Երևի Չինաստանի ժամանակակից նկարագրի թողած ամենագլխավոր ու ամենաուժեղ տպավորություններից մեկը ճեպընթաց երթուղիներն են։ Երբ ես յոթ տարի առաջ առաջին անգամ մեկնեցի Շանհայ, Պուդունի միջազգային օդանավակայանից մինչև քաղաքի կենտրոն (այդ տարածությունը մոտ 30 կմ է) ուղևորությունն ուղղակի հրաշալի էր, նույնիսկ ցնցող։

Արևմուտքը մոնղոլներին «հրապուրել» է ընդերքի բնական հանածոների հաշվին արագ հարստանալու հեռանկարի խայծով։ Այդ փաստը, ինչպես նաև արևմտյան լրատվամիջոցներում «տարածաշրջանի ճշմարիտ ժողովրդավարության համար» տեղ գտնող գովեստների ամբողջ ցունամիները մոնղոլների շրջանում գլխապտույտ են առաջացնում։ Բայց դե այստեղ մոնղոլները միայնակ չեն. հայտնի է, որ «ռեսուրսային» ազգայնականությունն ընդհանուր երևույթ է։

Երկու համագումար և մեկ հանրագումար՝ ահա փետրվարի 15-ի ամփոփումը: Սուրբ Սարգսի օրը Հայոց աշխարհում հույժ քաղաքական անցավ: Մեկնարկը նախորդ օրը տվեց ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը քաղաքաշինության նախարարությունում. նախ հավաստիացրեց, որ Մաքսային միությանն անդամակցելու հետևանքով գնաճ չի լինելու, հետո էլ այդ «ապատեղեկատվությանն» ակտիվ հակադարձելու կոչ արեց:

Շաբաթ օրը համաժամանակյա սեանսով մեկնարկած ԵԿՄ ու ԲՀԿ համագումարները ներքաղաքական առումով նոր իրողություններ ամրագրեցին:

2013 վերջերին Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի կատարած հեռավորարևելյան այցերը Վիետնամ և Հարավային Կորեա աշխույժ հետաքրքրություն արթնացրին ոչ միայն այդ երկրների հետ Մոսկվայի հարաբերությունների առնչությամբ։ Այդ այցերը, նույնիսկ քննարկման համար առանձին վերցրած, էական նշանակություն ունեին Հեռավոր Արևելքում և Խաղաղ օվկիանոսի ավազանում աշխարհաքաղաքականության առաջիկա փոփոխման համար։

Նախաբան չեմ գրելու, ոչ էլ վերջաբան: Զուգահեռներ չեմ պատրաստվում անել, ոչ էլ համեմատություններ: Շարելու եմ հայտնի փաստերը ու, գուցե, չկարողանամ դիմադրել միայն եզրակացության գայթակղությանը: Իսկ գուցե դիմադրեմ այս անգամ: Ի վերջո, ընթերցողն ինքը պիտի մտածի: Եթե ընթերցողը չի մտածում, նրան ոչ փաստ է պետք, ոչ եզրակացություն, նրան փող է պետք ապրելու, և նա իրեն դրել է անապատում Մովսեսի հետ թափառող հրեայի տեղ, ում կերակրում էին մանանայով: Երկրորդ նման դեպք ես չեմ հիշում: Եթե գիտեք, դուք հավելեք:

«Արքայի» հրամանով չորս ընդդիմադիր ուժերը… չէ, կարծես շփոթում ենք, հին հույները հավաքվում էին Աթենքի հրապարակում, ու արքան նրանց երեք անգամ հարցնում էր` մոռանալ ո՞ւմ:

Նախիջևանից Բաքու Հեյդար Ալիևի վերադարձի ժամանակներից ի վեր հայկական երկու պետությունները շարունակ բախվում են ապշերոնցիների ագրեսիվ պետքարոզչությանը, որը հիմնված է այն ստահոդ վարկածի վրա, թե իբր «հայերը օկուպացրել են Ադրբեջանի տարածքի 20 %-ը»։

Մի չարչարվեք թարգմանել: Ընդամենը մեջբերել եմ Պոլ Գոգենի կտավի անվանումը` «Որտեղի՞ց ենք գալիս: Ո՞վ ենք մենք: Ո՞Ւր ենք գնում»: Թաիթիում աշխարհից հեռացած Գոգենն այս կտավը նկարում էր իբրև կտակ` մահից առաջ: Ավելի ստույգ` ինքնասպանությունից: Էլ ավելի ստույգ` ինքնասպանության մտադրությունից: Նկարեց, թույնը վերցրեց, գնաց լեռները` մեռնելու, չափազանց շատ խմեց ու ընդամենն ամբողջ գիշեր տառապեց սրտխառնուքից ու փսխուքից, բայց սեպը սեպով են հանում, ու` ձախողված ինքնասպանությունը սպանեց դեպրեսիան: Գոգենը սկսեց նկարել: Նորից ու նորից: Որովհետև նկարչի օրակարգում միշտ ու միշտ բոլոր կետերը ունեն մեկ անուն` նկարել:

2013-ի վերջերից արդեն պարզ էր, որ 2014-ը ներքաղաքական պայքարի մասով բավականին թեժ է լինելու: Ընդդիմության առաջնորդի դերակատարությունն աստիճանաբար անցնում է ԲՀԿ-ին, և հենց Գագիկ Ծառուկյանի ղեկավարած կուսակցությունն էլ փորձելու է փոխել ներքաղաքական պայքարի տրամաբանությունը՝ աստիճանաբար ստիպելով ՀՀԿ-ին գնալ կառավարության ղեկավարի փոփոխության: Միևնույն ժամանակ բավականին ծանր կացության մեջ են հայտնվել այլ ընդդիմադիր ուժերը՝ ՀԱԿ-ը, ՀՅԴ-ն և «Ժառանգությունը»: Վերջինս այդպես էլ չկարողացավ պահպանել 2013-ի փետրվարին կայացած նախագահական ընտրությունների արդյունքում ձևավորված շուրջ կեսմիլիոնանոց ընտրազանգվածը և ստիպված է համակերպվել այնպիսի նոր խաղի կանոններին, որի պայմաններում առաջին ջութակի դերակատարությունը վերապահված է ԲՀԿ-ին: