ԱՄՆ-ի նախագահ Ջո Բայդենը հայտարարել է, որ ուկրաինական զորքերի հարձակումը Կուրսկի շրջանում Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինին իսկական երկընտրանքի առաջ է կանգնեցնում. սա տեղի ունեցողի վերաբերյալ ամերիկացի առաջնորդի առաջին պաշտոնական մեկնաբանությունն է։ «Մենք անմիջական, մշտական կապի մեջ ենք ուկրաինացիների հետ։ Սա այն ամենն է, ինչ ես կարող եմ ասել դրա մասին, քանի դեռ հարձակումը շարունակվում է», - ըստ Ֆրանսպրես գործակալության՝ հայտարարել է Բայդենը:               
 

Թուրքիայի երեք սխալները, որ հանգեցրին Ռուսաստանի հետ կոնֆլիկտի

Թուրքիայի երեք սխալները, որ հանգեցրին Ռուսաստանի հետ կոնֆլիկտի
03.12.2015 | 09:58

Թուրքիան, ում Ռուսաստանը բացահայտ մեղադրում է ԻՊ-ից նավթի անօրինական առևտրի մեջ, ընկավ սեփական ծուղակը՝ կարծում է Le Huffington Post-ի մեկնաբան Ռոմեն Էրերոն: Սիրիայի հարցում կրկնակի խաղ խաղալով՝ Թուրքիան կարողացավ միաժամանակ փչացնել հարաբերությունները Մոսկվայի հետ և զայրացնել արևմտյան տերություններին. նրանց արդեն նյարդայնացնում է Թուրքիայի երկիմաստ դիրքորոշումը էքստրեմիստական կազմակերպությունների նկատմամբ ու քրդերի դեմ պայքարով: Թուրքիային սպառնում է դիվանագիտական մեկուսացում՝ իր բազում սխալ որոշումների պատճառով, որ սրում են Մոսկվայի հետ լարումը: Ռոմեն Էրերոն Թուրքիայի առաջին սխալն է համարում ԻՊ-ին աջակցությունը: Բազում փաստեր են հաստատում Թուրքիայի հատուկ ծառայությունների բացահայտ կապերը ԻՊ-ի ղեկավարության հետ: Եվս մեկ ապացույց է չափազանց հարաբերական վերահսկողությունը Սիրիայի հետ սահմանին, որն առանց խնդիրների հատում են օտարերկրյա զինյալները՝ զենք- զինամթերքով, նաև՝ ԻՊ-ին ահաբեկիչներ անվանելուց Էրդողանի հրաժարվելը: Դա Թուրքիային չխանգարեց դառնալ ԻՊ-ի կազմակերպած ահաբեկչության զոհ: ԻՊ-ի հովանավորի կարգավիճակը Թուրքիային հանգեցրեց Ռուսաստանի հետ կողմնակի առճակատման: Թուրքիան մատների արանքով էր նայում ԻՊ-ի հզորացմանը, որովհետև խմբավորումը, բացի ամեն ինչից, նաև սպառնում է Բաշար Ասադին ու քրդերին: Թեպետ Էրդողանը պնդում էր, որ Պուտինը շուտով հրաժարվելու է Ասադին աջակցությունից, կատարվում է հակառակը՝ Ռուսաստանը միջամտեց պատերազմին Դամասկոսի զորքերի կողմից և հիմա Թուրքիան առճակատման մեջ է Մոսկվայի հետ: Այդ առճակատումը նախ խորացնում է Թուրքիայի նկատմամբ արևմտյան դաշնակցների վստահության պակասը, երկրորդ՝ մղում է նրան Մոսկվայի հետ վեճում վտանգավոր մակարդակի: Անկյուն քշված Թուրքիային ոչինչ չի մնում, եթե ոչ ենթարկվել հարաբերությունների սրման տրամաբանությանը: Ռուսական ռազմական ինքնաթիռը կործանելը ցուցադրում է Թուրքիայի համառությունը: Որքան էլ Էրդողանը խոսի իր օդային տարածքի պաշտպանության մասին, նա չէր կարող չիմանալ, թե ինչ հետևանքներ կունենա սահմանամերձ միջադեպը: Այն պահին, երբ ձևավորվում է ԻՊ-ի դեմ պայքարի համաձայնություն Ռուսաստանի, Ֆրանսիայի, Մեծ Բրիտանիայի ու ԱՄՆ-ի միջև, Թուրքիան հրաժարվեց խելամիտ դիրքերից ու առճակատման գնաց Մոսկվայի դեմ: Դա կանխավ տանուլ տված դիրք է՝ հաշվի առնելով երկու պետությունների ոչհավասարարժեքությունը և Վլադիմիր Պուտինի համառությունը: Երկարաժամկետ հեռանկարում Թուրքիան կարող է կորցնել տարածաշրջանում խաղաղարարի դերը, որովհետև չափից դուրս ջանադիր է նպաստել«հրեշի ստեղծման» և պարզապես հրաժարվում է նրան վնասել:

The Huffington Post


Հ.Գ. Եվ ո՞ր սատանան էր Էրդողանին դրդում նոյեմբերի 30-ին հայտարարել, որ հրաժարական կտա, եթե Պուտինն ապացուցի, որ Թուրքիան նավթ է գնում ԻՊ-ից, դա պարգև էր Վլադիմիր Վլադիմիրովիչին՝ նա արդեն պարտավոր էր շարունակել Էրդողանի հետ չհայտարարված տեղեկատվական պատերազմը: Երկու օր անց ապացույցները ներկայացրեց ՌԴ պաշտպանության փոխնախարարը: Ոչ Պուտինը՝ սա ևս դիվանագիտական հարված էր Էրդողանի ինքնասիրությանը, երբ ինքը հայտնվում է պաշտպանության փոխնախարարի հետ նույն հարթության մեջ: ՌԴ ՊՆ գլխավոր շտաբը լուսանկարներ ներկայացրեց թուրք-սիրիական սահմանից, որտեղ պատկերված են բենզատարներ ու բեռնատարներ: ԻՊ-ը ամեն օր Թուրքիա է մատակարարում մինչև 200 հազար բարել նավթ՝ համոզված են ՌԴ ՊՆ գլխավոր շտաբում: Դեկտեմբերի 2-ին ներկայացվեցին նաև տեսանյութեր, որ հաստատում են ավտոշարասյուների շարժը Սիրիայից Թուրքիա՝ ԻՊ-ի վերահսկողության տակ գտնվող տարածքներից: ՌԴ-ի տվյալներով՝ գործարքների եկամուտը ստանում է Թուրքիայի բարձրագույն ղեկավարությունը՝ ներառյալ նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանն ու նրա ընտանիքը: «Նոյեմբերի 13-ին արված լուսանկարում Թուրքիան ու Սիրիան միացնող ավտոմայրուղու վրա Ազաս բնակավայրի մոտ հստակ երևում է նավթամթերքներ տեղափոխող ավտոշարասյունը»՝ ասաց ՌԴ Գլխավոր շտաբի պետի տեղակալ Դմիտրի Ռուցկոյը բրիֆինգում: Նա ցուցադրեց 300 բենզատարների ու բեռնատարների լուսանկարը թուրք-սիրիական սահմանի երկու կողմերում, հայտարարելով, որ տեսանկարահանումը վկայում է «սահմանը բեռնատարների անխափան անցումը»: Ռուցկոյն ընդգծեց, որ նույն պատկերն է սահմանամերձ այլ կետերում: Նա Սիրիայից ու Իրաքից Թուրքիա ԻՊ-ի զինյալների նավթափոխադրման երեք երթուղի նշեց: Արևմտյան երթուղին տանում է դեպի Միջերկրականի թուրքական ափի նավահանգիստներ, հյուսիսայինը՝ Թուրքիայի տարածքում նավթավերամշակման գործարան, արևելյանը՝ Ջիզրայի խոշոր փոխանցումային կետ: Գլխավոր շտաբի տեղեկություններով՝ երթուղու մեջ են 8,5 հազար տոննա տարողությամբ բեռնատարներ, որ ամեն օր մինչև 200 հազար բարել նավթ են տեղափոխում: Նավթի անլեգալ առևտրի եկամուտները տարեկան 2 միլիարդ դոլարի են հասնում: Միջոցները հատկացվում են Սիրիայի ահաբեկիչներին՝ զենք-զինամթերքի ձեռքբերման, վարձկանների հավաքագրման համար՝ բրիֆինգում հայտարարեց ՌԴ պաշտպանության կառավարման ազգային կենտրոնի ղեկավար Միխայիլ Միզինցևը: Նավթի անլեգալ վաճառքից եկամուտներ է ստանում և Թուրքիայի բարձրագույն ղեկավարությունը՝ ասաց նա: Նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանն անձամբ ներգրավված է Սիրիայի ու Իրաքի ԻՊ-ին ենթակա տարածքներից նավթի անօրինական վաճառքի մեջ՝ հայտարարեց պաշտպանության փոխնախարար Անատոլի Իվանովը:
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանը մեղադրանքներին հակադարձեց Կատարից, նա մեկնել էր Սաուդյան Արաբիա և Դոխայի համալսարանում ելույթի ժամանակ հայտարարեց. «Ոչ ոք իրավունք չունի զրպարտել Թուրքիային և ասել, որ նավթ է գնում ԻՊ-ից»՝ վկայում է Reuters-ը: Եվ այնքան էլ հասկանալի չէր՝ նա պատասխանում է ՌԴ նախագահի մինչ այդ հնչեցրած մեղադրանքի՞ն, թե՞ ՊՆ պաշտոնատարների: Էրդողանը դեռ կհասցնի մի քանի ալիքներով արձագանքել և արդեն տրտնջացել է, որ Մոսկվան շատ անհամաչափ պատասխան է տալիս խփած ինքնաթիռի համար: Նրա փոխարեն հանգամանալից պատասխան առայժմ հնչեց Պենտագոնից: Դեկտեմբերի 2-ին Պենտագոնի մամլո ծառայության ներկայացուցիչ Էլիսա Սմիթը РИА Новости-ին տված հարցազրույցում ասաց. «Մենք հերքում ենք ենթադրությունը, որ Թուրքիայի կառավարությունը ԻՊ-ի հետ համաձայնության մեջ է նավթի մաքսանենգ առևտրի նպատակով: Մենք չենք տեսել այդ մեղադրանքների ապացույցներ»: Թուրքիան ջանում է կանխել մաքսանենգությունը սիրիական սահմանով: ՆԱՏՕ-ն Անկարային համարում է առանցքային գործընկեր իսլամիստների դեմ պայքարում՝ ընդգծեց Էլիսա Սմիթը: Իսկ պետքարտուղար Ջոն Քերին համենայն դեպս պահանջում է փակել թուրք-սիրիական սահմանը: Ինչո՞ւ է Պենտագոնը Անկարային պաշտպանում: Որովհետև նույն կոալիցիայի անդամ են: Ոչ միայն ՆԱՏՕ-ի, այլև՝ ԻՊ-ի դեմ պայքարի: Բայց գլխավոր պատճառը դա չէ: Վաշինգտոնը լավ էլ տեղյակ էր թուրքական խաղերից, բայց մատների արանքով էր նայում, որովհետև Էրդողանը ևս Բաշար Ասադի դեմ էր պայքարում:
Չարժի սպասել Թուրքիայի նախագահի հրաժարականին, նա, իհարկե, խոստացել է, բայց չի կարող հրաժարվել ոչ Թուրքիան նախագահական հանրապետություն դարձնելուց, ոչ ԻՊ-ի հետ համատեղ պայքարից, ոչ քրդերին համատեղ կոտորելուց, ոչ էլ այդ ամենը ֆինանսական եկամուտներով համեմելուց: Ի հաշիվ Սիրիայի ու Իրաքի: Նրանց նավթի: Նաև ի հեճուկս Ռուսաստանի ու Արևմուտքի:


Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Դիտվել է՝ 1379

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ