Մեր երկրի նման աղքատ պետության մեջ ամենից խոցելի վիճակում գտնվում է թոշակառուն։ Ակտիվ կյանքի, եկամտի աղբյուրի հնար չունեցող մարդիկ հայտնվում են մի իրավիճակում, երբ առաջին օրերից պարզ է դառնում, որ պետության տված չնչին թոշակով հնարավոր չէ գոյատևել։ Դատենք միասին։
ՀՀ միջին կենսաթոշակը կազմում է 41 հազար դրամ, իսկ սպառողական նվազագույն զամբյուղի արժեքը, այսինքն, սովից չմահանալու գինը կազմում է 46 հազար դրամ։ Թոշակառուները գիտակցում են, որ պետությունը չի կարողանում ապահովել իրենց կենսագործունեությունը և ստիպված թերսնվում են, շոր չեն փոխում, ապրում են չջեռուցվող տներում, դեղ չեն կարողանում գնել, մի խոսքով, դառը և չարքաշ կյանք են վարում: Բայց ՀՀ-ում կա մի ղեկավար, որն այսօր որոշել է պարզապես լցնել թոշակառուների համբերության բաժակը։ Կառավարության նիստի ժամանակ այդ ղեկավար կոչեցյալը շողացող դեմքով հայտարարեց, որ պետությունը քարտերով առևտուր արած թոշակառուներին, որպես cashback՝ հետվճար, վերադարձնում է մի կլորիկ գումար՝ մոտ 168 մլն ՀՀ դրամ։ Առաջին հայացքից, ոչ տնտեսագետ մարդիկ ևս կհիանան այդ հայտարարությամբ, բայց կան մարդիկ, որոնք հաշվել գիտեն։
Ինչու՞մն է խնդիրը։
Խնդիրը նենգափոխման և խաբեության մեջ է։ Այսպես, եթե հիշատակված թիվը բաժանում ենք 463 հազար թոշակառուների քանակի վրա, ապա ստացվում է, որ յուրաքանչյուր թոշակառու շահել է… 590 դրամ։ Իսկ ինչու՞մ է խաբեությունը: Խաբեությունը նրանում է, որ այդ քեշբեքի կիրառման ամիսների ընթացքում արձանագրվել է պարենային նվազագույն զամբյուղի պարունակության գնաճ։ Կաթի, պանրի, հացի, վերմիշելի, կարագի, ձեթի մանրածախ գներն աճել են 20-45 տոկոսով,որի արդյունքում թոշակառուի 41.000 դրամով գնվող պարենամթերքի քանակն է նվազել քսան և ավելի տոկոսով։ Դա էլ նշանակում է, որ թոշակառուն սնվելու է ավելի քիչ, որովհետև նրա թոշակի քսան տոկոսը խժռելու է մանրածախ առևտրի ոլորտը գրաված օլիգարխիան։ Ու այսքանը իմանալով հանդերձ՝ ՀՀ ղեկավար աշխատող անձը հիացական տոնով տեղեկացնում է թոշակառուներին, որ իրենցից ամեն մեկին 600 դրամ գումար հետ են վերադարձնում, և դա մեծագույն հաղթանակ է տնտեսության մեջ։
Հերթական անգամ մարդկանց խաբում են, գողանում խեղճերի կոպեկները և դա մատուցում որպես հեղափոխական առաջընթա՞ց։ Հասկանալ է պետք, որ իրավիճակը նման կետի է հասել գնաճը չզսպելու արդյունքում։ Իսկ ո՞վ պետք է զսպեր գնաճը, որը լափում է տարեցների կոպեկները։ Այո, ՀՀ կառավարությունը և ՀՀ կենտրոնական բանկը։ Երկուսն էլ բավարար ոչինչ չեն անում գնաճը մեղմելու համար, կիրառված մեթոդներն արդյունավետ չեն և, խորքային իմաստով, իմիտացիոն բնույթ ունեն։ Իսկ ի՞նչ կարելի է անել: Հասկանալ է պետք, որ երկիրը չի կարող ապրել, եթե այն սովահարության է մատնում կենսաթոշակառուներին, դա պետական մտածելակերպ չէ և քրիստոնյա դարձած առաջին երկրին վայել չէ։ Կան բազմաթիվ պետական հնարավոր միջոցառումներ, որոնք էականորեն կարող են մեղմել գնաճի հետևանքները, և կա, վերջապես, եկամուտների հատուցման, ինդեքսավորման գործիք, որոնք կթեթևացնեն տարեցների հոգսը կյանքի մայրամուտին։ Ի՞նչ կարելի է անել:
1. Հույս մի դրեք այս կառավարության վրա,
2. մի հավատացեք տարատեսակ մոլորեցնող պետական այրերին,
3. պահանջեք եկամուտների ինդեքսավորում,
4. պահանջեք կառավարության հրաժարականը,
5. մի վաճառեք ձեր լռությունը 590 դրամով։
Հրայր Կամենդատյան