Մանրամասն որոնում (արխիվ)
14.11.2024
 
ԱՄՆ-ի նախագահական ընտրություններում Դոնալդ Թրամփի հաղթանակը չի փոխի վերաբերմունքը ուկրաինական ճգնաժամի նկատմամբ՝ հայտարարել է ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը։ «Վաշինգտոնի սկզբունքային վերաբերմունքը ուկրաինական և նույնիսկ եվրոպական հարցերի նկատմամբ չի փոխվի այն առումով, որ Վաշինգտոնը միշտ կձգտի իր վերահսկողության տակ պահել այն ամենը, ինչ տեղի է ունենում ՆԱՏՕ-ամերձ և բուն ՆԱՏՕ-ի տարածքում»,- ընդգծել է նա։               
 
Նորություններ » Ահագ­նա­ցող աշ­խա­տան­քա­յին միգ­րա­ցիան եր­կի­րը «դա­տար­կեց» ո­րա­կ­յալ մաս­նա­գետ­նե­րից

Ահագ­նա­ցող աշ­խա­տան­քա­յին միգ­րա­ցիան եր­կի­րը «դա­տար­կեց» ո­րա­կ­յալ մաս­նա­գետ­նե­րից

Ահագ­նա­ցող աշ­խա­տան­քա­յին միգ­րա­ցիան եր­կի­րը «դա­տար­կեց» ո­րա­կ­յալ մաս­նա­գետ­նե­րից
04.02.2020 | 00:33
ՄՈ­ՌԱՑ­ՎԱԾ ՏԵԽ­ՆԻ­ԿՈՒՄ­ՆԵ­ՐԸ ՍԿ­ՍԵ­ՑԻՆ ԱՐԹ­ՆԱ­ՆԱԼ ԹՄ­ԲԻ­ՐԻՑ, ԴՐԱՆՔ ՎԵ­ՐԱՆ­ՎԱՆ­ՎԵ­ՑԻՆ ՔՈ­ԼԵՋ­ՆԵՐ
«Այ­սօր ե­րի­տա­սարդ­նե­րից ոչ ոք չի ցան­կա­նում կոշ­կա­կար, պատ­շար, քար­տաշ կամ զո­դող դառ­նալ, բո­լորն էլ նա­խընտ­րում են մո­դա­յիկ դար­ձած տն­տե­սա­գե­տի, ի­րա­վա­բա­նի, ծրագ­րա­վո­րո­ղի կամ մե­նե­ջե­րի աշ­խա­տան­քը: Հենց գոր­ծը կոնկ­րետ մի բան սար­քե­լուն, կա­ռու­ցե­լուն կամ վե­րա­նո­րո­գե­լուն է հաս­նում, պարզ­վում է ո­րա­կյալ գործ ա­նող չկա: Բա մեր ժա­մա­նակ էդ­պե ՞ս էր, ա­մեն մեկն իր գոր­ծի վար­պետն էր»,- մի ա­ռի­թով ա­սաց տա­րեց մի շի­նա­րար:
Գի­տու­թյան ու տեխ­նի­կա­յի զար­գաց­մա­նը զու­գա­հեռ նոր գա­ղա­փար­ներն ի­րա­կա­նու­թյուն դարձ­նող ո­րա­կյալ մաս­նա­գետ­նե­րի կա­րիքն էլ ա­վե­լի է զգաց­վում, իսկ այդ­պի­սիք անհ­րա­ժեշտ են բո­լոր ո­լորտ­նե­րում:
Շի­նա­րա­րու­թյան կամ բնա­կա­րա­նի, սան­հան­գույ­ցի վե­րա­նո­րոգ­ման հա­մար պա­տա­հա­կան կամ «փի­նա­չի» վար­պետ­նե­րից խու­սա­փե­լու հա­մար դի­մում ենք ո­րա­կյալ մաս­նա­գե­տի տեղն ի­մա­ցող ծա­նոթ­նե­րի խոր­հր­դին, սա­կայն պա­տա­հում է, որ նրանց ա­ռա­ջար­կած «հա­զար շնոր­հի տեր» վար­պե­տի աշ­խա­տան­քի թե­րու­թյուն­նե­րը կարճ ժա­մա­նակ անց ջրի ե­րես են դուրս գա­լիս: Նման երևույ­թի շա­տերն են հան­դի­պել, քա­նի որ այդ­պի­սի «վար­պետ­նե­րը» մեծ գու­մար վաս­տա­կե­լու հե­ռան­կա­րով փոր­ձում են ի­րեն­ցով ա­նել ողջ բնա­կա­րա­նի շի­նա­րա­րու­թյու­նը կամ վե­րա­նո­րո­գու­մը, հա­մո­զե­լով, թե ի­րենք ա­մեն ին­չի վար­պետ են: Մինչ­դեռ կար ժա­մա­նակ, երբ բան­վո­րա­կան և ար­հես­տա­վո­րա­կան կադ­րե­րը, ե­ռակ­ցող­նե­րը, տեխ­նիկ­նե­րը, սպա­սարկ­ման ո­լոր­տի ա­մե­նա­տար­բեր մաս­նա­գետ­նե­րը ո­րա­կյալ էին հա­մար­վում նեղ մաս­նա­գի­տա­կան կր­թու­թյան շնոր­հիվ:
Ան­շուշտ ո­մանք չեն մո­ռա­ցել խոր­հր­դա­յին տա­րի­նե­րին գոր­ծող մաս­նա­գի­տա­կան-տեխ­նի­կա­կան ու­սում­նա­րան­նե­րի (ՄՏՈՒ) կամ, ինչ­պես դրանք ըն­դուն­ված էր ան­վա­նել, պրոֆ­տե­խու­սում­նա­րան­նե­րի հա­մա­կար­գի մա­սին, ո­րը Հա­յաս­տա­նի ան­կա­խա­ցու­մից հե­տո հան­գեց­րեց ՄՏՈՒ-նե­րի վար­կա­նի­շի անկ­մա­նը, իսկ 1999 թ. ըն­դուն­ված «Կր­թու­թյան մա­սին» օ­րեն­քում մաս­նա­գի­տա­կան ու­սում­նա­կան հաս­տա­տու­թյուն­նե­րի տի­պե­րի շար­քում նախ­նա­կան մաս­նա­գի­տա­կան ու­սում­նա­կան հաս­տա­տու­թյուն­նե­րը պար­զա­պես ան­տես­վե­ցին ու դրանց մա­սին կար­ծես մո­ռա­ցան:
Այդ շր­ջա­նում հան­րա­պե­տու­թյու­նում ա­հագ­նա­ցող աշ­խա­տան­քա­յին միգ­րա­ցիան եր­կի­րը «դա­տար­կեց» ո­րա­կյալ մաս­նա­գետ­նե­րից: Դաշ­տը մնաց պա­տա­հա­կան մարդ­կանց, ով­քեր կա­րի­քից դրդ­ված ի­րենց հա­մա­րում էին միա­ժա­մա­նակ վար­պետ պատ­շար, ե­ռակ­ցող, մե­խա­նիկ ու այլ պա­հանջ­վող մաս­նա­գետ: Աշ­խա­տա­շու­կան ու աշ­խա­տանք փնտ­րող­նե­րի մաս­նա­գի­տա­կան ո­րակ­նե­րը ստու­գող չկար ու կար­ծես դրա անհ­րա­ժեշ­տու­թյունն էլ չկար:
Սա­կայն աս­տի­ճա­նա­բար բաց­վող փոքր ու մի­ջին ձեռ­նար­կու­թյուն­նե­րի հետ մեկ­տեղ մե­ծա­նում էր ո­րա­կյալ մաս­նա­գետ­նե­րի պա­հան­ջար­կը, ու մո­ռաց­ված տեխ­նի­կում­նե­րը սկ­սե­ցին արթ­նա­նալ թմ­բի­րից, դրանք վե­րան­վան­վե­ցին քո­լեջ­ներ, ո­րոնք այ­սօր հան­դի­սա­նում են թե որ­պես ա­ռան­ձին կր­թա­կան հաս­տա­տու­թյուն­ներ, թե բու­հե­րի բաղ­կա­ցու­ցիչ մաս: Ներ­կա­յումս գոր­ծում են 97 պե­տա­կան պրոֆ­տե­խու­սում­նա­րան­ներ և մի­ջին մաս­նա­գի­տա­կան ու­սում­նա­կան հաս­տա­տու­թյուն­ներ՝ քո­լեջ­ներ:
2019 թ. մաս­նա­գի­տա­կան կր­թու­թյան և ու­սուց­ման զար­գաց­ման ազ­գա­յին կենտ­րո­նի (ՄԿՈՒ­ԶԱԿ) կող­մից մշակ­վե­ցին և ներ­դր­վե­ցին մի­ջին մաս­նա­գի­տա­կան կր­թու­թյան մաս­նա­գի­տու­թյուն­նե­րի պե­տա­կան կր­թա­կան չա­փո­րո­շիչ­ներ, ու­սում­նա­կան պլան­ներ և մո­դու­լա­յին ծրագ­րեր: Նպա­տա­կը ժա­մա­նա­կա­կից տեխ­նի­կա­կան գի­տե­լիք­նե­րով զին­ված ո­րա­կյալ մաս­նա­գետ­նե­րի պատ­րաս­տումն էր: Մի շարք մար­զե­րի գյու­ղատն­տե­սա­կան ո­լոր­տում՝ ծխա­խո­տա­գոր­ծու­թյան (Ար­մա­վի­րի մարզ), գի­նե­գոր­ծու­թյան (Վա­յոց ձո­րի մարզ), պա­հա­ծո­յա­գոր­ծու­թյան (Տա­վու­շի մարզ) զար­գաց­ման հա­մար անհ­րա­ժեշտ կադ­րե­րի պա­կաս կար, ուս­տի այդ մար­զե­րի քո­լեջ­նե­րում ներ­դր­վեց անհ­րա­ժեշտ մաս­նա­գի­տու­թյուն­նե­րի ու­սու­ցու­մը:
Հա­յաս­տա­նի արհ­միու­թյուն­նե­րի կոն­ֆե­դե­րա­ցիա­յի ան­դամ, կր­թու­թյան և գի­տու­թյան աշ­խա­տող­նե­րի ճյու­ղա­յին հան­րա­պե­տա­կան միու­թյան նա­խա­գահ ԳՐԻ­ԳՈՐ ՂԱ­ՐԻ­ԲՅԱ­ՆԸ «Ի­րա­տեսի» հետ զրույ­ցում նշում է, որ երկ­րի զար­գա­ցող տն­տե­սու­թյու­նը ո­րա­կյալ մաս­նա­գետ­նե­րով հա­մալ­րե­լու հա­մար կա­ռա­վա­րու­թյու­նը վեր­ջին շր­ջա­նում մեծ ու­շադ­րու­թյուն է դարձ­նում հատ­կա­պես մի­ջին մաս­նա­գի­տա­կան կր­թու­թյան վրա, միա­ժա­մա­նակ անդ­րա­դառ­նա­լով ո­լոր­տի այլ խն­դիր­նե­րին:
Ե­ԹԵ ՈՒ­ԶՈՒՄ ԵՆՔ ԼԱՎ ՄԱՍ­ՆԱ­ԳԵՏ ՈՒ­ՆԵ­ՆԱԼ, Ա­ՊԱ ՔՈ­ԼԵՋ­ՆԵ­ՐԻ ԵՎ ՈՒ­ՍՈՒՄ­ՆԱ­ՐԱՆ­ՆԵ­ՐԻ
ՈՒ­ՍՈՒ­ՑԻՉ­ՆԵՐՆ ՈՒ ԴԱ­ՍԱ­ԽՈՍ­ՆԵ­ՐԸ ՊԵՏՔ Է ԲԱՐՁՐ ՎԱՐ­ՁԱՏՐ­ՎԵՆ
Ո­րա­կյալ մաս­նա­գետ­ներ պատ­րաս­տող քո­լեջ­նե­րը և ու­սում­նա­րան­նե­րը պետք է ու­նե­նան նոր­մալ պայ­ման­ներ և ար­ժա­նա­վա­յել աշ­խա­տա­վար­ձով ա­պա­հով­ված բարձ­րա­կարգ ման­կա­վար­ժա­կան կազմ:
-Ե­թե ու­զում ենք լավ մաս­նա­գետ ու­նե­նալ, ա­պա քո­լեջ­նե­րի և ու­սում­նա­րան­նե­րի ու­սու­ցիչ­ներն ու դա­սա­խոս­նե­րը պետք է բարձր վար­ձատր­վեն: Մինչ­դեռ նրանց աշ­խա­տա­վար­ձը ցածր է: Հա­յաս­տա­նոմ ան­վա­նա­կան մի­ջին աշ­խա­տա­վար­ձը կազ­մում է շուրջ 180 հա­զար, մինչ­դեռ կր­թու­թյան բնա­գա­վա­ռի աշ­խա­տո­ղի­նը՝ ըն­դա­մե­նը 115 հա­զար, որն իր չա­փով զի­ջում է միայն մշա­կույ­թի բնա­գա­վա­ռի աշ­խա­տող­նե­րի աշ­խա­տա­վար­ձին: Բա­ցի դա, ի տար­բե­րու­թյուն դպ­րո­ցի ու­սու­ցիչ­նե­րի, քո­լեջ­նե­րի և ու­սում­նա­րան­նե­րի ու­սու­ցիչ-դա­սա­խոս­նե­րը զրկ­ված են սոց­փա­թե­թից օգտ­վե­լու հնա­րա­վո­րու­թյու­նից: Այս հար­ցով դի­մե­ցինք կա­ռա­վա­րու­թյա­նը, սա­կայն ֆի­նանս­նե­րի նա­խա­րա­րու­թյու­նը մեր ա­ռա­ջար­կը մեր­ժեց: Հու­սանք, որ հա­ջորդ տա­րի քո­լեջ­նե­րի և ու­սում­նա­րան­նե­րի ու­սու­ցիչ-դա­սա­խոս­նե­րը կդառ­նան սոց­փա­թե­թի շա­հա­ռու­ներ,- ա­սում է պա­րոն Ղա­րի­բյա­նը:
Նրա փո­խանց­մամբ ճյու­ղա­յին միու­թյու­նը կա­ռա­վա­րու­թյանն ա­ռա­ջար­կել է քո­լեջ­նե­րի և ու­սում­նա­րան­նե­րի կր­թա­կան ծրագ­րե­րում նե­րա­ռել նաև ՀՀ աշ­խա­տան­քա­յին օ­րենս­գր­քի, ի­րա­վա­կան ակ­տե­րի դրույթ­նե­րը: ՈՒ­սա­նող­նե­րը նախ­քան աշ­խա­տան­քի ըն­դուն­վե­լը պետք է տե­ղե­կաց­ված լի­նեն ի­րենց աշ­խա­տան­քա­յին ի­րա­վունք­նե­րի ու պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րի մա­սին, որ­պես­զի հե­տա­գա­յում գոր­ծա­տու-աշ­խա­տող հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րում զերծ մնան խն­դիր­նե­րից, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նան պաշտ­պա­նել ի­րենց աշ­խա­տան­քա­յին ի­րա­վունք­նե­րը:
Գրի­գոր Ղա­րի­բյա­նը կարևո­րեց նաև մի­ջին մաս­նա­գի­տա­կան կադ­րե­րի ար­տադ­րա­կան պրակ­տի­կա­յի ար­դյու­նա­վետ անց­կաց­ման խն­դի­րը, քա­նի որ տե­սա­կան գի­տե­լիք­նե­րը հնա­րա­վոր է ամ­րապն­դել միայն գործ­նա­կան պա­րապ­մունք­նե­րի շնոր­հիվ: Ե­թե հետ­խոր­հր­դա­յին շր­ջա­նում մի­ջին մաս­նա­գի­տա­կան հաս­տա­տու­թյուն­ներն ար­տադ­րա­կան բա­զա չու­նեին, ա­պա այ­սօր Եվ­րա­միու­թյան և Գեր­մա­նիա­յի կա­ռա­վա­րու­թյան ֆի­նան­սա­վոր­մամբ քո­լեջ­ներն ու ու­սում­նա­րան­նե­րը հա­մալր­վել են ար­տադ­րա­կան սար­քա­վո­րում­նե­րով, և ու­սա­նող­ներն ի­րենց պրակ­տի­կան անց­կաց­նում են ան­մի­ջա­պես տե­ղում: Մի­ջին մաս­նա­գի­տա­կան հաս­տա­տու­թյուն­նե­րի և տար­բեր գոր­ծա­տու­նե­րի միջև կնք­ված կո­լեկ­տիվ պայ­մա­նագ­րե­րի հա­մա­ձայն ու­սա­նող­նե­րը գործ­նա­կան գի­տե­լիք­ներ ու ո­րա­կա­վո­րում են ստա­նում նաև մի շարք ար­տադ­րա­մա­սե­րում: Մա­սիս քա­ղա­քի պե­տա­կան գյու­ղատն­տե­սա­կան քո­լե­ջը «Գրանդ Քեն­դի» ը­նկե­րու­թյան հետ կն­քել է նմա­նա­տիպ պայ­մա­նա­գիր: Այս պրակ­տի­կան ար­դյու­նա­վետ է այն­քա­նով, որ քո­լե­ջի շր­ջա­նա­վարտ­նե­րից շա­տերն ան­գործ չեն մնա, իսկ «Գրանդ Քեն­դի» ըն­կե­րու­թյու­նը սի­րով կըն­դու­նի իր իսկ ո­րա­կա­վո­րած կադ­րե­րին, ով­քեր ար­դեն կա­յա­ցած մաս­նա­գետ­ներ են:
Մի­ջին մաս­նա­գի­տա­կան կր­թու­թյան ուղ­ղու­թյամբ պե­տու­թյու­նը պետք է հս­տակ քա­ղա­քա­կա­նու­թյուն վա­րի: Տա­րի­ներ ա­ռաջ հան­րակր­թա­կան դպ­րոց­նե­րի ա­վար­տա­կան դա­սա­րան­նե­րի ա­շա­կերտ­նե­րին ՄԿՈՒ հաս­տա­տու­թյուն­նե­րում կր­թու­թյուն և ու­սու­ցում ստա­նա­լու հա­մար, իսկ ու­սա­նող­նե­րին՝ ա­պա­գա աշ­խա­տանք փնտ­րե­լու հնա­րա­վո­րու­թյուն ու­նե­նա­լու հա­մար կազ­մա­կերպ­վում էին տո­նա­վա­ճառ­ներ: ՈՒ­սում­նա­րան­նե­րը հան­դես էին գա­լիս տա­ղա­վար­նե­րով և միա­ժա­մա­նակ ցու­ցադ­րում վար­պե­տաց դա­սեր ի­րենց մոտ ու­սու­ցան­վող տար­բեր մաս­նա­գի­տու­թյուն­նե­րի գծով, դրա­նով իսկ ա­շա­կերտ­նե­րին տե­ղե­կաց­նում կոնկ­րետ մաս­նա­գի­տու­թյուն­նե­րի, հաս­տա­տու­թյուն­նե­րում դրանց ու­սուց­ման գոր­ծըն­թա­ցի մա­սին:
Պե­տու­թյունն ի­րոք ո­րա­կյալ շի­նա­րար­նե­րի, հաց­թուխ­նե­րի, ա­նաս­նա­բույժ­նե­րի, քար­տաշ­նե­րի և նմա­նա­տիպ մաս­նա­գետ­նե­րի կա­րիք ու­նի, ար­հեստ­ներ, ո­րոնք չպետք է մո­ռաց­վեն, չէ ՞ որ նրա­նո­ցով է կա­ռուց­վել այն եր­կի­րը, որն այ­սօր ու­նենք:
Ա­նուշ ՆԵՐ­ՍԻ­ՍՅԱՆ
Դիտվել է՝ 31170

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

ԲեռնելԲեռնել

Ասում են...

. .

Տարածաշրջանային

Համագործակցության նոր հնարավորություններ Կենտրոնական Ասիայի և Հարավային Կովկասի երկրների միջև

Համագործակցության նոր հնարավորություններ Կենտրոնական Ասիայի և Հարավային Կովկասի երկրների միջև

Բաքվում COP29 կլիմայական գագաթնաժողովի շրջանակում Ղազախստանը, Ուզբեկստանը և Ադրբեջանը համաձայնություն ձեռք բերեցին Եվրոպա մաքուր էներգիայի (the Green Road) արտադրության և փոխանցման միասնական համակարգ ստեղծելու շուրջ։ Այս ծրագիրը համագործակցության նոր հնարավորություններ է բացում Կենտրոնական Ասիայի և Հարավային Կովկասի երկրների միջև, հատկապես էներգետիկ համակարգերի ինտեգրման և եվրոպական շուկա կանաչ էներգիա մատակարարելու հուսալի ուղիների ստեղծման առումով:

Սոցցանցային գրառումներ

Ամեն ինչ շատ լավ է, բացի՝ բողոքավոր քաղաքացիներից
Ամեն ինչ շատ լավ է, բացի՝ բողոքավոր քաղաքացիներից

Բաժնի բոլոր նորությունները »

«Իրատես» թերթի արխիվից

Ինչո՞ւ ենք մենք հայրենիքը վիրտուալ սիրում
Ինչո՞ւ ենք մենք հայրենիքը վիրտուալ սիրում

Բաժնի բոլոր նորությունները »

Ծաղրանկարչի կսմիթ

Սե­փա­կա­նաշ­նորհ­ված պետ­բ­յու­ջե
Սե­փա­կա­նաշ­նորհ­ված պետ­բ­յու­ջե
2024 © Irates.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս ակտիվ հղումը Irates.am-ին պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն առանց Irates.am-ին հղման արգելվում է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն կայքի խմբագրության տեսակետին: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում: Էլեկտրոնային հասցե՝ info@irates.am
ԲաժանորդագրվելԳործընկերներՀետադարձ կապ
.