ԱՐՏԱԿ ԶԵՅՆԱԼՅԱՆ
(փաստաբան)
-Այսօր և՛ ընդդիմությունը, և՛ իշխանությունը կարևորում են ընտրությունների լավ անցկացումը: «Լավ ընտրություններ» ասվածն ի՞նչ է ենթադրում:
-Ենթադրում է Սահմանադրության 2-րդ, 4-րդ հոդվածների սկզբունքների պահպանում, այսինքն` կամքի ազատ արտահայտմամբ ընտրություններ, երբ կենտրոնական և տեղամասային ընտրական հանձնաժողովները չեն փորձում գտնել արդարացումներ, թե ինչու չեն վերացնում այս կամ այն խախտումը, որոնք ունակ են ազդելու ազատ կամարտահայտության վրա:
-Ի՞նչ եք կարծում, այս ընտրությունները կառանձնանա՞ն նախորդներից:
-Նախորդների համեմատ որոշակի տարբերություններ կան: Հեռուստաեթերի առումով գոնե այդ տարբերությունը նկատվում է, բայց, դրան զուգահեռ, տեղի է ունեցել հարձակում թեկնածուի, նրա թիմակիցների վրա՝ ընդհուպ կտրելով նրանց մատները: Սրանք, իմ համոզմամբ, ընտրարշավին խոչընդոտող լուրջ խախտումներ են: Այդ ամենը կոնկրետ մեկ քաղաքական ուժի, այն ներկայացնող թեկնածուի օգտին է արվել, ու քանի դեռ դա հիմք չի դարձել այդ թեկնածուների գրանցումն անվավեր ճանաչելու, այս ընտրությունները նախորդներից չեն տարբերվի: Այդ մարդիկ չպիտի մնան թեկնածուներ: Այս անգամ կընտրվեն ուրիշները, հաջորդ անգամ արդեն կփորձեն այս գործընթացի մեջ մտնել խելոքացած՝ հասկանալով, թե ինչ արժե նման միջամտությունը:
-Ինչո՞ւ անվավեր չեն ճանաչում այդ թեկնածուների գրանցումը:
-Որովհետև ազատ, արդար ընտրություններ անցկացնելն ընդամենը «դիզայն» է՝ ձևավորում: Այսինքն, կարևորված է ոչ թե բովանդակությունը, այլ ձևը: Ասողները (խոսքն իշխանության ներկայացուցիչների մասին է, որովհետև ընդդիմությունը ոչ մի լծակ չունի) պատրաստ չեն ընտրություններով իշխանությունը հանձնելու: ՈՒ քանի որ չեն ուզում իշխանությունը հանձնել, ուստի այս ամենն անում են «սոուսով»:
-Ընդդիմությունը չի հավատում, որ իշխանությունն ընտրություններն արդար անցկացնելու քաղաքական կամք ունի, վերջինս էլ հակառակն է պնդում: Ընտրությունների արդար անցկացման համար միայն քաղաքական կամքը բավարա՞ր է:
-Այո, միայն քաղաքական կամք է պետք:
-Օրենսդրությունը, մեխանիզմները, ռեսուրսները բավարա՞ր են:
-Լիովին: Ինչպես այս, այնպես էլ 2003-ի, 2005-ի, 2007-ի, 2008-ի ընտրություններում բավարարում էին: Պարզապես մի խնդիր կա՝ իշխանությունը չի ուզում իշխանությունը հանձնել:
-Ոչ մի իշխանություն էլ ինքնակամ չի ցանկանում իր տեղը զիջել:
-Ժողովուրդը, անկախ այն հանգամանքից, դա գրված է, թե ոչ, կամ որևէ իշխանության դուր է գալիս, թե ոչ, ապստամբության իրավունք ունի: Նույնիսկ փիլիսոփայության տեսանկյունից դա ապստամբություն չի կոչվում, որովհետև իշխանությունը ժողովրդինն է: Նշանակում է, նա իշխանությունը յուրացրածներին հեռացնում է:
-Հաճախ է տեսակետ հնչում, թե այս ընտրությունները միջազգային հանրության ուշադրության կենտրոնում են լինելու: Եթե, այդուամենայնիվ, խախտումներ լինեն, սովորության համաձայն, այս անգա՞մ էլ ասելու է` մեկ քայլ առաջ էր, թե՞ խիստ կմոտենա:
-2007-ի ընտրություններից առաջ մենք ասացինք, թե ինչ են ասելու: Սակայն, կարծում եմ, սա Հայաստանի ժողովրդի խնդիրն է: Միջազգային հանրությունը շատ լայն է. ԱՊՀ դիտորդներն ասում են՝ շատ չքնաղ, այլ երկրների դիտորդները՝ վատ ընտրություններ են: Այդ հարցը նախ մենք մեզ համար պետք է լուծենք: Նրանց ոչ մի բան ցույց տալու կարիք չունենք: Եթե մենք հավատացինք մեր ընտրությանը, կարող ենք անել ամեն ինչ, հասնել շատ բաների:
-Ընտրությունների արդար կազմակերպման համար և՛ ընդդիմությունը, և՛ իշխանությունը միասնական շտաբներ են ստեղծում: Սրանք որևէ դրական արդյունք չե՞ն տալու:
-Ընդդիմության ստեղծած շտաբների առաքելությունը լրիվ այլ է, իշխանությանը՝ այլ: Իշխանության շտաբների նպատակը իշխանությունը պահելն է:
Ճեպազրույցը՝
Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ