«Մի բնագավառ կա, ուր Գագիկ Ծառուկյանն իրոք մոնոպոլիստ է...»

«Իրատես de facto»-ի զրուցակիցն է թիվ 9 ընտրատարածքում մեծամասնական ընտրակարգով պատգամավորության թեկնածու առաջադրված ՆԱՊՈԼԵՈՆ ԱԶԻԶՅԱՆԸ

ԱՅՑԵՔԱՐՏ

Նապոլեոն Ազիզյանը ծնվել է 1946 թ. հունվարի 9-ին, Երևանում: 1971 թ. ավարտել է Երևանի պետական համալսարանը, ապրանքագետի մասնագիտությամբ: Եղել է Երևանի պիտակ-փաթեթների կոմբինատի փոխտնօրեն, «Բջնի» գործարանի տնօրեն, թիվ 8 սննդառի տնօրեն, «Գործվածք-հագուստ-կոշիկառի» տնօրեն, Հայկոոպի մեծածախ և մանրածախ բազայի տնօրեն:

Եղել է ԱԺ երկու գումարումների պատգամավոր, ԱԺ ֆինանսավարկային, բյուջետային և տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի անդամ:

ԲՀԿ անդամ է:

Ամուսնացած է, ունի երեք երեխա և չորս թոռնիկ:

-Ո՞րն է քաղաքականություն վերադառնալու Ձեր նպատակը:

-Այնպես չէ, որ հեռացել էի քաղաքականությունից և հիմա վերադառնում եմ։ Հինգ տարի է` «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության անդամ եմ, այդ տարիներին շարունակել եմ որպես կուսակցական գործիչ մասնակցություն ունենալ երկրի քաղաքական և սոցիալ-տնտեսական կյանքին։ Ավելին` մշտապես ներգրավված եմ եղել ընտրական գործընթացներում, աշխատել եմ ԲՀԿ ծրագրերի իրականացման և կուսակցության բնականոն գործունեության ապահովման ուղղությամբ։ Հիմա որոշել եմ առավել մեծ ակտիվություն ցուցաբերել, որովհետև օրեցօր վատանում է ժողովրդի սոցիալական վիճակը, ծանրանում է արտագաղթը, ԲՀԿ-ն իր ծրագրերով փորձելու է պայքարել այս երևույթների դեմ։ Ես էլ՝ որպես թիմի անդամ, իմ չափով եմ պայքարելու ԲՀԿ ծրագրերի իրականացման համար։ Վստահ եմ, որ կուսակցությունը Գագիկ Ծառուկյանի գլխավորությամբ ի զորու կլինի համակարգային փոփոխություններ իրականացնելու և ժողովրդին դուրս բերելու այս իրավիճակից։

-Արտագաղթը, Ձեր գնահատականով, սոցիալական թիվ 1 խնդի՞րն է:

-Արտագաղթի աճող տեմպերը վտանգավոր են դառնում, դրա համար էլ այդ խնդիրը անհետաձգելի լուծում պահանջողներից է: Հաճախ տեսակետներ են հնչում, թե աշխարհում միգրացիոն երևույթները բնական են, ուստի աղետալի որակել պետք չէ։ Հայաստանի դեպքում իրողությունն այլ է։ Հայաստանից մարդիկ հեռանում են, որովհետև հայրենիքում չեն կարողանում ապրել: ՈՒրիշ է պատկերը զարգացած և զարգացող երկրների պարագայում. ունենալով բարեկեցիկ կյանք, նրանք փոխում են իրենց բնակավայրը` ելնելով իրենց տեղաշարժի սահմանադրական իրավունքի կիրարկման սկզբունքից։ Մեզ մոտ արտագաղթի հիմնական պատճառը սոցիալ-տնտեսական վիճակն է, բազմաթիվ այլ երկրներում բնակչության արտագաղթի մոտիվացիան սոցիալական չէ։ Հայաստանում սոցիալ-տնտեսական ծանր վիճակին հաճախ գումարվում է պետական պաշտոնյաների արհամարհական ու անտարբեր վերաբերմունքը քաղաքացու նկատմամբ։ Անարդարության բախվող ու անուշադրության մատնված քաղաքացին, ի վերջո, լքում է Հայաստանը՝ իրեն անզոր զգալով անարդարության դեմ հանդիման: Երբ մենք ասում ենք` իրականացնելու ենք համակարգային փոփոխություններ, առաջին հերթին նկատի ունենք բարոյահոգեբանական մթնոլորտի փոփոխության խնդիրը։ ԲՀԿ-ի կարգախոսներից է «Հավատա, վստահիր, պահանջիր»-ը, մեր առաջնահերթություններից է ՀՀ քաղաքացու գիտակցությանը հասցնել, որ կարող է վստահել մեզ, մեր թիմին, իսկ հետո պահանջել իր կողքին լինել ու միասին պայքարել արատավոր երևույթների դեմ։

-Արտագաղթը կասեցնելու ի՞նչ ճանապարհ եք առաջարկում:

-Արտագաղթի տեմպերը նվազեցնելու համար, առաջին հերթին, պետք է լուծել աշխատատեղերի ստեղծման խնդիրը։ Մարդիկ պետք է զբաղված լինեն և կարողանան իրենց աշխատանքով իրենց տունը պահել, ոչ թե սպասեն, թե առիթից առիթ իրենց ով է ձեթ կամ հաց բաժանելու։ Աշխատատեղ ստեղծելու համար առաջին հերթին քաղաքական կամք է պետք, երկրորդը` իսպառ պետք է վերացվեն տնտեսական մենաշնորհները, որովհետև շուկայական տնտեսության հիմքը ազատ մրցակցությունն է: Որպեսզի տնտեսությունը զարգանա, և առաջընթաց ունենանք, անհրաժեշտ է միջին խավի ձևավորումը: Հայաստանում հասարակությունը ծայրաստիճան բևեռացված է` ունենք շատ հարուստներ և շատ աղքատներ: Երկու խավերի միջև գոյացած անջրպետը կարող է լցնել միջին խավը։ Զարգացող ու զարգացած երկրներում հասարակության ամենակայուն և հուսալի օղակը լինելով` միջին խավն է ձևավորում երկրի բյուջեն։ Մեզ մոտ բացակայում է այդ օղակը։ Տեսեք՝ մենք խոսում ենք ժողովրդի ծանր վիճակից, բայց տարեցտարի ավելանում է ներկրվող ապրանքների տեսակարար կշիռը մեր շուկայում։ Ապրանքներ են ներկրվում դրսից՝ հիմնականում Թուրքիայից ու Չինաստանից, մինչդեռ մենք կարող էինք այստեղ այդ ապրանքները արտադրել` միաժամանակ լուծելով աշխատատեղերի ստեղծման խնդիրը։ ԲՀԿ-ի ծրագրային դրույթներից է՝ խրախուսել տեղական արտադրողին, խթանել տեղական արտադրանքը, վերացնել մենաշնորհը՝ զուգահեռաբար կարգավորելով արտահանումների և ներկրումների բացասական հաշվեկշիռը։ Մենք ոչ թե պիտի մեր երկրի գումարը չինացիներին կամ թուրքերին տանք՝ նրանց համար աշխատատեղեր ապահովելով, այլ այդ հարցերը տեղում` մեր երկրում ու մեզ համար պետք է լուծենք: Ինչ խոսք, բնակլիմայական պայմանների, ֆինանսական մեծ ներդրումների, հաղորդակցուղիների հետ կապված ամեն ինչ չէ, որ միանգամից է հնարավոր ապահովել, բայց ներկրվող ապրանքների 50 տոկոսը հաստատ հնարավոր է տեղում արտադրել` բավարարելով և՛ ժողովրդի պահանջարկը, և՛ աշխատատեղեր ստեղծելու անհրաժեշտությունը։ Հավատացեք, եթե հայ մարդը կարողանա փող աշխատել և իր տունը պահել, արտագաղթն էլ կտրուկ կնվազի:

-Բոլոր կուսակցություններն էլ կարևորում են միջին խավի ստեղծումը, փոքր ու միջին բիզնեսի զարգացումը, մենաշնորհի վերացումը, պահանջը վաղուց ու շատ հասունացած է, ինչու չի՞ կենսագործվում` օրենսդրակա՞ն խնդիր է, ֆինանսակա՞ն, քաղաքակա՞ն:

-ԲՀԿ-ի կարգախոսը գիտեք` «Մեր խոսքը գործ է», և դա պատահական միտք չէ: Չեք կարող մեկին գտնել, որը կասի, թե «Բարգավաճ Հայաստանը» խոստացել է ու չի կատարել: ԲՀԿ-ի առաջնորդ Գագիկ Ծառուկյանն ահավոր խստապահանջ է և՛ իր, և՛ կուսակիցների նկատմամբ: Մեր կուսակցությունն ի զորու է իրականացնելու իր առաջարկած բարեփոխումները, մեր թիմն ունի և՛ քաղաքական կամք, և՛ ցանկություն, և՛ համապատասխան գիտելիքներ ու փորձ։ Մեր երկրի զարգացումն այլընտրանք չունի, և չեն կարող այս խնդիրները չլուծվել։ Վստահեցնում եմ, որ շատ կարճ ժամանակում այդ փոփոխություններն անձամբ յուրաքանչյուր քաղաքացի կզգա: Բոլոր կուսակցությունների ծրագրերն էլ լավն են, բոլորն էլ գեղեցիկ շարադրել են, թե ինչ է պետք մեր երկրին, բայց շարադրելն ու իրականացնելը տարբեր բաներ են։ ԲՀԿ-ի ծրագիրը ամենաիրատեսականն է, որովհետև մենք նաև մեր ծրագրի իրականացման մեխանիզմներն ենք մշակել։ Ցանկացած կուսակցություն կարող է ամենաբարեկեցիկ երկրի նախընտրական ծրագիրը վերցնել, թարգմանել ու հրամցնել իր ժողովրդին: Կարևորը ոչ թե գեղեցիկ ծրագրեր ունենալն է, այլ դրանք իրագործելը: Մեր խոսքը գործ է, և մենք ինչ հանձն ենք առել, կատարելու ենք: Գագիկ Ծառուկյանը և՛ տնտեսական դաշտում, և՛ քաղաքական դաշտում իր հաստատուն խոսքով է դարձել հասարակական ամենամեծ պահանջարկ ունեցող գործիչը: Հավատացեք, որ եթե մեր ներկայությունը կառավարությունում մեծ լինի, ժողովուրդը շատ արագ փոփոխություններ կզգա իր կյանքում:

-Դուք, որ մենաշնորհի վերացման ջատագով եք, Գագիկ Ծառուկյանին տնտեսական դաշտում մենաշնորհ ունեցող չե՞ք համարում:

-Մի բնագավառ կա, ուր Գագիկ Ծառուկյանն իրոք մոնոպոլիստ է և ամենամեծ մենաշնորհն ունի: Նրա մենաշնորհը բարեգործությունն է, որտեղ նա իսկապես մրցակիցներ չունի: Գիտություն, կրթություն, սպորտ, մշակույթ, դպրոցաշինություն, առողջապահություն... մնացածը կարող եք ինքներդ թվարկել. այս բոլոր ոլորտներում Գագիկ Ծառուկյանն ահռելի ներդրումներ է անում և իսկապես մոնոպոլիստ է։ Նա զբաղվում է անհետացման եզրին կանգնած մեղվաբուծությունից մինչև քարի վերամշակում ու կոնյակի արտադրություն: Խոշորացույցը դրեք և նայեք` քանի բնագավառում է նա մենաշնորհային դիրքերում: Իմ նշած բոլոր ոլորտներում էլ հարյուրավոր տնտեսավարողներ կան։ Մինչև հիմա շատերը կարծում են, թե բոլոր գազալցակայանները Գագիկ Ծառուկյանինն են, բայց 700-ից ավելի գազալցակայաններից 5-6-ն են նրանը: Այսինքն՝ այս բնագավառում ևս բազմաթիվ տնտեսավարողներ կան։

-Ինքն է, չէ՞, ասում` բարեգործությամբ երկիր չես պահի:

-Ճիշտ է ասում` մարդը պիտի աշխատի, որ ապրի: Բարեգործությամբ երկիր չես կարող պահել, ոչ էլ զարգացնել։ Երկրի զարգացման մեր տեսլականում թվարկված են երկրի զարգացման բոլոր ուղղություններն ու մեխանիզմները, իսկ բարեգործության մասին խոսք չկա։

-Ժողովրդի հետ հանդիպումներում ի՞նչ խնդիրներ են բարձրացվում:

-Բազմաթիվ հարցեր են տրվում սոցիալական խնդիրների մասին: Ժողովուրդն իրավացիորեն դժգոհ է իր վիճակից: Ես չեմ ասում, որ մենք կախարդական գավազան ունենք ու մեկ հարվածով բոլոր հարցերը լուծելու ենք, բայց վստահ եղեք, որ ժողովրդի բարձրացրած հարցերն ի զորու ենք լուծելու: Կենտրոն համայնքն ընդգրկող թիվ 9 ընտրատարածքում ես մոնիթորինգ եմ կատարել և հաշվարկել եմ` տարբեր մասնագիտությունների ու արհեստների տիրապետող ինչքան մարդ կա` ուսուցիչներ, բժիշկներ, գիտնականներ, իրավաբաններ, տնտեսագետներ, կոշկակարներ, դերձակներ, վարորդներ, վարսավիրներ, որոնք անգործ են: Կադրային այդ բանկի ներուժն օգտագործել է պետք, առանց այդ էլ քիչ ենք մնացել։

-Եթե հնարավոր դարձավ զարգացնել տնայնագործությունը, ինչպե՞ս եք ապահովելու սպառումը: Ակնհայտ է, որ նման արտադրանքը մրցունակ չի կարող լինել:

-Ցանկացած հասարակարգի զարգացման աստիճանը պարզում է ոչ թե «ի՞նչ են արտադրում» հարցի պատասխանը, այլ ինչպես: Ճորտատիրական հասարակարգում էլ են կոշիկ արտադրել, հիմա էլ: Այն ժամանակ մի քանի օր ձեռքով են կարել, հիմա կոշիկը 3 րոպեում մեքենան է կարում: Մենք պետք է ստեղծենք գործարան արտադրող գործարաններ: Հայրենական արտադրությունը պետք է պահանջարկ ունենա ներսում էլ, դրսում էլ, առանց արտահանման մենք հաջողություն չենք ունենա:

-Իհարկե, դժվար է, ծախսատար, բայց շատ ավելի շահեկան չէ՞ մեծ արդյունաբերությունն աշխատեցնել, նորմալ վճարվող աշխատատեղ ստեղծել, արդյունաբերություն, որն իր հետևից արտադրության նորանոր ճյուղեր է ոտքի հանելու, քան հիմա էլ երկիրը տնայնագործության տանել:

-Պիտի փոխվի բարոյահոգեբանական մթնոլորտը, մարդու վերաբերմունքը աշխատանքի ու արտադրանքի նկատմամբ: Կոմունիստների ժամանակից ունեցել ենք չեխական գարեջրի արտադրության տեխնոլոգիաներ, բայց չենք ունեցել չեխական գարեջրի որակով գարեջուր, հիմա ունենք և գարեջուր ենք արտահանում: Պետք է արտադրվի այն ապրանքը, որ պահանջարկ ունի և՛ Հայաստանում, և՛ Հայաստանից դուրս:

-Ձեր ընտրատարածքում բնապահպանական խնդիրներ կա՞ն:

-Բնապահպանական խնդիրներ ամեն տեղ կան: Մենք համառորեն վերացնում ենք թթվածինը: Անմտություն է ծառ կտրելով տաղավար կամ էլ բետոնե շենքեր կառուցելը։ Ես «Նիգ-Ապարան» հայրենակցական միության անդամ եմ, որն արդեն միլիոնից ավելի ծառ է տնկել: Բնապահպանական խնդիրները առաջնահերթ լուծում պահանջող խնդիրներից են, բայց մեզ մոտ մղվել են` հայտնի չէ, թե որ հորիզոնական: Մարդը մի քանի դրամ վաստակելու համար կարող է 50 տարվա ծառը կտրել, տեղը տաղավար դնել: Վերաբերմունքը պետք է փոխվի։

-Ինչքա՞ն ձայն է պետք Ձեր թիմին իր ծրագրերը կատարելու համար:

-Ես համոզված եմ, որ մեր թիմը վայելում է հասարակության վստահությունը և ստանալու է մեծամասնության վստահության քվեն։ Մարդիկ արդեն հոգնել են խոսքերից ու գնահատում են գործերը: Հասարակությունը համադրում է մեր ասածն ու մեր կատարած աշխատանքը և տեսնում, որ ԲՀԿ-ն երբեք չի խաբել իր ընտրողին։ Տեսեք` գյուղատնտեսության ոլորտում ինչքան տեխնիկա է բերվել, պարարտանյութ` մատչելի գներով: Հայաստանում ամբողջ տարին ծիրանի չիր են վաճառում: Թուրքական: Պոմիդոր, վարունգ: Էլի` թուրքական: Ի՞նչ է պետք, որ հայկականը վաճառեն: Ի՞նչ է պետք գյուղատնտեսության համար: Հող, ջուր, արև: Հայաստանում երեքն էլ կան: Բայց գյուղացին սոված է: Գարնանը 500 դոլար պարտք է վերցնում, որ վառելանյութ գնի, պարարտանյութ գնի, ջրի համար վճարի, տարվա վերջին չի կարողանում նույնիսկ պարտքերը փակել: Մարդիկ հասկանում են, որ եթե մենք եկանք իշխանության, լինելու են համակարգային փոփոխություններ, և շատ արագ:

-Այսինքն` աշխատանքի ճիշտ կազմակերպում չկա՞:

-Այո, հազարավոր հարցականներ կան, որ կամաց-կամաց պակասեցնելով` պիտի գանք դրական հաշվեկշռի:

-Բավարար գիտելիքներ ու հմտություններ ունե՞ք այդ փոփոխությունները անելու, ԲՀԿ-ի ու նրա առաջնորդի ներուժը կհերիքի՞ այդքան արմատական ծրագրեր կյանքի կոչելուն:

-Իհարկե` այո: Գագիկ Ծառուկյանի և «Բարգավաճ Հայաստանի» պարագայում նման խնդիր չկա: Մեր թիմում պրոֆեսիոնալ գործիչներ են, նրանք իրենց ամենօրյա աշխատանքով ապացուցել են, որ ունեն և՛ գիտելիքներ, և՛ կամք։ Սխալ պատկերացում կա հասարակության մեջ. ոմանց թվում է, թե առաջնորդը պիտի հավասարապես տիրապետի գիտության ու տեխնիկայի բոլոր բնագավառների ամենավերջին ձեռքբերումներին: Ֆիզիկոս լինի, քիմիկոս, լեզվաբան ու երգահան միաժամանակ: Նյուտոնի ժամանակ Անգլիայի թագավորը ֆիզիկո՞ս էր, թե՞ Մոցարտի ժամանակ էր Ավստրիայի թագավորը կոմպոզիտոր: Առաջնորդի առաքելությունը իր ժամանակակիցների մտավոր, հոգևոր, ֆիզիկական կարողությունները համախմբելը և նպատակաուղղելն է ազգի, ժողովրդի, պետության բարգավաճմանը: Այդ առումով Գագիկ Ծառուկյանն արդեն հստակ քայլեր արել է` ինչ ավերված բնագավառի ձեռք է զարկել, այդ բնագավառում արագ զարգացում ու առաջընթաց է արձանագրվել։

-Խորհրդարանում ԲՀԿ-ի ծրագրերի իրականացման համար այլ քաղաքական ուժերի հետ կոալիցիայի կազմումը հնարավոր համարո՞ւմ եք:

-Ցանկացած կուսակցության հետ, որն ազգանպաստ գործունեություն է ծավալելու, կհամագործակցենք, որպեսզի երկիրն այս վիճակից հանենք:

-Ի՞նչ կարծիքի եք Ձեր մրցակիցների հնարավորությունների մասին:

-Բոլորին հարգում եմ, բայց հաղթելու եմ ես:

-Մայիսի 7-ին ի՞նչ եք անելու: Հետընտրական ի՞նչ զարգացումներ եք կանխատեսում:

-ԲՀԿ-ն ամեն ինչ անելու է իր ձայներին տեր կանգնելու համար: Ես համոզված եմ, որ ՀՀ նախագահն անձամբ թույլ չի տալու ընտրակեղծիքներ լինեն, և այս անգամ անցկացվելու են ազատ, արդար, թափանցիկ ընտրություններ, որոնցից հետո և՛ հաղթողները, և՛ պարտվողները համաձայն են լինելու ընտրությունների արդյունքների հետ, որովհետև ոչ թե իրենք են հաղթում կամ պարտվում, այլ ժողովուրդն ու պետությունն են հաղթում:

-Ձեր քաղաքական փորձառությունից ելնելով` ի՞նչ է անհրաժեշտ ազատ, արդար, թափանցիկ ընտրությունների համար: Բացահայտ է, որ ժողովրդի մեծ մասը, ընտրակաշառք ստանալով, իր սահմանադրական իրավունքն ու պարտականությունը համարում է կատարած:

-Վերադառնում ենք սոցիալական վիճակի ու բարոյահոգեբանական մթնոլորտի խնդրին։ Այս վիճակը չի կարող երկար շարունակվել, աշխարհաքաղաքական մարտահրավերներն ու մրցունակ երկիր դառնալու անհրաժեշտությունը խաղի իրենց կանոններն են պարտադրում։ Վստահ եմ` ՀՀ քաղաքացին չի կարող իր հինգ տարվա կյանքը սակարկության հանել մի քանի հազար դրամով։ ՀՀ իշխանությունն այսօր պատրաստակամություն է հայտնել՝ անցկացնելու ազատ, արդար, թափանցիկ ընտրություններ։ Միջազգային հանրությանն էլ պիտի ապացուցենք, որ ժողովրդավարության հաստատման ուղղությամբ մեր երկրում առաջընթաց կա։

-Միջազգային հանրության գնահատականն այդքան կարևո՞ր է:

-Իհարկե, կարևոր է։ Այսօր արդեն խոսվում է Հայաստանին 2,5 միլիարդ եվրոյի օգնության մասին։ Դա շատ պետք է մեր տնտեսությանը։ Ժողովրդավարական չափանիշներին համապատասխան ընտրությունների անցկացման միակ գործոնը տնտեսականը չէ։ Աշխարհն այսօր հաշվի է նստում, հարգում է այն պետություններին և հասարակություններին, որոնք կարողանում են ձևավորել լեգիտիմ իշխանություն։ Անհրաժեշտ է վերացնել լեգիտիմության և լեգալության դեֆիցիտը։ Իսկ դրան հնարավոր է հասնել բացառապես արդար ընտրությունների անցկացման ճանապարհով։

-Կարծո՞ւմ եք, որ ժողովուրդը եռանդով կգա ընտրության:

-Երևանի Կենտրոն համայնքում ավանդաբար ընտրողների ակտիվությունը բարձր չի լինում, բայց յուրաքանչյուրը պիտի հասկանա, որ ինքն այս երկրի տերն է, որ ունի իրավունքներ և պարտավորություններ։ Իշխանությունն էլ, քաղաքական կուսակցություններն էլ պետք է կարևորեն քաղաքացու ընտրության հնարավորությունը։ Պետք է մեզնից յուրաքանչյուրը ազնվորեն պայքարի քաղաքացու քվեի համար։ Այսպիսի մթնոլորտում քաղաքացին ինքը շահագրգռված կլինի քվեարկելու իր նախընտրած ուժի օգտին։ ՈՒզում եմ բոլորին կոչ անել` գնալ ընտրությունների և հորդորել՝ քվեարկել «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության օգտին՝ վստահ լինելով, որ այսօրվա մեր ծրագիրը իրենց վաղվա իրականությունն է:

Զրույցը`

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆԻ

Մեկնաբանություններ