«Այդպիսի ընթացակարգերը» և ընտրությունները

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում հուլիսի 19-ին կայացած նախագահական հինգերորդ ընտրությունները, ինչպես և նախորդ չորսը, միջազգային հանրությունը գերադասեց չճանաչել` ԼՂՀ-ի չճանաչված լինելու պատճառով: Այնուամենայնիվ, այս չճանաչումի մեջ կային որոշակի տարբերություններ:

ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների հայտարարությունը արձանագրում է.«Համանախագահները ընդունում են ԼՂ դե ֆակտո ղեկավարության կողմից տեղի բնակչության հանրային կյանքը ժողովրդավարական կերպով կազմակերպելու անհրաժեշտությունը այդպիսի ընթացակարգերով: Այնուամենայնիվ, համանախագահները նշում են, որ իրենց 3 պետություններից ոչ մեկը, ինչպես նաև ոչ մի այլ երկիր չի ճանաչում Լեռնային Ղարաբաղը` որպես անկախ և ինքնիշխան պետություն: Համանախագահները ընդգծում են, որ հուլիսի 19-ի գործընթացները չեն կանխորոշի ԼՂ վերջնական իրավական կարգավիճակը կամ ԼՂ հակամարտության խաղաղ կարգավորման ընթացիկ բանակցային գործընթացի արդյունքը»: 2007 թ. հուլիսի 19-ի նախագահական ընտրություններից հետո արված հայտարարությունը ևս արձանագրում էր ԼՂՀ-ի ճանաչված չլինելը, բայց չէր անդրադառնում «ժողովրդավարական եղանակով հանրային կյանքը կազմակերպելու անհրաժեշտության ընդունմանը»:
ԵՄ արտաքին քաղաքականության հարցերով ներկայացուցիչ Քեթրին Էշտոնը դեռ ընտրություններից առաջ էր հայտարարել, որ ԵՄ-ն չի ճանաչում այն սահմանադրական և օրինական շրջանակները, որում անցկացվում են ընտրությունները: Այս «ընտրությունները» չեն կանխորոշի Լեռնային Ղարաբաղի ապագա կարգավիճակի փոփոխություն` հակամարտության խաղաղ կարգավորման բանակցային գործընթացի շրջանակներում: «Ես վերահաստատում եմ ԵՄ-ի սերտ աջակցությունը ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի և նրա համանախագահների ձեռնարկած ջանքերին` ուղղված ԼՂ հակամարտության խաղաղ կարգավորմանը: Կողմերին կոչ եմ անում առավել մեծ ջանքեր գործադրել` գտնելու հակամարտության խաղաղ բանակցային կարգավորում` հիմնվելով Մադրիդյան սկզբունքների վրա, որոնք թույլ կտան ստատուս քվոյի հարցում առաջընթաց գրանցել: Ես վերահաստատում եմ ԵՄ-ի պատրաստակամությունը` աջակցություն ցուցաբերել այս ուղղությամբ»:
«Россия 24» հեռուստաալիքը հաղորդել է արտաքին գործերի նախարարության պաշտոնական ներկայացուցիչ Ալեքսանդր Լուկաշևիչի գնահատականը. «Մենք, ինչպես և աշխարհի մյուս երկրները, Լեռնային Ղարաբաղը չենք ճանաչում որպես անկախ պետություն և չենք կարծում, թե խաղաղության գործընթացի արդյունքները կախված են այնտեղ, այսպես կոչված, «ընտրությունների» անցկացումից: Ռուսաստանը հանդես է գալիս ղարաբաղյան հակամարտության քաղաքական-դիվանագիտական կարգավորման օգտին` հակամարտությունը պետք է կարգավորվի ՄԱԿ-ի կանոնադրության, Հելսինկյան եզրափակիչ ակտի և ՄԱԿ-ի ու ԵԱՀԿ-ի այլ հիմնարար փաստաթղթերի հիման վրա. ուժի չկիրառում, ուժային սպառնալիքների չգործադրում, իրավահավասարություն, ազգերի ինքնորոշում ու տարածքային ամբողջականություն: Մենք շարունակելու ենք այդ ուղղությամբ հետևողական աշխատել կողմերի հետ` համանախագահող մյուս երկրների փոխգործակցությամբ ու 2009-2012 թթ. Ռուսաստանի, ԱՄՆ-ի ու Ֆրանսիայի նախագահների համատեղ հայտարարություններում շարադրված դրույթների հիման վրա»:
ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Էդուարդ Նալբանդյանը գտնում է, որ հուլիսի 19-ին Լեռնային Ղարաբաղում կայացած ազատ, արդար և մրցակցային նախագահական ընտրությունները վկայում են Արցախի իշխանությունների և ժողովրդի հավատարմությունը ժողովրդավարությանն ու օրենքի գերակայությանը: «Ողջունելի է ընտրություններին մի քանի տասնյակ միջազգային դիտորդների ներկայությունը, նրանց գնահատմամբ ընտրություններն անցել են կազմակերպված, թափանցիկ, միջազգային չափանիշներին համապատասխան: Չեմ կարծում, որ ժողովրդավար որևէ երկրի կողմից կարող է վիճարկվել ժողովրդավարական ընտրությունների միջոցով իշխանությունների ձևավորման անհրաժեշտությունն ու կարևորությունը: Միջազգային հանրությունը, բնականաբար, պետք է շահագրգռված լինի հարաբերվելու Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի կողմից ընտրված իշխանությունների հետ, առավելևս, որ դա նախատեսված է ԵԱՀԿ Մինսկի համաժողովի անցկացման մանդատով: Այս ընտրություններով Արցախի ժողովուրդը հերթական անգամ ապացուցեց ժողովրդավարական ճանապարհով իր ճակատագիրը տնօրինելու վճռականությունը»,-ասել է ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Էդուարդ Նալբանդյանը:
Իսլամական համագործակցության կազմակերպության, Ադրբեջանի, Թուրքիայի, Վրաստանի արձագանքները, հասկանալի պատճառներով, մնում են նույնը: Նրանք չեն ճանաչում ընտրությունները: Բայց այդ փաստը ոչինչ չի փոխում, միայն վկայում է սեփական շահերի պաշտպանությունը: Ի վերջո` որևէ հայտարարություն, որևէ գնահատական, որ արձանագրում է Լեռնային Ղարաբաղում կայացած նախագահական ընտրությունները չճանաչելու փաստը, չի առաջարկում այլընտրանք` չի ներկայացնում համարժեք առաջարկ` իսկ ի՞նչ պետք է անի Լեռնային Ղարաբաղի ժողովուրդը: Վիճակահանությա՞մբ կառավարվի, թագավորությու՞ն վերականգնի, կազմաքանդի պետությունը և միջազգային հանրությանն ասի` դուք ճիշտ եք, հիմա ասեք` ինչ անե՞մ:
Նախնական տվյալներով գործող նախագահ Բակո Սահակյանը ստացել է ընտրողների ձակների 66,7 տոկոսը: Պաշտպանության նախկին փոխնախարար, Աժ պատգամավոր Վիտալի Բալասանյանը ստացել է ընտրողների ձայների 32,5 տոկոսը: Եթե նկատի ունենանք, որ նախորդ ընտրություններում նախագահները 85 տոկոսից պակաս ձայներ չեն հավաքել, այս ընտրությունները իսկապես մրցակցային են եղել: Նախորդ ընտրություններից հետո ԼՂՀ իշխանություններին մեղադրում էին ընդդիմության բացակայության մեջ: Ղարաբաղցիներն էլ ընդդիմության բացակայությունը պատճառաբանում էին պատերազմական վիճակով և իրենց միասնականությամբ: ոնե ձևականորեն այժմ այդ մեղադրանքի հիմքերը վերացել են: Լեռնային Ղարաբաղում քաղաքական կյանք է հայտնվում: Դրական է դա, թե բացասական, իրականություն է դառնում: Հուսանք, որ քաղաքական կյանքի կամ քաղաքական կուսակցությունների ի հայտ գալը ԼՂՀ-ում չի ստեղծի այն վիճակը, երբ հինգ հոգով վեց երգ կերգեն: Բոլոր դեպքերում` և պարտադրված միասնականությունն է վտանգավոր, և պարտադրված կուսակցականությունը:
Միջազգային հանրությունը կարող է ևս մի տասնյակ տարի հետևել «գործընթացներին», որ իշխանություն են ձևավորում, կարող է ավելի մեղմ կամ ավելի կոշտ հայտարարություններ անել: Հարևաններն էլ կարող են իրենց շահերից ելնելով` գնահատել: Մենք չենք շտապում` մենք ապրում ենք մեր տանը` դե ֆակտո, դե յուրե և նվազագույնը տարօրինակ կլիներ, որ սկսեինք ապրել նրանց պատկերացումներով, ովքեր առաջնորդվում են իրենց շահերով:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ