Ադրբեջան. Ռուսաստանի ու Թուրքիայի հաշտեցումը կարագացնի շրջանների վերադարձը

Yeni Musavat-ը առաջընթաց է նկատում ռուս-թուրքական հարաբերություններում՝ հղում անելով Հունաստանում ՌԴ նախագահի ելույթին: Ընդդիմադիրների կարծիքով՝ Թուրքիայի վերաբերյալ իր մեկնաբանություններում Պուտինն օգտագործեց «առավել փափուկ հռետորաբանություն և արտահայտեց Անկարայի հետ հաշտվելու Մոսկվայի ցանկությունը»: Hurriyet Daily News-ը գրեց, որ Աթենքում ՌԴ նախագահը Թուրքիայի հետ հաշտության «փոքր պատուհան բացեց»:

Բաքվեցի լրագրողները կարծում են, որ Անկարայի ու Մոսկվայի հարաբերությունների վերականգնումը, նրանց համագործակցության ճանապարհը կբացի ղարաբաղյան հիմնահարցի այնպիսի լուծման համար, որը բխում է «Ադրբեջանի արմատական շահերից»:
«Գուցե այդ հարցում Ադրբեջանը ոտքն ու ձեռքը կապված վիճակում հայտնվի՝ Կրեմլի խնդրանքով ու շնորհիվ Բաքվի վրա Անկարայի ներգործության: Սակայն փոխարենը կարող է արագանալ մի քանի շրջանների վերադարձը»՝ գրում է Musavat-ը և հավելում՝ վտանգ կա, որ Բաքվին մի քանի շրջան փոխանցելուց հետո կոնֆլիկտը նորից կարող է սառեցվել «Մոսկվայի սցենարով»:

Հունիսի 1-ին Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Էլմար Մամեդյարովը Բրյուսելում հանդիպեց ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգի հետ՝ գրում է АПА-ն: Ալյանսը ողջունում է Բաքվի ակտիվ մասնակցությունը «Անհատական գործընկերության ծրագրին», «Գործընթացի և օպերատիվ հնարավորությունների ծրագրման ու վերլուծության հայեցակարգին», ՆԱՏՕ-ի ուժերի համար տարանցիկ հնարավորությունների տրամադրմանը: Ալյանսը բարձր է գնահատում Բաքվի ներդրումը «Անվտանգությանն աջակցող միջազգային ուժեր» և «Վճռական աջակցություն» առաքելություններում: Բրյուսելն ուշադրություն է դարձրել Ադրբեջանի և Աֆղանստանի հարաբերությունների հաջող զարգացմանը՝ համարելով, որ Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթուղու գործարկումը Քաբուլի համար ճանապարհ կբացի դեպի տարածաշրջանային ենթակառուցվածքներ:

Ղարաբաղի թեմայով Մամեդյարովը նկատել է, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները և միջազգային հանրությունը անընդունելի են համարում ստատուս քվոն: Մեկ օր առաջ Ստոլտենբերգը ասել էր, որ չի հավատում կոնֆլիկտի ռազմական լուծմանը:
Նախագահ Իլհամ Ալիևի աշխատակազմի ղեկավար Ռամիզ Մեհտիևը զբաղվում է և գիտական գործունեությամբ: Անցած շաբաթ Ադրբեջանի ԳԱԱ ակադեմիկոսը Ֆրանսիայում հրապարակեց «Լեռնային Ղարաբաղ՝ պատմություն, կարդացված սկզբնաղբյուրներից» գիրքը և առավել ընդհանուր հոդված՝ «Ադրբեջանական ուժեղ պետությունը իբրև ազգային գաղափարի արտացոլում գլոբալացման պայմաններում»: Ռամիզ Մեհտիևը գրում է արևմտյան երկրներում պետական իշխանության թուլության մասին՝ համարելով «բյուրոկրատական պլյուրալիզմի» հետևանք: «Քաղաքական գործիչների ու չինովնիկների համագործակցության բացակայությունը (ԱՄՆ-ում) դժվարացնում է ընդհանուր վարչական որոշումների ընդունումն ու իրականացումը: Իրական իշխանությունը ստանում են վարչակազմերի մասնավոր, լոկալ ղեկավարները»՝ մեջբերում է ակադեմիկոսին Azertag-ը:

Հեղինակազուրկ արևմտյան կառավարությունները ի վիճակի չեն դրական ազդելու համաշխարհային գործընթացների վրա և կանգնեցնել քաղաքական քաոսն աշխարհում՝ կարծում է փիլիսոփայության 78-ամյա դոկտորը: Եվրոպացի ու ամերիկացի քաղաքական գործիչներին Մեհտիևը հակադրում է Եվրասիայի և Լատինական Ամերիկայի ղեկավարներին: «Ամերիկացի ներկա ղեկավարները Պուտինի կամ Չինաստանի, Բոլիվիայի, Վենեսուելայի, Արգենտինայի, Բրազիլիայի կամ Հնդկաստանի ղեկավարների կրունկը չարժեն»՝ գրում է Մեհտիևը: Նա կարծում է, որ 2008-ը ավարտեց ԱՄՆ-ի գերիշխանության հաստատումը, իսկ միաբևեռությունը համաշխարհային անկայունության աղբյուր է:

Ադրբեջանի ռազմական համագործակցությունը ՆԱՏՕ-ի հետ և էներգետիկ համագործակցությունը ԵՄ-ի հետ («Հարավային գազային միջանցք») չի խանգարում Բաքվի քաղաքական գործիչներին շատ ավելի հակաարևմտական լինել, քան կարողանում են ռուս գործընկերները: Բացի նախագահի աշխատակազմի ղեկավարից, այդ ուղղությամբ նկատելի է և կառավարամետ Haqqin.az-ը, որ քննադատության կրակն ուղղել է Գերմանիայի վրա, միաժամանակ՝ ԵՄ-ի: «Փառաբանված եվրոպական ժողովրդավարությունը, որ այդքան սիրում է ավտոպիլոտով աշխատել, նորից ցուցադրեց իր անճոռնի էությունը»՝ գրում է գործակալությունը Բունդեսթագի որոշումից հետո: Բաժին է հասել և կանցլեր Անգելա Մերկելին, որ դիտմամբ բացակայում էր խորհրդարանում, բայց մեկնաբանություններում արդարացրել է պատգամավորների որոշումը: Կայքի կարծիքով՝ «Որքան էլ գերմանացի քաղաքական գործիչները տիկին Մերկելի գլխավորությամբ փորձեն ապացուցել, որ առաջընթացիկ արևմտյան ժողովրդավարությունը նուրբ հարցերում չի սխալվում, իրականում գարշահոտ սուտն է երևան գալիս: Իսկ ճշմարտությունը, պատիվն ու արժանապատվությունը նետվում են ցեխը հանուն նոր ալիքի քաղաքական գործիչների ստորագույն շահերի բավարարման, որոնց համար շահն ու անամոթությունը իրենց կերպարի ուղեկիցներն են»: Բաքվի լրագրողները կարծում են, որ Արևմուտքը, իսլամիստների ղեկավարած Թուրքիան ընդունում է իբրև «վտանգի գործոն» և ձգտում է թուլացնել նրան:

«Բունդեսպատգամավորները որոշեցին իրենց ներդրումն ունենալ գոյություն չունեցող ցեղասպանության քննարկումներում՝ իրենց մեխը մեխելով արդարության դագաղին»՝ եզրակացնում է Haqqin.az-ը: Միլի մեջլիսի փոխնախագահ Բահար Մուադովան Report.az-ին տված հարցազրույցում կասկած է հայտնել, որ այսպիսի բանաձևից հետո Գերմանիան իբրև ԵԱՀԿ գործող նախագահ արդարացի կլինի Ղարաբաղի հարցում: Ռուսերեն հրապարակված տեքստերը՝ ռուսերենին տիրապետող Մերկելի համար շատ անհաջող սկիզբ են հունիսի 7-ին Բեռլինում Ալիևին հանդիպելուց առաջ: Ադրբեջանի նախագահը հունիսի 3-ին Թուրքիայի նորանշանակ վարչապետ Բինալի Յիլդիրիմին ընդունելով՝ ևս քննադատեց Բունդեսթագի բանաձևը: «Այդ հարցը քաղաքական կողմ ունի: Երևի նրանք ուզում են Թուրքիային ինչ-որ բան պարտադրել, ազդել նրա անկախ քաղաքականության վրա: Հայկական հարցը միայն առիթ է, որ մեծ պետությունների ձեռքին գործիք է դարձել: Ադրբեջանն էլ է նման իրավիճակի բախվել (Բունդեսթագի անցյալ տարվա բանաձևը Ադրբեջանում ժողովրդավարության վիճակի մասին)»՝ Ալիևի խոսքերն է փոխանցել АПА-ն: Յիլդիրիմը շատ շնորհակալ է եղել Բաքվի դիրքորոշման համար:

Իլհամ Ալիևը պահանջում է Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանին գրանցել Գինեսի ռեկորդների գրքում՝ «մեկ նախադասության մեջ չորս սուտ ասելու համար» քառօրյա պատերազմի իրադարձությունների մասին: Նա ժխտում է, որ Երևանը վերահսկում է շփման գիծը: «Ինչպե՞ս կարող են նրանք վերահսկել իրավիճակը շփման գծում, երբ իրենք են խոստովանում, որ 800 հեկտար տարածք են կորցրել: Թեպետ ազատագրվել է ոչ թե 800, այլ 2000-ից ավելի հեկտար»՝ հայտարարել է Ալիևը Բաքվում Ադրբեջանական աշխարհի IV համագումարում: Երկրորդ՝ նա հերքում է Սերժ Սարգսյանի խոսքերը, որ իբր Բաքուն Մոսկվային խնդրել է կանգնեցնել մարտերը Ղարաբաղում՝ պնդելով, որ դա Երևանի նախաձեռնությունն էր: Երրորդ՝ Ադրբեջանի նախագահը կարծում է, որ ԼՂՀ պաշտպանության բանակ գոյություն չունի՝ ինչպես ասում էր Սերժ Սարգսյանը: «Ղարաբաղի հայկական ռազմական ուժերում զինծառայողների 80 %-ը Հայաստանի քաղաքացիներ են»՝ մեջբերում է նրան Vesti.az-ը:
Ֆիզուլի ՄԱՄԵԴՈՎ, REGNUM

Հ.Գ. Կարդացեք առանց մեկնաբանությունների՝ իբրև մտածելու նյութ՝ ո՞վ ի՞նչ է ասում, ի՞նչ է ուզում և ինչպե՞ս է պատրաստվում հասնել իր նպատակին:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ