այդպիսի միջոցառումներ պետք է կազմակերպվեին նաև պետական մակարդակով:
-Գրողների շրջանում նկատելի դժգոհություն կա հատկապես Երևանը գրքի համաշխարհային մայրաքաղաք հռչակելու մեկնարկային միջոցառումների առնչությամբ: Չե՞ք կարծում, որ միության 400-ից ավելի գրողներին հնարավոր չէր մասնակից դարձնել այդ միջոցառումներին:
-Իսկ ո՞վ է ասել, որ խնդիրը միայն գրողներին ներառելը կամ չներառելն է: Հոգատարություն չկա հայ գրողի հանդեպ, նույնիսկ, կասեի, արհամարհանքի նման մի բան կա, նաև` գրականության մարդկանց հանդեպ: Գրողները հո մանեկե՞ն չեն կամ պլակատ, որ ներառեն ինչ-որ միջոցառումներում ու ցույց տան, որ նրանց նույնպես դուրս չեն թողել: Բայց վաղը մյուս օրը մի որևէ «Ճ» կամ գուցե մի քիչ բարձր կարգի եվրոպացի գրող կբերեն Հայաստան, որ իմ Լևոն Խեչոյանի, իմ Գուրգեն Խանջյանի, իմ Հովհաննես Գրիգորյանի, իմ Հրաչ Սարիբեկյանի, իմ Արամ Պաչյանի ու մյուս հրաշալի գրողների ճկույթը չարժեն, ու ամեն օր հետևներից ընկած կխնկարկեն: Այն դեպքում, երբ իմ գրողներն ու իմ գրականության մարդիկ են հող ու նախադրյալ ստեղծել, որ գրքի մայրաքաղաք լինելու պատիվը մեր Երևանը վայելի:
-Իրականում ի՞նչն է խնդիրը, ո՞րն է գլխավոր մտահոգությունն այս պարագայում:
-Շատ-շատ բաներ, այնքան շատ, ու դրանց մասին էլ այնքան շատ եմ խոսել, ու ոչ միայն ես, որ չեմ ուզում կրկնել: ՈՒղղակի զահլեդ գնում է, որ անընդհատ խոսում ես, բայց սայլը տեղից չի շարժվում: Այնուամենայնիվ, ամենակարևոր մտահոգությունս էն է, որ այս բոլոր միջոցառումները` պետակա՛ն միջոցառումները, շրջանցում են հայ գրողին, նրա կողքով են անցնում։

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ